احتمال بروز فاجعه در حوضه زاینده‌رود
نامه مسئولان اصفهان به معاون اول رئیس جمهور
نگرانی از شرایط بحرانی قطع آب در اصفهان
سلامت نیوز:مسئولان ادوار گذشته اصفهان در نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهور گفتند: دولت مدبر تحت تاثیر جوهای کاذب قرار نگیرد و به منظور جلوگیری از تشدید بحران طرحی استراتژیک را برای زاینده‌رود پیاده و مدیریت آب در منطقه مرکزی کشور را ساماندهی کند.
به نقل از فارس، پیش از ظهر امروز نامه‌ای در راستای احقاق حقوق قانونی حق‌آبه داران و سهامداران آب زاینده‌رود، به امضای وزرا و مسئولان ارشد، استانداران، شهرداران، فرمانداران، معاونین، نمایندگان مجلس و مدیران ادوار گذشته اصفهان خطاب به معاون اول رئیس جمهور و رئیس شورای عالی آب دکتـر اسحاق جهانگیری رسیده که متن آن در ذیل آمده است:
شرایط بحرانی استان اصفهان ناشی از قطع جریان آب رودخانه زاینده‌رود در چند سال پیاپی و نگرانی از عدم تأمین آب آشامیدنی حدود 5 میلیون نفر جمعیت زیر پوشش شبکه آبرسانی اصفهان بزرگ و بحران‌های اجتماعی ناشی از عدم تأمین حق‌آبه قانونی ده‌ها هزار خانوار کشاورز باعث گردید که شرح مختصری از وضعیت تأمین آب در حوضه زاینده‌رود که با نظر کارشناسان حوزه آب تهیه گردیده را به استحضار برسانیم.
1. زاگرس میانی، منابع آب دو حوضه آبریز کارون بزرگ و زاینده‌رود را تأمین می‌کند، توزیع نامتوازن منابع آب و مراکز مصرف عامل بحران‌های پدید آمده است، از منابع آب تجدید پذیر زاگرس میانی بیش از 92 درصد در حوضه کارون و 8 درصد در حوضه زاینده‌رود به طور طبیعی تأمین می‌شود.
مقایسه جمعیت و مراکز مصرف در دو حوضه آبریز کارون بزرگ و زاینده‌رود تفاوت زیادی را نشان نمی‌دهد. این عدم توازن منابع آب و مراکز مصرف موجب شده است سرانه آب تجدیدپذیر در حوضه زاینده‌رود بدون تونل‌های انتقال آب 600 متر مکعب در سال باشد که با شاخص سازمان ملل که سرانه یک‌هزار و 200 متر مکعب در سال را آستانه ورود به بحران تعیین کرده است نشان دهنده بحران شدید آب در حوضه زاینده‌رود است. سرانه تأمین آب در حوضه کارون بزرگ 5 هزار و 307 متر مکعب در سال است که مؤید وجود آب مازاد بر مصارف است، مطابق مطالعات اخیر انجام شده به کارفرمایی وزارت نیرو میانگین حجم آب مازاد خروجی از حوضه کارون بزرگ به خلیج فارس را 12.5 میلیارد متر مکعب اعلام نموده است.
2. توسعه مراکز جمعیتی و صنعتی در دهه‌های اخیر در حوضه زاینده رود موجب افزایش مصرف و شدت یافتن کمبود آب شده است، این روند موجب افزایش مصرف آب آشامیدنی از 50 میلیون متر مکعب در سال 1360 به بیش از 450 میلیون متر مکعب در سال1392 شده است.
آب شرب 5 میلیون نفر جمعیت زیر پوشش طرح آبرسانی اصفهان بزرگ، تولید 70 درصد فولاد کشور، تولید بخش عمده از محصولات پتروشیمی و نفتی کشور و تولید 12 درصد برق کشور و زندگی ده‌ها هزار خانوار کشاورز حق‌آبه‌دار به جریان آب زاینده‌رود وابسته است.
3. تخصیص‌های ناقض حقوق حق‌آبه داران صدها ساله زاینده رود توسط وزارت نیرو و برداشت‌های بی‌رویه و غیر اصولی در بالا دست سد زاینده‌رود که غالباً با پمپاژ آب زاینده‌رود تا ارتفاع 600 متر به تپه ماهورهای فاقد خاک و شرایط مناسب کشاورزی و باغداری صورت گرفته است، موجب تشدید بحران آب در استان اصفهان شده است.
4. قطع جریان آب در رودخانه زاینده‌رود که موجب قطع منبع تغذیه منابع آب زیرزمینی شده است در اثر تداوم برداشت‌ها منابع آب زیرزمینی را در معرض نابودی کمی و کیفی قرار داده است. پدیده فاجعه‌بار و غیر قابل جبران فرو نشست سراسری دشت‌ها در حوضه زاینده‌رود از پیامدهای این بحران است.
5. حوضه زاینده‌رود از دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده است 93 درصد مساحت حوضه و 98 درصد جمعیت حوضه در استان اصفهان و 7 درصد مساحت حوضه و 2 درصد جمعیت حوضه در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد. مصوبه غیر کارشناسی تبدیل شرکت‌های آب منطقه‌ای به شرکت‌های آب منطقه‌ای مستقل استانی در مجلس شورای اسلامی در سال 1384 که در دولت‌های نهم و دهم به اجرا درآمد مدیریت حوضه زاینده‌رود را به مدیریت‌های دوگانه تبدیل و موجب تشدید بحران در حوضه زاینده‌رود شد.
سخنرانی رئیس جمهور محترم قبل در سفر استانی به چهارمحال و بختیاری و اعلام به مردم آن استان که تا می‌توانید از آب زاینده‌رود برداشت نمائید و اراضی استان را زیر کشت ببرید بی‌اعتنایی به قوانین و حقوق آب را به اوج رساند.
6 ـ * راهکارهایی که هرگز به اجرا در نیامد:
در سفر استانی مقام معظم رهبری در آبان 1380 ایشان با اظهار تأسف از جاری نبودن آب در رودخانه زاینده‌رود، پیش‌بینی راه‌حل‌های اساسی و اجرای سریع آنها را مورد تأکید قرار دادند.
در جلسه هیئت وزیران در حضور مقام معظم رهبری وزیر وقت نیرو اعلام کرد با طرح‌های در دست اجرای تونل سوم کوهرنگ و تونل چشمه‌لنگان و همچنین اجرای دو طرح تونل گوکان و تونل بهشت‌آباد 2.2 میلیارد متر مکعب آب به منطقه دشت مرکزی منتقل خواهد شد.
7 ـ مروری بر رویدادهای 12 سال گذشته علیرغم تأکیدات مقام معظم رهبری به اجرای راه حل‌های اساسی
– از دستور کار خارج شدن تونل گوکان در دولت‌های پیشین علیرغم تصمیمات اتخاذ شده در محضر رهبر معظم انقلاب اسلامی؛
– کاهش دادن حجم آب انتقالی تونل بهشت‌آباد از یک میلیارد متر مکعب مصوب برای استان اصفهان به 580 میلیون متر مکعب برای سه استان یزد، کرمان، اصفهان در دولت قبل؛
– متوقف شدن عملیات اجرایی تونل بهشت آباد تحت تاثیر فشارهای غیر کارشناسی
– بی‌اعتنایی به 12 سال مطالعات تونل بهشت‌آباد توسط مشاوران معتبر داخلی و خارجی از کشورهای فرانسه، سوئیس و اتریش و جایگزین کردن طرح غیر کارشناسی و بدون پشتوانه مطالعاتی و غیر اقتصادی خط لوله و پمپاژ با ارتفاع حدود 700 متر به جای انتقال ثقلی آب با تونل. اقدامی که موجب 25 برابر شدن هزینه بهره‌برداری هر متر مکعب آب، افزایش هزینه‌های سرمایه گذاری و سه برابر شدن قیمت تمام شده آب می‌شود.
– تداوم خشک بودن رودخانه به مدت بیش از 7 سال پیاپی؛
– عدم تحویل حقابه مسلم حقابه داران طوماری و سهم آبه‌بران قانونی زاینده‌رود،
– گسترش دامنه بحران آب به غرب اصفهان و مناطق میانی حوضه و خشک شدن باغ‌هایی با قدمت چند قرن و دارای حقابه،
– تخصیص‌های بی‌رویه در استان چهارمحال و بختیاری که منجر به افزایش حجم برداشت آب از زاینده‌رود از 50 میلیون متر مکعب به 237 میلیون متر مکعب شده است.
* راهکارهای حل بحران آب در حوضه زاینده‌رود
– تأمین بودجه لازم برای تکمیل عملیات اجرایی سد سوم کوهرنگ که موجب می‌شود ظرفیت تونل سوم کوهرنگ به ظرفیت نهایی برسد.
– صدور دستور اجرای تونل گلاب 2 که به تصویب هیأت وزیران رسیده و وزارت نیرو موظف به اجرای آن شده است برای مقابله با کمبود آب شرب 14 شهرستان زیر پوشش شبکه آبرسانی اصفهان. (در حال حاضر شبکه آبرسانی با کمبود آب روبرو است و این کمبود در افق 1420 به 9/12 متر مکعب در ثانیه می‌رسد)
– حمایت از حقوق قانونی و مسلم حقابه‌داران زاینده‌رود از طریق جلوگیری از برداشت‌های غیر قانونی از آب زاینده‌رود در استان چهارمحال و بختیاری
– لغو طرح برداشت آب از زاینده‌رود موسوم به بن- بروجن با حدود 700 متر ارتفاع پمپاژ و 140 کیلومتر سامانه انتقال، به جای طرح اولیه انتقال آب از سبزکوه که از نظر فنی ـ اجرایی و اقتصادی توجیه بیشتری دارد و با سامانه انتقال کوتاهتری بدون نیاز به پمپاژ می تواند آب بروجن و شهرها و روستاهای مشخص شده در هدف طرح را تأمین می‌کند.
– پرداخت خسارت به میزان واقعی و کارشناسی شده برای جبران خسارت واقعی وارده به حقابه داران
– تسریع در اجرای سد و تونل بهشت‌آباد مطابق طرح مطالعه شده و مصوب اولیه(اینکه عده ای تونل را عامل زهکش کردن و خشکیدن چشمه های مسیر می دانند، با نتیجه مطالعات مشاورین داخلی و خارجی منافات دارد؛ ضمن اینکه عمق تونل و فناوری روز دستگاه های حفاری بکار گرفته شده زهکش کردن تونل را منتفی می کند.)
چنانچه وزارت نیرو قادر به حل موانع اجتماعی که در استان چهارمحال و بختیاری به دلیل تحریف واقعیت‌ها و تحریک اجتماعی بوجود آورده اند نمی باشدو به اجرای خط لوله و پمپاژ به جای راهکار منطقی تونل بهشت آباد اصرار دارد، اجرای تونل گوکان و طرح انتقال آب رودخانه ماربر در شهرستان سمیرم برای انتقال منابع آب خروجی از مرزهای استان اصفهان را جایگزین طرح انتقال آب بهشت‌آباد با خط لوله و پمپاژ با ارتفاع حدود 700 متر نماید.
در پایان ضمن تشکر از مساعی جنابعالی و دولت محترم، از شورای عالی آب انتظار می‌رود به دور از تأثیر جوّهای کاذب، با تصمیمات مدبّرانه در حفظ حیات زاینده رود و جلوگیری از تشدید بحران آب در استان استراتژیک اصفهان بکوشد و مدیریت آب در منطقه مرکزی کشور را به طور همه جانبه ساماندهی کند. ان‌شاءالله
افراد زیر این نامه را امضا کردند:
وزراء و مدیران ارشد
آیت‌الله حاج شیخ عباسعای روحانی (رئیس پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی)
غلامحسین کرباسچی (شهردار اسبق تهران و استاندار اسبق اصفهان)
احمد خرم (وزیر راه و ترابری دولت اسبق)
ناصر خالقی (وزیر کار و اموراجتماعی دولت اسبق و نماینده اصفهان)
مرتضی مبلغ (معاون وزارت کشور دولت اسبق)
سیدمحمود میرلوحی (معاون وزارت کشور دولت اسبق)
* استانداران ادوار اصفهان و سایر مقامات کشور
محمود اسلامیان
مرتضی بختیاری
محمدعلی پنجه فولادگران
علیرضا ذاکر اصفهانی
محمود حسینی
عبدالله کوپایی
فتح‌الله معین
سیدجعفر موسوی
سید علی نکویی
سیدمحمدرضا واقفی
* معاونین ادوار استانداری
حسین آذین
محمود پناهنده
عبدالرضا جمالی
سیدرضا روحانی طباطبایی
عبدالحسین سیف‌الهی
علی شفیعی‌پور
جواد شعربافچی‌زاده
عزیزالله شمس
سید جمال‌الدین صمصام شریعت
مرتضی طهرانی
رسول قریشیان
سید علی اکبر میرلوحی
رضا نیک نداف آباد
محسن نیلی احمدی
* نمایندگان ادوار مجلس شورای اسلامی
علی باغبانیان
سید ولی الله توکلی
ناصر خالقی
سیدابوالفضل رضوی
حسن رمضانیان‌پور
احمد شیرزاد
مرتضی شایسته
فضل‌الله صلواتی
مصطفی طاهری
نعمت‌الله علیرضایی
حجت‌الاسلام اسداله کیان ارثی
اکرم مصوری منش
محمد معزالدین
* فرمانداران ادوار استان اصفهان
محمد اسلامی نائینی
علی امینی
هومن امیری
ناجح پامناری
محمدباقر پور مقدس
مهدی حری
ایوب درویشی
فضل الله دهخدایی
علی محمد رضوانی
محمد رضوانی
حسین رسولی
مصطفی سلطانی
پورمحمد شریعتی
مهدی طاهری
محمد حسین غضنفری
اصغر لطفی
منصور ملاوردی
محمدتقی نجفی
قدرت‌الله نوروزی
* مدیران کل صنایع و محیط زیست و منابع طبیعی
منوچهر بزرگی
امیر کریمی
هوشنگ طالبی
فتح‌الله غیور
* شهرداران ادوار اصفهان
محمدعلی جوادی
حمیدرضا عظیمیان
* اعضای شوراها ادوار اصفهان
اصغر آذربایجانی
احمد امین پور
رضا امینی
مهدی باقربیگی
اصغر برشان
عباسعلی بصیرت
مصطفی بهبهانی
رسول جزینی
عباس حاج رسولی
عدنان زادهوش
کریم داوودی
غلامرضا شیران
عبدالحسین ساسان
غلامحسین صادقیان
نورالله صلواتی
حیدرعلی عابدی
احمدعلی عاملی
علیرضا فرزانه خو
محمدرضا فلاح
وحید فولادگر
ابوالفضل قربانی
حسین ملایی
مینو موحدی
کریم نصر
علیرضا نصر
ندا واشیانی پور
