بازیگر، برده کارگردان نیست / در کارگاه هرمنوتیک در تالار هنر اصفهان چه گذشت
بازیگر، برده کارگردان نیست / در کارگاه هرمنوتیک در تالار هنر اصفهان چه گذشت
بازیگر، برده کارگردان نیست / در کارگاه هرمنوتیک در تالار هنر اصفهان چه گذشت
هم‌زمان با برپایی رپرتوار تئاتر تجربه که از سوی دفتر تخصصی تئاتر سازمان فرهنگی‌تفریحی شهرداری اصفهان در حال برگزاری است، کارگاه هرمنوتیک در بازیگری و کارگردانی، برگزار شد و در این کارگاه، روش برخورد هنرمندان با نمایشنامه و نقش مورد بررسی قرار گرفت. هم‌زمان با نخستین روزهای خرداد امسال، در ویژه‌برنامه رپرتوار تئاتر تجربه، کارگاه «هرمنوتیک در بازیگری و کارگردانی چیست؟» با حضور علاقه‌مندان به تئاتر در سالن کنفرانس تالار هنر برگزار شد.
***اهمیت درک متون نمایشنامه
امید نیاز، مدرس دوره با اشاره به اهمیت درک متن نمایشنامه اظهارداشت: «هرمنوتیک تعبیر و تفسیر و رمزگشایی است. هرمنوتیک تفسیر و تأویل راز درون نقش است. فرقی مهم بین نمایشی که رمزگشایی می‌شود و کارگردانی که تکنیک‌های درون متن ادبی را درک می‌کند، با دیگران وجود دارد.»
بازیگر، برده کارگردان نیست / در کارگاه هرمنوتیک در تالار هنر اصفهان چه گذشت
***کارگردانی را یاد بگیرید
وی با بیان اینکه «نمی‌شود در تعبیر هرمنوتیک تفسیر و تعبیر خودمان را داشته باشیم» افزود: «کارگردانی، راه درازی است؛ اما متأسفانه امروز اکثر افراد کارچرخان هستند؛ ولی کارگردانی نیاز به دلیل و منطق دارد. کارگردانی کار سختی است و مسئولیت بسیاری دارد. اگر خواستید کارگردان شوید باید آن را یاد بگیرید.»
این کارگردان جوان و پرکار اصفهان ادامه داد: «هرمنوتیک به ما می‌آموزد وقتی با متنی روبه‌رو می‌شویم چگونه تحقیق پیرامون متن داشته باشیم. دستیابی به شرایط نگارش متن بسیار حائز اهمیت است و باید بدانیم نویسنده کیست و چگونه انسانی است.»
امید نیاز به کیفیت پایین برخی از کارهای تئاتر اشاره کرد و بیان داشت: «متأسفانه بیشتر کارهای ساخته شده در تئاتر امروز کم‌لایه بوده و عمیق نیست. هنرِ تئاتر، درگیرکردن مخاطب است. برخی کارها برای امروز مناسب نیست و این به‌دلیل خوانش ناصحیح و بازنکردن رموز نهفته در متن است؛ اما زمانی می‌شود تصویر بهتری به تماشاگر نمایش داد که تماشاگر را بشناسیم.»
بازیگر، برده کارگردان نیست / در کارگاه هرمنوتیک در تالار هنر اصفهان چه گذشت
***ساخت کارهای عجیب برای کارگردان‌ها مد شده است!
وی با بیان اینکه امروز مدشده برخی کارگردان‌ها به‌دنبال عجیب‌بودن باشند و کاری را بسازند که مردم آن را نفهمند، گفت: «اما باید بگویم وقتی مردم کار را نفهمند، ضلع مهم مخاطب را ازدست داده‌ایم. باید حضور تماشاگران را داشته باشیم. در ابتدا باید نیاز اجتماع را بشناسیم و بدانیم چه قصه‌هایی برای آن‌ها جذاب است.»
این کارگردان اصفهانی به تعدد کارهای تولیدشده در زمان کم اشاره کرد و گفت: «تعجب می‌کنم که برخی کارگردانان سالی هشت کار می‌سازند؛ زیرا در کارنامه بزرگ‌ترین کارگردانان ایران و جهان تعداد کمی کار به‌چشم می‌خورد.»
وی به اهمیت انتخاب متن نمایش اشاره کرد و گفت: «باید در انتخاب متون دقت کنیم. اینکه در چه موقعیتی نمایشنامه‌ها نوشته شدند، از اهمیت بسیاری برخوردار است. دلیل تغییر متمادی صحنه‌ها، نداشتن درک از متن بوده و باید قبل از تولید یک اثر، ماه‌ها درباره کار تحقیق و فکر کنیم.»
****تئاتر، معاشقه تماشاگر با ذهنیت کارگردان است
این مدرس کارگاه رپرتوار تجربه تصریح کرد: «اگر کار گذشته را با زمان حال تطبیق ندهیم، مخاطب آن را نمی‌پسندد؛ تفسیر باید به‌روز باشد. تئاتر، معاشقه تماشاگر با ذهنیت کارگردان و تلاش بازیگر روی صحنه است و این ارتباط باید شکل گیرد. عشق باید مجهول و نباید رد پای کارگردان مشخص باشد.»
وی با بیان این موضوع که بهترین موسیقی متن فیلم شنیده نمی‌شود، اذعان داشت: «باید اجازه دهیم که عشق اتفاق افتد؛ زیرا نمی‌شود به‌زور عاشق شد. در ساخت تئاتر باید مشترکات را با تماشاگر بیشتر کرد؛ درغیراین‌صورت تماشاگر به‌جای آنکه با اثر دوست شود با کارگردان دوست می‌شود.»
****بازیگر، برده کارگردان نیست
وی درباره رویکرد بازیگر و کارگردان گفت: «بازیگران باید با متن ارتباط برقرار کنند، باید درباره متن فکر کنند و تفسیر خود را با کارگردان در میان بگذارند. باید کارگردان با بازیگر ارتباط برقرار کند. بازیگر برده کارگردان نیست، باید با دانش برخورد کنیم.»
امید نیاز تأکید کرد: «بازیگر نیز باید کارگردان اثر را دوست داشته و به او اعتماد داشته باشد. این اعتماد به زمان نیاز دارد. کارگردان مادر کار است و گاهی حقایق کار را قبول نمی‌کند. بازیگری احضار روح است باید روح نقش در بدن بازیگر حلول کند.»
وی خاطرنشان کرد: «باید اجازه دهید بازیگر احساس خود را به نمایش درآورد. اگر جلوی احساس او را بگیریم او جایی این هیجان را به نمایش می‌گذارد. شاید کار شما سه سال دیگر آماده شود؛ اما از امروز باید در ذهن کار خود را کارگردانی کنید.»
بازیگر، برده کارگردان نیست / در کارگاه هرمنوتیک در تالار هنر اصفهان چه گذشت
نویسنده : مهسا رحمانی
