سوزش زبان شکایتی شایع
سوزش زبان مورد شایعی است که بیمار از سوزش دائمی یا متناوب زبان شکایت می‌کند و کنترل این علامت مشکل و بستگی به بررسی و یافتن علت واقعی آن دارد.
دکتر محسن شریفی، فوق تخصص گوارش و کبد ضمن بیان این مطلب تصریح کرد: از نظر سبب‌شناسی، علت‌هایی هستند که می‌توانند باعث سوزش زبان شوند و مهم‌ترین رکن در تشخیص علت این مشکل اخذ شرح‌حال دقیق است که متأسفانه علی‌رغم اینکه بیمار از این معضل رنج میبرد و درصدد درمان است با بی‌توجهی یا کم‌توجهی پزشک مواجه می‌شود و ممکن است صرفاً این جمله را بشنود که این علامت مهمی نیست!
فوق تخصص گوارش، علت‌های ایجاد سوزش زبان را در چند بند بدین شرح عنوان کرد:
* برخی موارد آلرژی‌های غذایی عامل ایجاد آن هستند یا حتی آلرژی به خمیردندان یا دهان‌شویه‌ها باید مدنظر واقع شود و در شرح‌حال مورد سؤال قرار گیرد.
* کشیدن سیگار و مصرف نیکوتین یا تنباکو ازجمله عوامل شایع است.
* بهداشت پایین دهان و دندان و باردار بودن زبان و تغییر در فلور میکربی حفره دهان از دیگر عوامل هستند، ممکن است در این مواردی بوی بد دهان نیز همراه آن دیده شود.
* مصرف الکل خیلی از موارد با سوزش زبان همراه خواهد بود.
* جرم دندان‌ها و بیماری‌های لثه و دندان‌های مصنوعی نامناسب می‌توانند توجیه‌کننده سوزش زبان باشند.
* کمبود آهن و ویتامین‌ها به‌ویژه کمبود ویتامین B12 از علل شایع سوزش زبان هستند. در این موارد به علائم دیگر کم‌خونی مثل رنگ‌پریدگی، ریزش مو، خستگی زودرس و … باید توجه شود.
*برخی داروها می‌توانند باعث سوزش زبان شوند، اخذ شرح‌حال دارویی بسیار مهم است.
*کاهش بزاق و خشکی دهان که خود می‌تواند محصول دیابت، فشارخون بالا، اضطراب، داروهای ضد فشارخون و داروهای اعصاب و ضد تشنج باشد ممکن است سوزش زبان را نیز همراه داشته باشد.
* زبان‌های همراه با شقاق یا ترک می‌تواند از علل شایع سوزش زبان باشند چراکه مواد غذایی بین این شیارها جمع شده و فساد این‌ها می‌تواند باعث سوزش زبان شود. مهم‌ترین رکن درمانی در این بیماران این است که شب‌ها قبل از خواب مسواک نرم را از عقب به سمت جلو روی زبان و بین شیارها کشیده و بهداشت زبان را تأمین کنند.
*یکی از علل شایع این مشکل ریفلاکس معدی مروی است و گاهی می‌تواند تنها علامت ریفلاکس باشد.
*عفونت‌های قارچی حفره دهان و زبان به‌ویژه در افراد با نقص ایمنی و تحت شیمی‌درمانی یا افراد دیابتی می‌تواند این علامت را ایجاد کند.
*بیماری‌های روماتیسمی و سندرم شوگرن که باز منشأ کمبود بزاق را مطرح می‌کند ازجمله علت‌ها هستند.
* گاهی در شرح‌حال نکته‌ای پیدا نمی‌کنید. در این موارد ممکن است استرس عامل اتیولوژیک باشد.
*کاهش استروژن و شروع یا‌‌ئسگی، باز ازجمله عواملی است که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. ازجمله علل، علاوه بر تغییرات هورمونی افزایش حساسیت گیرنده‌ها در دهان و تغییرات پرزهای زبانی است.
* ترومای مکرر زبانی مثل افرادی که عادت دارند مرتب زبان را به لثه‌ها می‌سایند یا به کام فشار می‌دهند می‌تواند باعث سوزش زبان شود.
* برخی بیماری‌های مغزی مثل پارکینسون و آلزایمر به دلیل افزایش حساسیت و تغییر فلور میکربی ازجمله عوامل هستند.
*کم‌کاری تیروئید و دیابت دو بیماری غددی هستند که به‌طور شایع این علامت در آنها دیده می‌شود.
مجله اینترنتی زندگی سالم/ دکتر محسن شریفی فوق تخصص گوارش و کبد
لادن سلطانی
