ضرورت انجام تست‌های غربالگری در دوران بارداری
آزمایش‌های قبل و بعد از بارداری، پزشک و مادر را از احتمال خطر مطلع می‌کنند. آزمایش‌های غربالگری دوران بارداری یا همان آزمایش تشخیص سلامت جنین بسیار اهمیت دارند.
بارداری دورانی است که علاوه بر اهمیت سلامت مادر، سلامت جنین نیز بسیار مهم است.
بیماری‌هایی هستند که جنین به آنها مبتلا می‌شود و در صورت بی‌اعتنایی و عدم آگاهی از آنها ممکن است نوزادی بیمار متولد شود. اینجاست که انجام آزمایش‌های قبل و بعد از بارداری می‌تواند پزشک و مادر را از احتمال خطر مطلع کند.
دکتر طاهری امین، متخصص علوم آزمایشگاهی در این‌باره گفت: آزمایش‌هایی که خانم‌ها برای بارداری انجام می‌دهند به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول شامل آزمایش‌هایی است که باید قبل از بارداری انجام شود تا مطمئن شویم افراد از سلامت کامل برای بارداری برخوردارند یا خیر. پس از آن، آزمایش‌های مشاوره ژنتیک قبل از بارداری و حین بارداری قطعاً ضرورت دارند تا ببینیم امکان بارداری وجود دارد و اگر بارداری اتفاق افتاد خطرات بالقوه‌ای جنین را تهدید می‌کنند یا خیر.
ضرورت انجام آزمایش‌های حین بارداری
وی افزود: بعد از آن که بارداری اتفاق افتاد تعدادی آزمایش روتین باید انجام شود مثل اندازه‌گیری سطح گلبول خون برای تشخیص میزان کم‌خونی.
متخصص علوم آزمایشگاهی درباره آزمایش‌های غربالگری گفت: این تست‌ها گروه اصلی آزمایش‌هایی هستند که باید در دوران بارداری انجام شوند. این آزمایش‌ها از حدود ۱۰ سال پیش تاکنون در ایران انجام می‌شوند و پیشرفت خوبی داشته‌اند.
دکتر طاهری تصریح کرد: آزمایش‌ها غربالگری به ما می‌گویند که جنین یک خانم باردار تا چه حد ممکن است مشکلات ژنتیکی داشته باشد.
وی افزود: از نظر بیماری‌های خاص که شایع‌ترین آن بیماری سندرم داون یا به عبارتی مونگولیسم است آزمایش‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند:
۱- آزمایش‌های تهاجمی:
آزمایش‌های تهاجمی خود چند نوع‌اند و به این صورت که از مایع اطراف جنین نمونه‌برداری، کشت سلولی و بررسی کروموزمی انجام می‌شود تا ببینیم آیا از نظر فرمول کروموزمی، جنین نرمال است یا خیر. این آزمایش‌ها تهاجمی هستند و امکان خطر برای جنین وجود دارد حتی ممکن است سبب سقط شوند.
۲- آزمایش‌های غربالگری:
آزمایش‌های غربالگری یک مرحله قبل از آزمایش‌های تشخیصی انجام می‌شوند که البته انجام آنها به شرایط بستگی دارد. این آزمایش‌ها خطری ندارند و بر روی خون مادر انجام می‌شوند اما به ما نمی‌گویند که جنین مبتلا به بیماری هست یا خیر. بلکه میزان احتمال ابتلای جنین به بیماری را نشان می‌دهند. بنابراین خط مرزی برای این احتمال گذاشته می‌شود. برای آن‌هایی که این احتمال بیش از یک به ۲۵۰ باشد انجام آزمایش تشخیصی نیاز است. اما اگر احتمال ابتلای جنین به سندرم داون کمتر از این مقدار باشد انجام آزمایش‌های تشخیصی و تهاجمی نیاز نیست.
تشخیص بیماری قبل از ورود آزمایش‌های غربالگری به ایران
دکتر طاهری خاطرنشان کرد: قبل از اینکه آزمایش‌های غربالگری در ایران انجام شوند خانم‌ها به دو گروه بالای ۳۵ سال و کمتر از ۳۵ سال تقسیم می‌شدند.
پزشکان به گروه دوم می‌گفتند: لازم نیست آزمایش‌های تهاجمی انجام دهند ولی برای گروه اول انجام آزمایش‌های تهاجمی را ضروری می‌دانستند. در اینجا یک مشکل اساسی وجود دارد و آن اینکه ۸۰ درصد نوزادان مبتلا به مونگولیسم از خانم‌های باردار کمتر از ۳۵ سال متولد می‌شوند و این مورد با این مفهوم که هر چه سن مادر بالاتر برود احتمال ابتلای جنین به سندرم داون بیشتر می‌شود نباید مخلوط شود. چون تعداد زایمان‌ها در سنین زیر ۳۵ سال بیشتر از بالای ۳۵ سال است و احتمال اینکه جنین در یک زایمان بدون در نظر گرفتن سن به سندرم داون مبتلا باشد حدود یک به ۷۰۰ است در نتیجه تعداد نوزادان مبتلا به این سندرم که از مادران با سن کمتر از ۳۵ سال متولد می‌شود بیشتر است.
متخصص علوم آزمایشگاهی گفت: در گذشته قسمت اعظم موارد سندرم داون با وجود اینکه آزمایش‌های تهاجمی را باید برای تعداد زیادی انجام می‌دادیم تشخیص داده نمی‌شد و نمی‌توانستیم برای همه آزمایش‌های تشخیصی را انجام دهیم زیرا ممکن بود به سقط‌جنین منجر شود.
مجله اینترنتی زندگی سالم
آیدا سلطانی
