علت اختلال در تخلیه معده
بسیاری از بیماران از تهوع، استفراغ، سیری زودرس، نفخ و کاهش وزن، آروغ زدن مکرر و آزارنده و احساس ترش کردن به ویژه بعد از غذا خوردن شکایت می کنند و در بررسی های انجام شده متوجه اختلال در تخلیه معده در این افراد می شویم، تشخیص این بیماری با ظن بالینی و با یافتن بیماری زمینه ای شروع و با درخواست اسکن هسته ای تخلیه معده کامل می شود، اگر این بیماری تایید شد می بایست حتماً علت زمینه ای را به درستی جستجو و تشخیص داد تا با کنترل آن یا درمان ریشه ای آن بیماری علایم بیمار رفع شود. از جمله علل زمینه ای این بیماری می توان از دیابت، بیماری های نورولوژیک – عفونت های ویروسی -اختلالات روانپزشکی- بیماری های اتوایمون- مصرف برخی داروها مثل نارکوتیک ها-ضد افسردگی های سه حلقه ای- کلسیم بلاکرها-اگونیست های دوپامین- اکتروتاید و …. نام برد.
در این بین شایعترین علت دیابت طول کشیده است، هم زمان بیماری بیش از ۱۰ سال و هم میزان قند خون با ایجاد علایم ارتباط مستقیم دارند و افرادی که قند خون کنترل نشده دارند و کم تحرک هستند بیشتر این عارضه را نشان می دهند.
*چه تست های ازمایشگاهی لازم است؟
جهت رد سایر علل در این بیماران لازم است تست های ذیل چک شود:
CBC- FBS- Alb- serum total protein – TSH- ANA
انجام CXR و plain Abdominal x-ray
این تست ها جهت بررسی وضعیت تغذیه ای و کم خونی، رد کم کاری تیرویید، وضعیت قند خون و رد علل مکانیکال و رد بیماری های اتوایمون است.
در مورد شک و رد علل ثانویه از تست ساده و نسبتاً ارزان و در دسترس Scintigraphic gastric emptying بهره می گیریم.
*آیا اندوسکپی هم لازم است؟
در همه این افراد انجام اندوسکپی یا حداقل گرافی با باریم جهت رد علل انسدادی لازم است.
روش درمان
رفع علت زمینه ای، اصل درمان است، در افراد دیابتی، کنترل قند خون مهمترین عامل در بهبود گاستروپارزی است، ثابت شده که هیپرگلیسمی در افراد نرمال باعث هیپوموتیلیتی انتروم معده شده و فشار دریچه پیلور را می افزاید و کمپلیانس فوندوس معده را افزایش می دهد که همه اینها منجر به کاهش تخلیه معده می شود، ضمناً هیپر گلیسمی حاد نیز فعالیت میوالکتریکال معده را متاثر کرده و تخلیه معده را کند می کند. هیپر گلیسمی اثرات داروهای پروکینتیک را هم کند می کند.
درمان بسته به علت زمینه ای متفاوت هست ولی در دیابت، کنترل قند خون- داروهای پروکینتیک-اریترومایسین- داروهای ضد استفراغ – کاهش محتوای چربی رژیم غذایی و افزایش فعالیت روزانه و کاهش وزن و کاهش استرس بسیار تاثیرگذار است.
آنچه در مطالعات اولیه بدان اشاره شده و اثبات تاثیر آن هنوز نیازمند مطالعات بیشتر است تزریق بوتاکس اطراف دریچه پیلور است که باعث ریلاکس شدن و کاهش تونیسیتی این دریچه شده و تخلیه معده را تسریع می کند. امروزه در این مرکز جهت درمان اینگونه بیماران از این روش درمانی استفاده می شود و می توانید جهت کسب اطلاعات بیستر با تلفن ۳۲۲۴۰۰۴۶ تماس حاصل نمایید.
مجله اینترنتی زندگی سالم
دکتر محسن شریفی؛ فوق تخصص گوارش و کبد
لادن سلطانی
