فوت و فن یادداشت برداری
چگونه با یادداشت برداری مطالب را بهتر یاد بگیریم؟
یادداشت برداری یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی است که دانشجویان یا هر شخصی که در جلسه آموزشی یا پژوهشی قرار داشته باشد، به آن نیاز خواهد داشت. یادداشت برداری به عنوان یکی از بهترین روش‌های مطالعه به شما کمک می‌کند تا اطلاعاتی را که ممکن است فراموش کنید، مکتوب ساخته و ریسک از دست دادن آن‌ها را به صفر برسانید. اما برای استفاده از این امکان باید فوت و فن آن را بدانید.
بهترین روش‌های یادداشت برداری
نکته‌ای که اکثر دانشجویان موفق، به آن اذعان دارند، استفاده از فن نوت‌برداری است. به علاوه این عمل تنها در جایگاه دانشجو یا دانش‌آموز معنا ندارد، بلکه شما در نقش یک سخنران نیز باید پیش‌تر، از صحبت‌های خود یادداشت برداری کرده و حین سخنرانی آن‌ها را به عنوان یک یادآور استفاده کنید. این به شما کمک می‌کند که در طول سخنرانی متمرکز شوید و تمامی صحبت‌های خود را ارائه دهید.
در این مقاله به بهترین روش‌های یادداشت برداری و فوت و فن‌های حرفه‌ای آن می‌پردازیم تا از این پس این تکنیک را به شکلی حرفه‌ای‌تر به کار بگیرید.
۱- روش Outline
روش Outline یکی از بهترین و محبوب‌ترین روش‌های نوت‌برداری برای دانشجویان است. این روش به شما امکان می‌دهد تا یادداشت‌های خود را به صورت ساختاری سازماندهی کرده و در زمان خود صرفه‌جویی نمایید. همین طور امکان ویرایش و بررسی بیشتر آن‌ها به راحتی فراهم می‌شود. در این روش یک ساختار کلی با استفاده از بولت‌گذاری وجود دارد که به وسیله آن‌ها می‌توان موضوعات مختلف و زیربناهای آن‌ها را ثبت کرد. نوشتن موضوعات اصلی در یک سمت صفحه و نکات زیرمجموعه‌ای در زیر آن‌ها، با یک گام جلوتر در این روش اثربخش خواهد بود.
نکته: لازم به ذکر است که نوشتن موضوعات از سمت چپ برای نوشتن به زبان انگلیسی کارایی دارد و در صورتی که قصد نوت‌برداری به زبان فارسی دارید، باید تمام دستورالعمل‌های سمت چپ را به سمت راست تبدیل سازید.
۲- روش یادداشت برداری کرنل
این یک روش منحصر به فرد است که کاربردهای آن در موقعیت‌های مختلف مشخص می‌شود. آن چه این روش را از سایر روش‌ها متمایز می‌سازد، طرح‌بندی صفحه در آن است. در این روش، صفحه به سه یا چهار بخش تقسیم شده و از یک ردیف در بالا برای عنوان و تاریخ (اختیاری) و یکی در پایین به همراه دو ستون در مرکز استفاده می‌گردد. ۳۰ درصد عرض باید در ستون سمت چپ نگاه داشته شده و ۷۰ درصد باقی مانده نیز به ستون سمت راست اختصاص یابد. تمام یادداشت‌ها وارد ستون اصلی یادداشت برداری می‌شوند. ستون کوچکتر نیز برای نظرات، سوالات احتمالی یا نکات در نظر گرفته خواهد شد. به این شکل شما دسترسی بسیار خوبی نیز به نکات و مسائل پیرامون آن خواهید داشت و برای بررسی نوت‌برداری خود، به مشکل برنمی‌خورید.
این روش برای انواع سخنرانی‌ها یا جلسات بسیار کاربردی است. در واقع شکل سازماندهی یافته این روش نوت‌برداری، باعث می‌شود که به سرعت به موضوعات مختلف دسترسی داشته باشید و با یک نگاه به صفحه یادداشت‌های خود، موضوع و عنوان مورد نظر را یافته و توضیحات و نکات وابسته به آن را مشاهده کنید. این روش هم برای شخصی که به عنوان میهمان یا دانشجو در یک جلسه آموزشی و سخنرانی شرکت کرده، کارآمد خواهد بود و هم سخنران یا شخصی که در حال ارائه موضوعی است، می‌تواند از آن بهره‌برداری نماید.
۳- روش نوت‌برداری باکس
این روش ممکن است هنوز به صورت گسترده شناخته شده نباشد، اما محبوبیت آن روز افزون است و به نظر می‌رسد که طرفداران زیادی پیدا کند. در این روش تمام مطالبی که به هم مربوط هستند، داخل یک کادر قرار خواهند گرفت و به این صورت هر کادر به یک موضوع مربوط است و برای دسترسی به آن، به سرعت، مطلب و نکته مورد نظر خود را پیدا خواهید کرد. برنامه‌های نوت‌برداری چون GoodNotes برای استفاده از این روش، بسیار کارآمد هستند. به این ترتیب شما می‌توانید بین کادرهای مختلف، جابه‌جایی ایجاد کرده و مطالب داخل آن‌ها را تغییر دهید. البته شما می‌توانید از این تکنیک روی کاغذ نیز استفاده کنید و مطالب مورد نظر خود را در کادرهای مختلف جایگذاری نمایید. در این حالت کار کمی سخت خواهد شد و جابه‌جایی موضوعات و عناوین و نکات وابسته به آن‌ها داخل کادرها، پیچیده به نظر می‌رسد. درست به همین دلیل است که شکل نوت‌برداری باکس را برای نرم افزارهای وابسته به آن پیشنهاد می‌کنند.
۴- روش نمودار سازی
این یک روش ایده‌آل برای یادداشت برداری است که اطلاعات زیادی را در قالب نمودارهای آماری ثبت می‌کند. در این روش شما صفحه خود را به یک جدول تبدیل کرده و در آن هر موضوع را در ستون سمت چپ قرار داده و در همان ردیف و ستون‌های مقابل، سایر نکات و موضوعات وابسته به آن را وارد می‌کنید. این یکی از بهترین روش‌های نوت‌برداری برای دانشجویان است که به کمک آن می‌توانند اطلاعات آماری خود را طبقه بندی کرده و دسترسی و بررسی آن‌ها را به ساده‌ترین شکل ممکن، سازماندهی کنند.
به علاوه سخنرانان و افرادی که قصد ارائه دادن مطلبی در یک جلسه را دارند، می‌توانند از این فرمول برای ساماندهی به متن سخنرانی خود و جلوگیری از فراموش کردن نکات مهم و ضروری بهره‌مند شوند.
۵- روش نقشه‌برداری
وقتی محتوای سخنرانی بسیار غنی و پر از اطلاعات باشد، روش نقشه‌برداری یکی از بهترین اشکال یادداشت برداری خواهد بود. این به شما کمک می‌کند تا یادداشت‌های خود را با شاخه‌سازی، سازماندهی کنید. موضوع اصلی را در بالا قرار داده و به آن شاخ و برگ‌های لازم را در موضوعات فرعی مرتبط، در سمت راست و چپ خواهید داد. به این روش، شاید بتوانید عنوان روش درختی را نیز بدهید؛ زیرا یک عنوان مادر در پیشرفت موضوع، زیرشاخه‌های مربوط به خود را در جهات مختلف گرفته و باز آن زیرشاخه‌ها، زیرمجموعه‌های کوچکتری به خود می‌گیرند.
۶- روش یادداشت برداری QEC
با استفاده از این روش خطی، شما درک کاملی از موضوع خواهید داشت و می‌توانید در مراجعات بعدی خود به مطلب، استدلال‌های لازم را روی آن صورت دهید. در این روش هر موضوع در بالای صفحه نوشته شده و در ردیف‌های زیرین آن، شواهد و نتایج به صورت بولت‌گذاری آورده می‌شوند. همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، نکات ریز و توضیحات اضافی به خوبی در این نوع از نوت‌برداری، دیده خواهند شد.
۷- روش WOS نوت‌برداری روی اسلایدها
روش نوت‌برداری روی اسلایدها بسیار مناسب است و شما می‌توانید به ویژه در سخنرانی‌ها از آن استفاده کنید. نرم افزار PowerPoint در این روش از یادداشت برداری به شدت کارآمد خواهد بود. اسلایدها قبل از شروع سخنرانی بارگذاری شده و در زمان لازم به هر یک از آن‌ها رجوع خواهید کرد. شما می‌توانید این شکل از نوت‌برداری را روی همان نسخه پاورپوینت نگهداری کرده و به آن مراجعه داشته باشید یا نوت‌ها را پرینت گرفته و به شکل کاغذی مورد استفاده قرار دهید.
۸- روش یادداشت برداری تصویری
به این روش یادداشت برداری تصویری یا بصری گفته می‌شود و باید گفت که لذت‌بخش‌ترین شکل نوت‌برداری به شمار می‌رود. در این روش می‌توانید از حافظه تصویری خود کمک گرفته و مطالب را به خوبی به یاد آورید. به علاوه شما می‌توانید این روش را با سایر روش‌های نوت‌برداری که در بالا گفتیم، ترکیب کرده و به راهکاری بسیار کاربردی دست یابید. حتی ظاهر این نوع یادداشت‌برداری نیز جذاب‌تر از صفحاتی است که به وسیله متن و بولت‌گذاری انباشته شده‌اند.
در این نوع از یادداشت کردن جزئیات، شما می‌توانید بسیاری از مطالب را با ترسیم تصویر آن‌ها و یا حتی یک تصویر نمادین مکتوب ساخته و در کنار آن نیز توضیحی اضافه کنید. با رویت مجدد این تصاویر تمام مطالب مربوط به آن‌ها، از طریق حافظه تصویری به خاطر خواهد آمد و شما زحمت کمتری برای به یادآوری متحمل می‌شوید.
نتیجه گیری
تکنیک‌های یادداشت برداری برای حفظ نکات مهم و به خاطر آوردن به‌موقع آن‌ها کاربرد دارد. پس از حضور در یک جلسه آموزشی، پژوهشی، سخنرانی و غیره؛ نیازمند به یادآوری برخی نکات در خصوص آن هستید و این نوت‌برداری‌ها به شما کمک می‌کند تا نکات ریز را به خوبی ثبت و ضبط کنید. از طرفی اگر قصد شرکت در یک جلسه به عنوان سخنران را دارید، نوت‌برداری‌های قبلی به ویژه از طریق پاورپوینت به شما کمک زیادی در کنترل موضوع سخنرانی خواهد کرد.
منبع : مجله اینترنتی ستاره
