وسواس فکری را بشناسید

وسواس یک اختلال روانی است که با تکرار فکرها یا عمل‌های خاص و مکرر، اضطراب و نگرانی زیادی به همراه دارد.

افراد وسواسی ممکن است به علت نگرانی‌ها و ترس‌هایی که از درون دارند، رفتارهای خاصی داشته باشند که برای دیگران قابل‌درک نباشد.دلیل ایجاد وسواس فکری به طور کامل مشخص نیست، اما مجموعه‌ای از عوامل ژنتیکی، ذهنی و محیطی در ایجاد این اختلال نقش دارند.

بیمار حتی ممکن است نسبت به غیرمنطقی بودن افکار خودآگاه باشد، اما نمی‌تواند آن را کنترل کند و افکار وسواسی در ذهن او آرام نمی‌گیرد.

در ادامه با زندگی سالم همراه شوید تا نشانه‌های «وسواس فکری» و چند نکته مهم و کلیدی برای رفتار مناسب با افراد وسواسی را خواهید خواند:

نشانه‌های وسواس فکری

در صورت داشتن سؤال درباره وجود وسواس درخود یا دیگران،بهتر است ابتدا با یک متخصص در زمینه روانپزشکی یا روان‌شناس مشورت کنید؛اما نشانه‌های کلی وسواس ممکن است شامل موارد زیر باشد:

نشخوار فکری

افراد وسواسی ممکن است با فکرهای مکرر و ناخواسته مواجه شوند. این فکرها معمولاً نگرانی‌آور و ترسناک هستند و افراد نمی‌توانند آنها را کنترل کنند.

تکرار عمل‌ها

افراد وسواسی ممکن است به‌صورت مکرر و بدون دلیل،اعمال‌های خاصی را مرتب انجام دهند، مانند شستشو، بررسی، نظم و ترتیب‌دادن به اشیا و غیره. این عمل‌ها معمولاً به‌منظور کاهش اضطراب و ترس انجام می‌شوند.اعمالی مانند:

• شستن چندباره دست ها
• چک کردن قفل بودن در خانه یا خاموش بودن گاز
• اجرای قوانین سخت با نظم شدید در خانه مانند پوشیدن لباس ها با یک نظم خاص در ابتدای هر روز، مرتب کردن میز با ترتیب خاص، چیدمان ادویه های آشپزخانه با ترتیب خاص

ترس از عواقب ناخواسته

افراد وسواسی ممکن است باور داشته باشند که اگر عمل خاصی را انجام ندهند، عواقب ناخواسته‌ای برای آنها رخ می‌دهد. به همین دلیل، آن‌ها تلاش می‌کنند تا از رخ‌دادن این عواقب جلوگیری کنند.

مشکل در زندگی روزمره

وسواس می‌تواند تأثیرات منفی بسیاری بر زندگی روزمره افراد داشته باشد، از جمله کاهش کیفیت زندگی، مشکلات در روابط اجتماعی، کارایی پایین، خستگی.

احساس ناتوانی

افراد وسواسی معمولاً نمی‌توانند فکرها و عمل‌های خود را کنترل کنند و احساس ناتوانی می‌کنند.

 تأثیرات جسمی

وسواس ممکن است باعث اضطراب، استرس، خستگی، خواب نامطلوب و سایر عوارض جسمی شود.

باید توجه داشت که این نشانه‌ها تنها چند مورد از نشانه‌های وسواس هستند و باید بادقت بیشتر به نشانه‌های دقیق‌تر و شخصیتی هر فرد توجه کرد.

بهترین رفتار با افراد وسواسی

پذیرش و درک

اولین گام در رفتار با افراد وسواسی، پذیرش و درک وضعیت آنهاست. باید فهمید که این افراد نیاز به حمایت و درک دارند و ممکن است رفتارهای آنها بر اساس ترس‌ها و نگرانی‌های خودشان باشد.

صبر و تحمل

افراد وسواسی ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای انجام کارها یا تصمیم‌گیری داشته باشند؛ بنابراین، صبر و تحمل در برخورد با آنها بسیار مهم است.

اعطای حق کنترل

به افراد وسواسی حق کنترل بر روی تصمیم‌گیری‌های خودشان را بدهید. این کار به آنها احساس قدرت و کنترل بیشتری می‌دهد و می‌تواند احساس کارآمدی آنها را افزایش دهد.

حمایت

به افراد وسواسی اطمینان دهید که شما در کنار آنها هستید و آماده حمایت از آنها هستید. این اعتمادبه‌نفس برای آنها بسیار ارزشمند است.

جلوگیری از تقویت رفتارهای وسواسی

در حین حمایت از افراد وسواسی، باید مراقب باشید که با رفتار خود، رفتارهای وسواسی آنها را تقویت نکنید. به‌جای اینکه رفتارهای آنها را تقویت کنید، سعی کنید به آنها کمک کنید تا با ترس‌های خود مقابله کنند.

با رعایت این نکات و نشان‌دادن همدلی و حمایت، می‌توانید به افراد وسواسی کمک کنید تا با ترس‌ها و نگرانی‌های خود مقابله کنند و بهبود یابند.

همچنین، مشورت با متخصصین در زمینه روان‌شناسی و روانپزشکی نیز می‌تواند در این مسیر به شما کمک کند.

نویسنده: مژگان خانی،مشاور