از شناخت تا شکوفایی: سفری به درون باورهای خود
ای نسخهی نامهی الهی که تویی ای آینهی جمال شاهی که تویی
بیرون ز تو نیست آنچه در عالم هست از خود بطلب هر آنچه خواهی که تویی
امروزه در دنیایی زندگی میکنیم که میلیونها آدم مختلف در سراسر جهان به روشهای مختلف در حال زندگی و کسب درآمد هستند. حقیقت این است که آنچه باعث تفاوت آدمها میشود؛ جسم و شکل آنها نیست، بلکه نوع باورها و زاویه دید افراد به زندگی است. زندگی آدمها دقیقاً بازتاب باورهای آنهاست. در این نوشته بررسی خواهیم کرد که باورها چگونه زندگی ما را میسازند.
باور چیست؟
در ابتدا لازم است که تعریف دقیقی از باور ارائه دهیم، باور به فکری گفته میشود که به طور مرتب در ذهن تکرار میشود و ذهن به مرور زمان آن را پذیرفته است. این باورها میتواند در هر حیطهای باشد، خدا، ثروت، موفقیت و آنچه در زندگی آدمها جریان دارد.
باورها در طی زمان و به نوعی از دوران کودکی در آدمها نهادینهها میشود. برای مثال شخصی در خانوادهای زندگی کرده که ثروت را در تضاد با معنویت میدانستهاند و انسانهای ثروتمند را خوب نمیدانند، این فرد در چنین خانوادهای، باورهای ثروت ساز صحیحی نخواهد داشت و برای تغییر آن باید تلاش کند.
باورها چطور در ما شکل میگیرند؟
جایگاه باورها، ذهن است و ذهن به دو قسمت خودآگاه و ناخودآگاه تقسیم میشود. ضمیر خودآگاه مسئول کارهای ارادی است که هر روز در حال انجام آن هستیم. ضمیر ناخودآگاه مسئول کارهای غیرارادی در بدن ماست که مسئول باورسازی نیز است. بنابراین فکرهایی که مرتب در ذهن ماست و تثبیت میشود، باورسازی در ناخودآگاه ما را شکل میدهد.
نقش باورها در سبک زندگی
سوألی که در مقدمهی مطلب مطرح شد، باورها چگونه زندگی ما را میسازند؟ در این قسمت جواب خواهیم داد.
در جواب این پرسش باید گفت که زندگی هر شخص، بازتابی از باورهایی است که در ذهن خود دارد. آنچه از لحاظ فردی، موفقیت، ثروت در زندگی افراد دیده میشود، نقش باور آنها در مورد این مسائل است.
برای مثال شخصی فکر میکند به راحتی به درآمد خوب نمیرسد، ثروتمند شدن سخت یا بد است، آدمهای ثروتمند از راه نادرست به فراوانی رسیدهاند، نمیتوان در زندگی شخصی این فرد، وضعیت مالی درخوری را مشاهده کرد.
چگونه باورهای خود را بشناسیم؟
شناسایی باورها و تغییر آنها کار سادهای نیست. این که کدام باورها برای ما کار میکند و کدام باورها دیگر به درد ما نمیخورد و باید تغییر کنند. در ادامه راهکارهایی برای شناسایی بهتر آنها ارائه خواهد شد:
نگاهی به زندگی خود بیندازید
برای این که بدانیم در کدام بخش باورها نیاز به کار کردن داریم؛ باید به موارد مختلف در زندگی خود نگاه کنیم. مثل سلامتی، موفقیت، ثروت، روابط. اگر به عنوان مثال اعتماد به نفس رو در رو شدن با ترسهایتان را ندارید، لازم است بر روی باورهای خود در زمینهی توسعه فردی کار کنید، ترسهایتان را بنویسید و شناسایی کنید و در دل آنها بروید.
معاشرت با افراد موفق
معاشرت با افردی که در زمینههای مختلف پیشرفت کردهاند، میتواند برای ما چراغ راه باشد و باورهای ما را مورد پالایش قرار دهد. برای مثال فردی موفق در نزدیکی ما توانسته، برند شخصی خود را راه بیندازد و کسبوکار خودش را پیش ببرد. اگر ما هنوز نتوانستهایم یا آن را نشد میدانیم، باورهای ما را در این مورد، روشن میکند.
مطالعه کنید
مطالعه کردن کتابهایی که در زمینهی باور نوشته شدهاند، میتواند به افراد کمک کند تا باورهای سازنده یا مخرب را بهتر بشناسند و در جهت تغییر آنها، گام بردارند.
با یک متخصص و روانشناس در ارتباط باشید
یکی دیگر از راهها در کنار مطالعه، مراجعه یک متخصص برای گفتوگو در این زمینه است. چرا که باورها مثل خاکی میماند که برای پیدا کردن ریشههای آن باید بیل به دست گرفت و پیش رفت. صحبت کردن با فرد متخصص این روند را سرعت میبخشد.
شرکت در سمینارها و دورههای باورساز
امروزه سمینارهای مختلفی به صورت حضوری و آنلاین در مورد باورها برگزار میشود. که شرکت کردن در آنها باعث آشنا شدن با طیف مختلفی از باورها در سطح اجتماع است.
چگونه باورهای خود را پرورش دهیم؟
تا به اینجا دریافتیم که چگونه میشود باورها را شناخت و شناسایی کرد، در ادامه راهکارهایی برای پرورش باورهایی خواهیم گفت که در اصطلاح برای ما کار میکنند و مفید هستند:
تکرار و تمرین مدام
راه پرورش باورها در ضمیر ناخودآگاه، در یک روز و یک شب اتفاق نمیافتد؛ بلکه مستلزم پیمودن مسیری متداوم است. برای مثال با شرکت در یک سمینار در یک روز و گوش دادن یک دوره در 3 روز نمیشود به باورسازی رسید، بلکه باید یک بازهی مثلاً 40 روز را انتخاب کرد، روی آن وقت گذاشت و تبدیل به روتین زندگی کرد.
احساس مهمترین راه برای تأثیر بر ناخودآگاه
وقتی در وضعیت احساسی قرار میگیریم، ضمیر ناخودآگاه ما بهراحتی تحت تأثیر قرار میگیرد. در واقع، تجربهی احساس خوب از انجام یک کار، ذهن و بدن ما را ترغیب میکند تا آن را به عادتی پایدار تبدیل کند. شاید به همین دلیل است که وقتی کسی عاشق میشود، برای محبوبش هر تغییری را میپذیرد و هر کاری انجام میدهد. پس یکی از مؤثرترین راههای تقویت باورها این است که ذهن خود را با تغییر آنها همراه کرده و حس خوشایندی از این تحول به خود القا کنید. در این مسیر، موضوع بعدی که به آن خواهیم پرداخت، میتواند تأثیر عمیقی بر این فرآیند داشته باشد.
تصویر سازی ذهنی
یکی از راههای تقویت باورها، تصویرسازی ذهنی است. به این صورت که آنچه مطلوب ماست که به آن دست پیدا کنیم، در ذهن خود تصویرسازی کنیم، به نحوی که آن امر مهم در زندگی ما به خوبی اتفاق افتاده است. مثلاً برای ثروت بهتری دریافت کردن در ابتدا با باور ذهنی لیاقت و ارزش دریافت آن را ایجاد میکنیم.
لذت تأیید باورها
لذت تأیید باورها نه تنها به پذیرش افکار مثبت بلکه به آمادگی برای تغییر و رشد نیز مربوط میشود. این مفهوم به ما میآموزد که بهجای ترس از تغییر، آن را فرصتی برای یادگیری و پیشرفت ببینیم. انعطافپذیری در باورها، ما را به سفری هیجانانگیز برای کشف خود و جهان هدایت میکند، جایی که لذت، نه در ایستایی بلکه در پویایی و تکامل نهفته است.
تایید باورهای قدیمی
همه باورهای قدیمی نادرست نیستند؛ برخی از آنها قدرتمند و ارزشمندند و تأییدشان به رشد فردی کمک میکند. برای این کار، ابعاد مثبتشان را شناسایی کنید، موفقیتهای گذشته را که بر پایه آنها شکل گرفتهاند، به خاطر بیاورید و بررسی کنید که آیا همچنان با اهداف زندگیتان همخوانی دارند. اگر تأثیر مثبتی بر شما داشتهاند، به آنها پایبند بمانید. تایید باورهای سازنده، اعتمادبهنفس را تقویت کرده و مسیر پیشرفت را هموار میسازد.