افزایش ابتلا به بیماری ناشی از پشه تا سال ۲۰۵۰

تغییرات زیست‌محیطی، شهرنشینی و جابه‌جایی‌های انسان‌ها به انتشار پشه‌های ناقل بیماری در جوامع انسانی کمک می‌کند.

نتایج پژوهش جدیدی نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۵۰، نیمی از جمعیت جهان در معرض خطر بیماری‌هایی مانند تب دنگی یا ویروس زیکا که توسط پشه‌ها منتقل می‌شوند، قرار می‌گیرند. تغییرات اقلیمی ممکن است در آینده افراد بیشتری را در معرض خطر قرار دهد.

براساس یافته‌های پژوهش جدید که در مجله‌ی Nature Microbiology گزارش شده است، ترکیبی از تغییرات زیست‌محیطی، شهرنشینی و جابه‌جایی‌های انسانی در سرتاسر جهان به انتشار پشه‌ها به مناطق جدید کمک می‌کند. موریتز کرامر، نویسنده‌ی مقاله می‌گوید: ما شواهدی پیدا کردیم که نشان می‌دهند اگر هیچ اقدامی برای کاهش روند کنونی گرمایش زمین صورت نگیرد، در بسیاری از مناطق شهری زیستگاه‌های جدیدی برای این پشه‌ها ایجاد خواهد شد و ما با جمعیت عظیمی از افراد حساس به این عفونت‌ها مواجه خواهیم شد.

در این پژوهش، گونه‌های پشه‌ی Aedes aegypti و Aedes albopictus درنظر گرفته شده‌اند که هر دو به‌علت دارا بودن توانایی انتقال بیماری معروف هستند.

در این مطالعه برای پیش‌بینی گسترش گونه‌ها در دهه‌های آینده، از داده‌های ردیابی پشه‌ها در ایالات متحده آمریکا و اروپا استفاده شد. پژوهشگران شبیه‌سازی‌های خود را تحت سه سناریوی اقلیمی مختلف با فرض سطح متوسط، بالا و شدید تغییرات اقلیمی آینده اجرا کردند.

این داده‌ها نشان می‌دهند که در حال حاضر، Aedes aegypti با سرعتی حدود ۳۷ مایل (۵۹ کیلومتر) در سال در حال گسترش در آمریکاست. از طرف دیگر، به نظر می‌رسد که Aedes albopictus با سرعت بیشتری در اروپا در حال گسترش باشد (حدود ۹۳ مایل در سال). نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه عوامل پیش‌برنده‌ی آن‌ها ممکن است با گذشت زمان تغییر کنند، ولی گسترش هر دو گونه در سرتاسر جهان در دهه‌های پیش رو همچنان ادامه خواهد داشت. از آنجایی که پشه‌ها به‌طور طبیعی در سرتاسر محدوده‌ی فعلی خود گسترش یافته‌اند، احتمالا در کوتاه‌مدت تاثیر تغییرات زیست‌محیطی روی پراکندگی آن‌ها قابل‌توجه نخواهد بود. به‌عبارت دیگر، حتی تحت شرایط اقلیمی کنونی انتظار می‌رود که هر دو گونه به مناطق جدیدی وارد شوند. اما در بلندمدت انتظار می‌رود که تغییرات اقلیمی و عواملی دیگری نظیر افزایش تراکم جمعیت و شهرنشینی بیشترین تاثیر را روی شمار افرادی که در معرض بیماری‌های ناشی از پشه قرار می‌گیرند، داشته باشد. در فاصله‌ی سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۵۰، تغییرات اقلیمی (که ممکن است موجب شود مناطقی که قبلا برای پشه‌ها مناسب نبوده است، شرایط مناسبی پیدا کند)، احتمالا به عامل مؤثر اصلی در این زمینه مبدل خواهند شد. هرچه سناریوی تغییرات اقلیمی شدیدتر باشد، جمعیت بیشتری درمعرض خطر قرار خواهند گرفت.

به‌طور کلی، این نتایج نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۵۰، احتمالا ۴۹ درصد از جمعیت جهان در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های ناشی از پشه قرار می‌گیرند و این درصد حتی تحت سناریوهای تغییرات اقلیمی متوسط نیز افزایش خواهد یافت. پژوهشگران خاطرنشان می‌کنند که کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای در زمینه‌ی محدود کردن افزایش زیستگاه‌های مناسب Ae. aegypti و Ae. albopictus سودمند خواهد بود.

آن‌ها همچنین اضافه می‌کنند که این نتایج احتمالا تا حدودی محافظ‌کارانه هستند. در این مطالعه عمدتا از داده‌های آمریکا و اروپا که دارای قوی‌ترین سیستم‌های ردیابی و نظارت هستند، استفاده شده است. باید این موضوع را نیز در نظر داشت که همین سیستم‌های ردیابی دقیق ممکن است در این مناطق مبارزه با هجوم پشه‌ها را آسان‌تر کند و از سرعت انتشار آن‌ها بکاهد. در نقاط دیگر جهان، پشه‌ها ممکن است با سرعت بیشتری نسبت‌ به آنچه در مدل‌های این مطالعه پیش‌بینی شده است، پراکنده شوند.

به‌طور کلی، همان‌طور که تهدیدات ناشی از تغییرات اقلیمی افزایش می‌یابد، نگرانی درباره‌ی انتشار پشه‌ها و دیگر حشرات ناقل بیماری نیز زیاد می‌شود. سال پیش، یک مطالعه از مرکز پیشگیری و انتقال بیماری‌ها نشان داد که موارد بیماری‌های ناشی از پشه‌ها، کک‌ها و کنه‌ها در آمریکا طی ۱۵ سال گذشته، سه برابر شده است. اگرچه این مطالعه به علل پشت‌صحنه‌ی این روند نپرداخته ولی کارشناسان می‌گویند احتمالا تغییرات اقلیمی در این افزایش نقش داشته است.

مجله اینترنتی زندگی سالم

مریم صفدری