اگر کودکتان لجباز است بخوانید
به گزارش زندگی سالم به نقل از خورشید ؛ دکتر «دیمیتری هایکین» روانشناس کودکان معتقد است: «در ابتدا کودک میخواهد شخصیت خود را به سایرین تحمیل کند. موضوع از آنجا جدی میشود که کودک در آستانه دو سالگی قرار میگیرد از آن زمان وارد مرحله «مخالفت» میشود. در این دوره، زندگی روی دشوار خود را به والدین نشان میدهد. در ابتدا او هرگونه کمکی از سوی سایرین را رد میکند و میخواهد خودش به تنهایی آن عمل را انجام دهد. وی میخواهد نشان دهد که «مستقل» شده است. علاوه بر این دوست دارد، تفاوتهایش با سایرین، سلیقهها، تمایلات و آرزوهایش را اعلام کند، این رفتار ابتدا مثبت ارزیابی میشود اما تداوم یا شدت یافتن آن میتواند به لجبازی منتهی شود.» چرا لجبازی؟ اما چرا این رفتار مثبت به لجبازی منتهی میشود؟
بخشی از رفتارهای انسانی اکتسابی و بخشی دیگر ذاتی است اگر بنا را بر این گذاشته که حدی از لجبازی کودک ذاتی است، بیشک قسمت عمدهای از آن اکتسابی است. از آنجایی که خانواده نخستین محفل پرورش کودک است، بیشک وی لجبازی و رفتارهای سرسختانه را از اعضای خانواده، بهخصوص والدین فرا میگیرد. گاهی اوقات وی به طور مرتب یک جمله را بدون بیان دلیل و منطق از سوی آنها میشنود، حتی ممکن است کودک مورد نظر مخاطب آن جمله نباشد اما رفتار را مشاهده کرده و یاد میگیرد. برخی از والدین به منظور اینکه حرف خود را به کرسی بنشانند، بدون توجه به تأثیر رفتارشان، مطلبی را با لجاجت و سرسختی به کودک تحمیل میکنند، شاید در آن مقطع این رفتار اثرگذار باشد و فرزندشان از آنها اطاعت کند اما بدون اینکه مطلع باشند زمینه را برای لجباز شدن کودک فراهم کردهاند.
در بسیاری موارد دیده شده که برخی کودکان و بیشتر آنهایی که تازه به حرف آمدهاند در برابر هر درخواستی واژه «نه» را تکرار میکنند، این تکرار را نباید نشانهای از لجاجت کودک به شمار آورد زیرا کودکی که به تازگی سخنگفتن را شروع کرده، ترجیح میدهد از واژههای ساده استفاده کند، واژه «نه» در مقایسه با «بله» سادهتر تلفظ میشود، پس تکرار «نه» از سوی کودک کم سن و سال، نگرانکننده نیست اما اگر واقعا دوست ندارید فرزندتان در مقابل هر سؤالی این واژه را بیان کند، پیش از به حرف آمدن در مقابل او بیش از حد از «نه» استفاده نکنید و در نهایت قرار دادن قوانین و قواعد متعدد و سلب اجازه از انجام هر کاری، کودک را سرخورده و لجباز میکند پس در خانه مراقب قوانین دست و پاگیر باشید. در مقابل رفتار کودک لجباز چه واکنشی باید نشان داد؟ اگر فرزندتان لجباز است و برای موارد پیش پا افتاده فریاد میکشد یا میخواهد کاری را انجام دهد که برایش ممنوع شده، باید به فکر چاره باشید. اما مهمترین نکتهای که باید بدانید، این است که مدیریت رفتارهای خشمگینانه و لجبازی کودک، کار سادهای نیست بنابراین باید با آمادگی کامل وارد معرکه شوید. برای حل مشکل این راهحلها پیشنهاد میشود:
– برای کودکتان به طور واضح توضیح دهید که چرا رفتارش غیر قابل قبول است.
به هیچ وجه فریاد نکشید و خونسردی خود را حفظ کنید. کودک لجباز ممکن است دوست داشته باشد مادرش را در حالتی که فریاد میزند ببیند، این وضعیت برای او سرگرمکننده است. اگر خونسردی خود را از دست دهید، کنترل کودک تبدیل به یک مبارزه میشود. آرام اما جدی باشید، اگر کودک بدون توجه به توضیحاتی که برایش بیان کردهاید به رفتارهایی که مخالف اصول شماست ادامه داد، او را تنبیه کنید.
– با کودکتان وارد ارتباطی دوستانه شوید. هنگامی که با او حرف میزنید میتوانید حواسش را از موضوعی که بر سر آن اصرار دارد، پرت کنید و باعث شوید آن را به دست فراموشی بسپارد. زمانی که والدین به حرفهای فرزندشان گوش ندهند، او خود را تنها و رها شده احساس میکند، پس برای کاستن از لجبازی با بیاعتنایی با او برخورد نکنید.
-خانه باید برای کودک محلی سرشار از آرامش و خوشبختی باشد. کودکان باید اولویت والدین باشند. بسیاری از پدر و مادرها مرتکب خطایی بزرگ میشوند، آنها اهمیت را به میهمانان یا کارهای شخصی میدهند و فرزندانشان را از یاد میبرند. حتی در زمان آشپزی میتوانید به حرفهای فرزندتان گوش دهید، مثلا پیشنهادهای او را در مورد غذایی که دوست دارد، بشنوید و از اظهارنظرش استفاده کنید. به این ترتیب میتوانید جوی همراه با درک و احترام متقابل پدید آورید.
-محدودیتهای شفافی برای فرزندتان وضع کنید؛ والدین بهترین راهنماها برای تربیت و آموزش فرزندانشان و در واقع مدیران جهتدهی به آنها هستند. بنابراین ضروری است که آنها با صلاحدید خود و متناسب با سطح کودک، محدودیتهایی را برای او وضع کنند، این محدودیتها باعث میشود کودک در خانه به قدرت بیش از حد دست نیابد و نتواند خواستهای خود را به خانواده تحمیل کند.
– به فرزندتان تمرینهای ریلکسیشن بدهید؛ یک کودک به طور خودکار در مقابل فشارهای جسمی و روحی مقاومت میکند. اما زمانی که لجبازی میکند، ناآرام و آشفته خواهد شد، تمرینهای ریلکسیشن باعث میشود که او به آرامش و راحتی کلی دست یابد به این ترتیب زمانی که آرام شد به حرفهای شما گوش میدهد.
– با یک روانشناس یا متخصص اطفال مشورت کنید؛ اگر پس از انجام اقدامات ذکر شده و رعایت تمام توصیهها، نتوانستید بر لجبازی کودکتان غلبه کنید، باید به سراغ روانشناس یا متخصص اطفال بروید و از روشهای تشخیصی و درمانی آنها کمک بگیرید. جهتدهی لجبازی لجبازی از روحیه سرسختی کودک نشأت میگیرد و همان طور که اشاره شد، نخستین بارقههای آن زمانی خود را نشان میدهد که او میخواهد استقلال خود را اثبات کند بنابراین لجبازی یا به بیان بهتر سرسختی را نمیتوان به عنوان یک ویژگی منفی مطرح کرد. اگر بتوان سرسختی کودک را در جهت مثبت هدایت کرد، میتوان از آن بهره برد. کودکی که یاد گرفته باشد در مقابل مشکلات از خود سرسختی نشان دهد تا حد توان با آنها مبارزه میکند و راه موفقیت را در پیش میگیرد. برای رسیدن به این موقعیت، انجام تمرینها و بازیهایی که روحیه مبارزهطلبی را تقویت میکنند، میتواند بسیار مفید باشد. بنابراین نه تنها لجبازی او را کاهش دادهاید بلکه از آن در جهتی مثبت بهره برده و زمینه موفقیت فرزندتان در آینده را فراهم آوردهاید