بحران آب در ایران

کمبود آب

این روزها مسئله بحران آب در هر محفلی مورد بررسی قرار می‌گیرد و همه از کمبود آن در شرایط کنونی نالان هستند. بعضی معتقدند این شرایط رو به بهبود نیست و در آینده هم بدتر می‌شود؛ به‌طوری‌که جنگ‌های آینده بر سر آب خواهد بود؛ البته اگر آبی وجود داشته باشد. اما در ایران آب هنوز از ارزش و قیمت واقعی خود دور است؛ چون بنابر یک فرهنگ کهن، آب در ایران نوعا ارزان ارائه شده و بسیاری حتی برای نذر و وقف، موضوع آب را انتخاب کرده‌اند. طبق آمار بانک جهانی در سال 1990 میلادی تنها 76درصد از مردم دنیا به آب شرب سالم دسترسی داشته‌اند؛ درحالی‌که هم‌اکنون بالغ بر 92درصد از مردم می‌توانند از آب شرب سالم استفاده کنند. استفاده از آب شرب سالم اکنون یکی از نیازها و خواسته‌های مردم کشورها محسوب می‌شود؛ از این روست که مصرف آب معدنی در دنیا رو به افرایش است. یک گزارش مستند حکایت از آن دارد که در پنج سال اخیر سرعت رشد مصرف آب‌معدنی‌ها در دنیا 40درصد افزایش یافته که از دلایل مهم آن افزایش درآمد قابل استحصال مردم و افزایش توجه آنان به سلامت غذایی که مصرف می‌کنند، ذکر شده است. از طرفی تغییر سبک زندگی، تغییر استانداردهای زندگی و ارتقای سطح آگاهی مردم درباره ضرورت مصرف حجم بالای آب در روز برای تأمین سلامت بدن سبب شده است بازار آب‌های بطری یا آب‌های معدنی در دنیا داغ شود.

دلایل مختلف دیگری برای افزایش مصرف آب‌های معدنی در دنیا ذکر می‌شود که یکی از آن‌ها رشد اقتصادی دنیا و افزایش درآمد مردم است. این افزایش درآمد زمینه را برای تغییر سبک زندگی مردم فراهم کرده است.

این روزها مردم بخش اعظم ساعات روزانه خود را در خارج از خانه سپری و اغلب وعده‌های غذایی را در محیط کار یا در رستوران‌ها صرف می‌کنند و در تمامی این موقعیت‌ها از آب‌های بطری برای رفع تشنگی استفاده می‌کنند و همین مسئله زمینه را برای رشد این بازار فراهم کرده است. از طرف دیگر استفاده از آب‌های بطری سبب شده است مردم هزینه بالاتری برای مصرف آب بپردازند و به‌تعبیر شماری از اقتصاددانان ارزش اقتصادی آب بیش از قبل شده است. از طرف دیگر در اغلب کشورهای دنیا مردم بر این باور هستند که آب‌های شهری که از شیر آب منازل خارج می‌شود دارای آلودگی‌هایی است که در مسیر انتقال به مصرف‌کننده نهایی وارد آن شده است و این آلودگی‌ها سلامت مردم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. از سوی دیگر سهولت استفاده از آب‌های معدنی یک دلیل مهم برای استقبال زیاد از آن‌ها و دلیل دیگر هم افزوده‌شدن انواع مواد معدنی ضروری برای بدن انسان به آب‌های بطری است. صنعت آب‌معدنی در آینده اقتصاد کشورمان هم می‌تواند نقش مهمی ایفا کند، وقتی بدانیم هزینه استخراج هر بشکه نفت چیزی بیش از 1800 برابر استخراج آب معدنی است. متأسفانه در داخل کشورمان با فرهنگ پایین نوشیدن آب معدنی مواجه‌ایم و سرانه مصرف ما با کشورهای مشابه مثل ترکیه و کشورهای حوزه خلیج‌فارس فاصله‌ای 80 تا 110 لیتری دارد. مهم‌ترین مؤلفه‌های اثرگذار در کندی توسعه فرهنگ مصرف آب بسته‌بندی در ایران، دسترسی 95درصد جمعیت به آب شرب شهری با قیمت‌های بسیار پایین از یک سو و وضعیت نه‌چندان مطلوب شرایط اقتصادی دهک‌های متوسط جامعه از سوی دیگر است.

نویسنده » رضا محزونیه / مدیر مسئول