تئاتر تهران / مروری بر فعالیت تئاتر تهران در سال 95

تئاتر تهران / مروری بر فعالیت تئاتر تهران در سال 95

سالی که گذشت  به نوعی یکی از بهترین سالهای تئاتری در سه سال اخیر بوده است.  چنانچه به گزارش مرکز هنرهای نمایشی ، شش ماهه ی اول سال به 842 نمایش مجوز اجرا داده شده است که 339 مورد به کارهای حرفه ای و بزرگسال و مابقی به نمایش های کمدی ، آزاد ، کودک و نوجوان و برخی هم به نمایش های خاص ، محیطی و پرفورمنس اختصاص داشته اند . آمار تماشاگران در تئاتر شهر نیز 33 درصد رشد یافته است . سوال اینجاست که آیا این دو اتفاق در کنار هم حقیقتاً رضایت بخش است ؟ آیا این زیاد شدن آمار مخاطبان و تولید کنندگان نشانه ی رشد کیفی تئاتر در کشور است ؟   با نگاهی به جشنواره ی تئاتر فجر سال 1395 می توان تا حدودی جواب این سوال را دریافت کرد . در بخشی با عنوان” مرور آثار” ، بهترین های سال ،  برگزیده و به نمایش در می آیند که در واقع گل سرسبد کل تئاترهای حرفه ای اجرا شده در کشور و به خصوص تهران هستند ولی متاسفانه هیچ کدام چنگی به دل نمی زدند . مخاطب خاص و عام اکثرا  ناراضی از سالن های تئاتر فجر خارج می شدند . این یک میزان سنجش کلی است اما اگر فرض را بر این بگذاریم  جشنواره ی فجر معیار درستی برای سنجش سطح کیفی تئاتر نباشد ، باید به سراغ معدود تئاترهای پر مخاطبی برویم که در جشنواره حضور نداشتند ولی از گیشه ی خوبی برخوردار بودند .  علت پر فروش بودن آن نمایش ها را همه می دانیم :  متوسل شدن به چهره های سینما و تلویزیون !    با یک جمع بندی متوجه خواهیم شد که علی رغم تلاش ها و شوق و اشتیاق آنان که در راه تئاتر گام برمی دارند ، مخاطبان واقعی تئاتر تنها چهار درصد از جمعیت کشور را تشکیل می دهند .

تئاتر تهران / مروری بر فعالیت تئاتر تهران در سال 95

تئاتر در روح و جان مردم رسوخ نکرده است . تئاتر باید از آن جذابیت و کششی برخوردار باشد که مردم به دنبالش بیایند نه تئاتر به دنبال مردم بدود. آن هم  با بیلبوردهای غول آسایی از عکسهای ستاره های سینما و به ضرب و زور چهره های جنجالی و دکورهای پر زرق و برق ! این شیوه های تبلیغی نهایتا  همان 4 درصد را  به پنج درصد خواهد رساند.    با یک بررسی اجمالی در گذشته ی تئاتر این سرزمین درمی یابیم که  مخاطب تئاتر سالهای دور ، از امروز کمتر بود اما همان مخاطب معدود ، مشتاقانه به دنبال تئاتر واقعی بود.  تماشاگر آن روزها  برای گرفتن پاسخ  تعدادی از سوالات ذهن پرسشگر و پویایش به تماشای نمایش می آمد. تماشاگر تئاتر آن دوران سراپا گوش بود تا بشنود ، درک کند و تحلیل کند و با ذهنی آرام شده و سبک از سالن نمایش خارج شود.  تئاتر آن دوران جریان ساز بود و تاثیر گذار بر یک ملت و فرهنگ .تئاتر وظیفه هایی دارد که امروز از آنها دور شده است.  ذهن بشر سوال هایی دارد که با تئاتر پاسخ داده می شود . یکی از آن سوالها چگونه زیستن است . تئاتری که به بیراهه برود چگونه می خواهد جواب این پرسش اساسی ذهن انسانها را صحیح بدهد ؟ هنر نمایش مختص به خودش و اهالی آن نیست ، بلکه  بازتاب مسائل و مشکلات سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی ، روحی ، روانی و فرهنگی جامعه است.  تئاتر وظیفه دارد به مناسبات اجتماعی و مسائل پیچیده ی ذهن انسان ورود کند و انسان عصر خود را با دغدغه ها و چالش ها و مخاطره هایش در تئاتر همان عصر نشان دهد .ولی تئاتر این روزها به راهی می رود که فقط عده ای محدود را با خود همراه کرده و خود را به همان عده دل خوش کرده است.  سالنهای تئاتر به سالن مد و هیجانهای کاذب ، جیغ و کف و سوت و سبد گلهای آنچنانی تبدیل شده است.  برای داشتن تئاتر واقعی در سال پیش رو چه می توان کرد ؟

تئاتر تهران / مروری بر فعالیت تئاتر تهران در سال95

نویسنده : یَسنا پور سینا