فشار دادن کمودون به تخلیه و بهبود آن کمک می‌کند اما بهتر است این کار را انجام ندهید.

آکنه بخشی از دردسر‌های دوران نوجوانی است که گاهی ادامه‌دار می‌شود و خلاصی از آن غیرممکن. طبق آمار، 20 درصد افراد بعد از 25 سالگی دچار جوش می‌شوند و این ضایعات ریز جلدی ممکن است بر اعتمادبه‌نفسشان تاثیرگذار باشد. با وجود این، 20 درصد افراد دچار آکنه هرگز به پزشک مراجعه نمی‌کنند و دست به خود‌درمانی می‌زنند. خارج کردن چربی از جوش‌های سرسیاه یا مصرف خودسرانه راکوتان از همین خود‌درمانی‌هاست.
دراین مطلب با دکتر زهره تهرانچی، متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره دلایل بروز آکنه و جوش‌های سرسیاه و روش‌های درمان آنها پرسیده‌ایم.

چرا دچار جوش سرسیاه می‌شویم؟
جوش‌های سرسیاه یا کمودون یکی از تظاهرات آکنه است که بیشتر در صورت دیده می‌شود. علت پیدایش این کمودون با علل پیدایش آکنه متفاوت نیست. البته برخلاف آکنه که منشأ هورمونی دارد، جوش‌های سرسیاه به‌دلیل ترشح زیاد چربی زیر پوست بروز می‌کند و دلیل سیاهی سر آن، اکسیدشدن چربی در معرض هواست. آکنه به دلایل مختلفی بروز می‌کند؛ ترشح سبوم از غدد پیلو سباسه، ترشح آندروژن‌ها و هورمون تستوسترون، استرس، دستکاری زیاد پوست، مصرف زیاد کربوهیدرات‌ها، بسته‌شدن منافذ پوست و زمینه ژنتیکی مثبت. نوعی عامل باکتریایی هم روی پوست وجود دارد که بی‌آزار است ولی وقتی شرایط مساعد ایجاد می‌شود، می‌تواند بیماری‌زا شود و آکنه ایجاد کند. شاید مهم‌ترین علت از بین این علل، پرکاری غدد سباسه و ترشح زیاد چربی باشد. غد سباسه کنار ریشه موها قرار گرفته‌اند و در حالت عادی وظیفه محافظت از پوست را دارند اما فعالیت بیش از حد آنها، باعث بسته شدن منافذ پوست می‌شود و تجمع چربی زیر پوست، فضایی مناسب برای رشد باکتری‌ها به وجود می‌آورد. تجمع باکتری‌ها در این ناحیه، التهاب و بروز کیست‌های ریز زیر پوستی را در پی دارد.

برای رفع این جوش‌ها درمان‌های زیادی پیشنهاد می‌شود. کدام‌یک بهتر است؟
درمان‌ها شامل تجویز داروهایی است که با پوسته‌ریزی باعث باز شدن منافذ و راه پیدا کردن سبوم به خارج می‌شود. مصرف داروهای ضدباکتریایی و آنتی‌بیوتیک‌ها یا مصرف صابون‌ها و داروهای حاوی پراکسید بنزول و ایزوترتینویین موضعی توصیه می‌شود اما باید با تجویز پزشک باشد زیرا مصرف نامرتب آن بی‌تاثیر است و گاهی عامل بروز حساسیت می‌شود. پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک خوراکی هم تجویز کند که حداکثر 6 هفته باید مصرف می‌شود. درمان‌های هورمونی با استروژن و پروژسترون نیز می‌تواند تاثیر تستوسترون را که باعث بروز آکنه می‌شود، خنثی کند. در نهایت ترکیب‌های ایزوترتینویین تجویز می‌شود که قرص آن با نام راکوتان معروف است و فقط باید به صلاحدید متخصص پوست در انواع مقاوم به درمان و سخت و مخصوصا برای خانم‌ها کاملا با احتیاط مصرف شود. این دارو بعد از مصرف وارد خون می‌شود و به غدد چربی می‌رسد و جلوی ترشح چربی را می‌گیرد در نتیجه پوست خشک می‌شود و آکنه فروکش می‌کند.

این دارو چه عوارضی دارد؟
خانم‌هایی که این دارو را مصرف می‌کنند باید از بارداری پیشگیری کنند و هر ماه تست بارداری دهند زیرا در صورتی كه خانمی باردار شده باشد، این دارو باعث بروز نقص‌های جنینی می‌شود. ضمنا برای خشکی پوست و مو که عارضه این دارو است، متخصص پوست باید درمانی جدا تجویز کند و نمی‌شود بدون تجویز مصرفش کرد.

خیلی‌ها جوش‌های سرسیاه را با ناخن تخلیه می‌كنند. آیا این كار درست است؟
فشار دادن کمودون به تخلیه و بهبود آن کمک می‌کند اما بهتر است این کار را انجام ندهید زیرا احتمال دارد قارچ‌ها و باکتری‌های موجود روی دستان شما از منافذ باز، زیرپوست نفوذ کنند و باعث عفونت شوند. عفونت کیست ایجاد می‌کند و باعث می‌شود جای جوش باقی بماند. می‌توانید صورتتان را چند لحظه‌ای روی بخار آب گرم بگیرید و بعد با دستمال آن را تمیز کنید. اگر برای خارج کردن محتویات کمودون‌ها اصرار دارید، می‌توانید به متخصص مراجعه کنید تا با سوزن‌های ریز و مخصوص این کار را انجام دهد.

چسب‌های رفع جوش سرسیاه موثرند؟
در بازار برای رفع آکنه و جوش‌های سرسیاه محصولات فراوانی هم از ژل و صابون و چسب وجود دارد اما نمی‌توان تا ترکیب‌های آنها شناسایی‌نشده در مورد تاثیرگذاری آنها نظر داد. بیشتر کرم‌ها، ژل‌ها و لوسیون‌هایی که وجود دارند حاوی ویتامین A و پراکسید بنزول هستند، باعث کاهش ترشح سبوم می‌شوند و نقش ضدالتهاب موضعی دارند.

منبع : هفته نامه سلامت