روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
رفته بود کوه تا اجازه حضور بگیرد. برخلاف تصورش، با نهی صریح روبهرو شد. باورش سخت بود؛ هم برای خودش و هم حامیان و نزدیکانش که تا مدتی پس از نهی، فضاسازی میکردند. درنهایت اما رهبری بازهم تاوان به جان خریده و از خودشان خرج کردند تا در درس خارج اعلام کنند «به آن آقایی که آمده بود مشورت کند، توصیه کردهاند در انتخابات شرکت نکند.» از اینجا به بعد بود که فضا کمی عوض شد؛ تا آن روز تصور میشد به فرض حضور دوباره روحانی، «محمود احمدینژاد» تنها و مهمترین رقیب انتخاباتی او خواهد بود؛ اما حالا یک شوک بزرگ، تمامی معادلات را برهم زده بود؛ احمدینژاد با نهی صریح رهبری برای حضور در انتخابات روبهرو شده بود. رقبا خوشحال بودند. مدتی طول کشید تا رئیسجمهور سابق از شوک دربیاید و با صدور بیانیهای اعلام کند از حرف رهبری تبعیت میکند.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
حضور احمدینژاد هرچه نداشت، گرمشدن تنور انتخابات را بههمراه داشت. قبول بکنیم یا نکنیم او همیشه یک سوژه جذاب ژورنالیستی بوده؛ کسی که حرکات و رفتار و گفتارش گاهی بازتابی در مقیاس جهانی پیدا میکند؛ حتی حالا که تنها یک «نارمکنشین» است که تدریس هم میکند. «بقایی» را آورد تا به قول خودش دوقطبی را بشکند. حضور بقایی اما بیشتر به عاملی برای تمسخر تبدیلشده بود و البته تا مدتها رسانهها را به حدس و گمانهزنی درباره برنامه بعدی احمدینژاد سرگرم کرد.
***
تنور گرم نمیشد، آنقدر که باید نمیشد. بازیهای احمدینژاد هم پس از مدتی تکراری شد. اصولگرایان مشغول «جمنا» شده بودند؛ جبهه مردمی نیروهای انقلاب که با همایش سههزارنفری در شهر آفتاب، طوفانی شروع کرد و قرار بود نقطه ثقل نیروهای اصولگرا باشد و پس از مدتها اصولگرایان زیر پرچم اتحاد جمنا جمع شوند. گزینهها زیاد بودند؛ قرار بود درنهایت به ده و پنج نفر برسند. هنوز شروع نکرده، وارد حاشیه و اختلاف شدند. بعضیها که اعتبار بیشتری داشتند (فتاح، لنکرانی) نیامدند. برخیها که بهعنوان گزینههای اصلی معرفی میشدند مثل قالیباف و حتی رئیسی، سازوکار جمنا را قبول نداشتند. موتلفه برای خودش ساز میزد و «میرسلیم» را انتخاب کرد. جبهه پایداری هم همانند دورههای پیشین استاد برهمزدن اتحاد بود و از ابتدا اعلام کرد جمنا را قبول ندارد. بزرگان اصولگرا مثل «لاریجانی» هم کنار کشیدند و از سوی زاکانی به سهمخواهی و خودخواهی متهم شدند.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
ناطق نوری از ابتدا اعلام کرد از روحانی حمایت میکند. بزرگان و مراجع هم یا ترجیح میدادند در انتخابات پیش رو از هیچ کاندیدایی رسماً اعلام حمایت نکنند یا درگیرودار اعلام حمایت از دو کاندیدای اصلی بودند و بر سر حمایت یا عدمحمایت از روحانی دچار اختلاف شده بودند. در این میان نام «ابراهیم رئیسی» که آمد، امیدها برای وحدت جان تازهای گرفت. میگفتند رئیسی که بیاید، معادلات برهم خواهد خورد و تمامی نامزدها به نفع او کنار خواهند کشید. رئیسی میان آمدن و نیامدن مانده بود. ابتدا اعلام کرد ترجیح میدهد «خادمالرضا» بماند و تولیت حرم امام هشتم را با هیچچیز عوض نمیکند. پس از مدتی آمدوشد اما درنهایت آمد و اعلام کاندیداتوری کرد. هیچکس هم بهنفع او کنار نرفت. جالب اینکه درحالیکه جمناییها تلاش میکردند رئیسی را گزینه خود نشان دهند، رئیسی کمتر رغبتی به جمناییبودن نشان میداد. رهبر معنوی پایداریها هم حمایت خود از او را اعلام کرد و رئیسی را «اصلح» دانست. آقاتهرانی، دبیرکل جبهه پایداری نیز بعدتر اعلام کرد اگر «صالح» به نفع «اصلح» کنار نرود، خائن است.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
***
این سوی سنگر انتخابات، اصلاحطلبان بودند که از همان ابتدا مبنا را بر حمایت از روحانی گذاشتند؛ بااینحال زمزمههای گزینه پوششی از چند ماه قبلتر آغازشده بود. درحالیکه تئوریسینهای جریان اصلاحات همچون «سعید حجاریان» یا حتی محمدرضا عارف تأکید داشتند بهجز روحانی هیچ گزینه دیگری نخواهند داشت اما برخی چهرههای مطرح اصلاحطلب همچنان بر معرفی نامزد پوششی تأکید داشتند و علت این تأکید و اصرار را خالینماندن دست اصلاحطلبان درصورت ردصلاحیت روحانی میدانستند و البته این موضوع هم عنوان میشد که بهتر است یک نفر یار کمکی در مناظرهها همراه روحانی باشد تا بتواند از پس اصولگرایان بربیاید. تا مدتها میان اصلاحطلبان بر سر موضوع نامزد پوششی بحثوجدل بود؛ حتی وقتی شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، روحانی را بهعنوان تنها گزینه در انتخابات معرفی کرد، بازهم اختلافات وجود داشت. از افراد زیادی بهعنوان یار کمکی یا همان کاندیدای پوششی نامبرده میشد؛ از ظریف و قاضیزاده هاشمی (وزرای خارجه و بهداشت دولت) گرفته تا نوبخت و اسحاق جهانگیری. درحالیکه بحث بر سر این بود که چه کسی «پوششی» باشد، خبر رسید که روحانی دلخور است و اعتقادی به یار کمکی ندارد؛ بااینحال همهچیز را بهنظر خود وی منوط کردند؛ ضمن اینکه شنیده میشد جهانگیری در جلسهای خصوصی عنوان کرده روحانی هیچچیز درباره آمار و ارقام نمیداند و تمام بار اجرایی دولت روی دوش او و نوبخت بوده و اگر بدون کمکی به مناظرهها برود، شکست وی حتمی است. این شایعات توسط جهانگیری قویاً تکذیب شد؛ بااینحال بحث پوششی تا آخرین روز ادامه داشت. اختلافنظرها اما نسبت به اردوگاه رقیب بسیار کمتر بود. اصلاحطلبان از همان اول تکلیف خود را با انتخابات 96 مشخص کرده بودند و «روحانی» گزینه اول و آخرشان بود. کارگزارانیها هم به کمک آمده بودند. خاندان هاشمی از همان ابتدا با تاکید بر اینکه مرحوم هاشمی تاکید داشتند باید به دولت روحانی رأی دوباره داد، سعی کردند فضا را به نفع روحانی پیش ببرند و از تیغ برنده و تاثیرگذار هاشمی هم خرج کنند.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
***
شوک بعدی در میان هیاهوی انتخاب «اصلح» و «پوششی» ثبتنام «احمدینژاد» بود که بازهم همه را شوکه کرد! قرار بود نیاید اما آمد؛ همان طور که گفته بود در انتخابات پیش رو از هیچکس حمایت نمیکند، اما چندروز بعد دست در دست بقایی آمد و گفت از او حمایت میکند! در روزی که همراه با مشایی و بقایی به ستاد انتخابات وزارت کشور رفته بود، در میان بهت عکاسان و خبرنگاران و حاضران، شناسنامهاش را از جیب درآورد و با همان لبخندهای منحصربهفردش پشت میز نشست و ثبتنام کرد! همه هاج و واج مانده بودند. گفته بود به نظر رهبری احترام میگذارد و نمیآید؛ اما ثبتنام کرد و گفت رهبری فقط توصیه کرده بودند که بهتر است نیاید! از احمدینژاد البته بعید نبود. او سابقه پرباری در زمینه سرپیچی داشت!
با آمدن و ثبتنام رئیسجمهور سابق، شور و حال دوباره به فضای انتخابات برگشت. هراس هم برگشت! خیلیها نگران شدند که مبادا شورای نگهبان احمدینژاد را تائیدصلاحیت کند. گمانهزنیها دوباره بالا گرفت؛ چه نقشهای درسر دارد؟ آیا با هماهنگی آمده یا بازهم سرپیچی کرده است؟ چطور فکر کرده با وجود نهی رهبری تائیدصلاحیت میشود؟ و نکند تائیدصلاحیت شود؟ باید تا زمان اعلام تائیدصلاحیتها صبر میکردیم. روحانی هم آمد با آنکه گفته میشد ممکن است نیاید. قالیباف هم در ساعات پایانی ثبتنام کرد و البته «اسحاق جهانگیری» هم بود. اسحاق، بهعنوان یارکمکی آمده بود. این چیزی بود که عنوان میشد، در رسانههای اصولگرا اما عنوان شد که اصلاحطلبان میخواهند اسحاق را در آب نمک بخوابانند برای روز مبادا و برآورد کنند که چه میزان میتواند رأیآور باشد تا درصورت ریزش آراء روحانی و شکست او در مناظرات، بلافاصله معاون اول را بهعنوان «برگ برنده» رو کنند. در برخی محافل اصلاحطلب نیز شنیده میشد که از جهانگیری تعهد کتبی گرفتهاند که تحت هرشرایطی به نفع روحانی کنار برود؛ هرچند کمی بعدتر این زمزمه تکذیب شد.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
***
شش کاندیدا تائیدصلاحیت شدند: روحانی، قالیباف، رئیسی، میرسلیم، هاشمیطبا و اسحاق جهانگیری. محمدغرضی، پدیده دور قبلی انتخابات این بار ردصلاحیت شده بود! بسیاری از چهرههای اصولگرا و اصلاحطلب نیز ردصلاحیت شدند تا در نهایت این شش نفر به ماراتن پایانی راه پیدا کنند و حالا همه منتظر آغاز مناظرهها بودند. اولین شوک را کمیته مرکزی نظارت بر انتخابات به مردم وارد کرد؛ وقتی اعلام شد مناظرهها ضبطی پخش خواهد شد و از مناظره زنده خبری نیست! ناگهان موجی از اعتراض همه جا را فراگرفت. مردم، رسانه ملی و کاندیداها؛ همه معترض بودند. جالب اینکه حامیان رئیسی و روحانی در فضاهای مجازی تلاش میکردند کاندیدای رقیب را به دستداشتن در تصمیم کمیته مرکزی متهم کنند؛ اما هم روحانی و هم رئیسی بهشدت نسبت به این تصمیم اعتراض کرده و خواهان پخش زنده مناظرهها شدند. اعتراضها بالا گرفت و درنهایت کمیته مرکزی نظارت بر تبلیغات انتخابات و وزارت کشور از تصمیم قبلی خود کوتاه آمد و مناظرهها زنده شد.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
***
پخش زنده مناظرهها همچون دورههای قبلی به جذابترین بخش تبلیغات ریاستجمهوری تبدیل شد. مناظرههای سهگانهای که کم حاشیه نداشت و حواشی از همان مناظره اول پررنگتر از متن بود؛ حتی اتومبیلهایی که نامزدها با آن به ساختمان صداوسیما رفتند، تبدیل به حاشیه شد. روحانی در مناظره اول با تأخیر نیمساعته آمد، وقتی هم آمد با هیچ کس دست نداد. مناظره اول تحتتأثیر طوفان اسحاق جهانگیری گذشت؛ کاندیدایی که میگفت آمده تا نماینده اصلاحطلبان باشد و بهقدری خوب ظاهر شد که خود اصلاحطلبان هم شوکه شدند و به شوخی و شاید هم جدی از روحانی میخواستند وقت خود را به جهانگیری بدهد! پدیده بعدی قالیباف بود که جنبش 96درصدیها و 4درصدیها را بهراه انداخت و مدام با کنایه به روحانی میگفت: «ما در این انتخابات با پدیدهای روبهرو هستیم که به دوربین زل میزند و میگوید من کی گفتم؟!» قالیباف هیجانی و عصبانی کار را شروع کرد و تا آخر به همین سبک و سیاق ادامه داد. رئیسی اما آرامتر و بااخلاقتر از آن بود که تصور میکردیم و برای «پته روی آب ریختن» انتخاب خوبی نبود! مدام هم تاکید میکرد که اسرار زیادی در سینه دارد اما بازگو نمیکند. میرسلیم و هاشمیطبا بهعنوان یاران «نخودی»(!) ماندند و در مناظره دوم که جهانگیری صرفاً تبدیل به یک «بیانیهخوان» شده و از درخشش مناظره اول فاصله گرفته بود، این میرسلیم بود که طوفان بپا کرد و چهره دیگری از خود به نمایش گذاشت. روحانی در مناظره دوم پرسروصداتر به میدان آمد و همچنان مورد تاختوتازهای بیوقفه قالیباف قرار میگرفت و در مقابل لبخند میزد! مناظره سوم قرار بود تکلیف را مشخص کند. نامزدها هرچه در توان داشتند، به میدان آورده بودند. برنده اما درنهایت جهانگیری و روحانی بودند. روحانی بازهم با حربه ماجرای کوی دانشگاه توانست جناب سرهنگ را غافلگیر کند؛ منتهی این بار «لولهکردن» جایگزین «گازانبر» شده بود. در این مناظرهها، حرفهایی ردوبدل شد که زیبنده نظام نبود. این تعبیری است که رهبری در بخشی از سخنان خود در رابطه با مناظرهها داشتند، مناظرههایی که بیش از آنکه محل ارائه برنامه توسط کاندیداها باشد، به کارزاری برای خودزنی علیه خود و نظام تبدیل شده بود و برخی کاندیداها به نیت انتقامگرفتن از یکدیگر به عرصه مناظره آمده بودند؛ با اینحال حتی مناظرهها هم نتوانست تکلیف آراء را مشخص کند و چشمها به 29 اردیبهشت دوخته شد.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
***
دو سه روز پایانی مانده تا روز انتخابات، عجیب و غریب دنبال شد. ناگهان موجی فراگیر از اعلام حمایت هنرمندان از حسن روحانی بهراه افتاد، موجی که با برگزاری همایش دوازده هزارنفری در سالن آزادی تهران و با حضور روحانی آغاز شد. بازیگران مطرح کشور که شاید بسیاری از آنان حتی رأی هم نمیدادند، به میدان آمدند و از مردم خواستند «برای ایران» به میدان بیایند و رأی بدهند. روحانی یک روز قبل از رئیسی به اصفهان رفت و چالش پرشدن یا نشدن میدان امام بهراه افتاد. حامیان رئیسی تلاش کردند ثابت کنند میدان امام اصفهان در روزی که روحانی در اصفهان حضور داشته، پرنشده است. «وطن امروز» این واقعه را با تیتر «نه اصفهان به روحانی» بهروزرسانی کرد. فردای همان روز «رئیسی» عازم اصفهان شد و اینبار نوبت حامیان روحانی بود که تلافی کنند. همان روز «قالیباف» که شب گذشته در اصفهان حضور داشت، بهنفع رئیسی از انتخابات کنارکشید؛ آن هم درحالیکه عقلای اصولگرایی اعتقاد داشتند با کنارهگیری قالیباف در شرایط کنونی، آراء او به سبد روحانی ریخته خواهد شد و این اعلام انصراف، یک اشتباه استراتژیک است. جلوهای دیگر از اختلافات عیان شد؛ انصراف قالیباف بهنفع رئیسی، نزد عدهای از اصولگرایان، مصداق «ایثار سردار جهادگر» بود و عدهای دیگر آن را یک «اشتباه محض» میدانستند. هرچه بود، قالیباف کناره گرفت و همه منتظر ماندند تا جهانگیری هم بیانیه انصراف خود را بنویسد.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
چندساعت بعد در میان اما و اگرها، جهانگیری هم بهنفع روحانی کنار کشید و از مردم خواست به روحانی رأی بدهند. هاشمیطبا و میرسلیم اما نمیدانیم با کدام عقل سلیم(!) تا آخر ماندند. میرسلیم اصرار داشت که انصراف نمیدهد. هاشمیطبا هم اعلام کرد تا آخر میماند؛ اما خودش به روحانی رأی خواهد داد! روحانی و رئیسی در آخرین روز تبلیغات به مشهد رفتند. سونامیها از اصفهان و تهران به مشهد رسیده بود. جوی رقابتی برای بهرخکشیدن تجمعات بیشتر، بهوجود آمده بود. مشهدیها آماده استقبال شدند. ستاد روحانی اعلام کرد برای اولین بار در همایش حامیان روحانی، کنسرت زنده با حضور سالارعقیلی و حجت اشرفزاده برگزار خواهد شد. آیتالله علمالهدی واکنشی نشان نداد. یک روز قبلتر اعلام کرده بود که از داماد خود-رئیسی- حمایت میکند. هنرمندان همراه با روحانی به مشهد رفتند. قبل از سفر، اشرفزاده اعلام کرد از حضور او در مشهد جلوگیری شده و ابتدا تقصیر را به گردن ماموران امنیتی انتظامی مشهد انداخت و دست آخر گفت اعضای ستاد روحانی به او رکب زدهاند. درنهایت تنها سالارعقیلی بود که توانست ترانه معروف «وطنم ای شکوه پابرجا» را در مشهد و در همایش حامیان روحانی بخواند. رئیسی هم مورداستقبال گسترده قرار گرفت تا رسانههای داخلی و خارجی جنبش و انرژی بهوجودآمده در روزهای آخر را بهحساب غیرقابل پیشبینیشدن نتیجه انتخابات بگذارند و اعلام کنند که ممکن است انتخابات به دور دوم برود. میرسلیم در سفر مشهد، رئیسی را همراهی کرد اما باز هم انصراف نداد؛ آن هم درحالیکه حزب موتلفه انصراف او را اعلام کرده بود!
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
***
در چهارشنبه قبل از انتخابات، رهبری با مردم دیدار و بیانات مهمی در رابطه با انتخابات و کاندیداها بیان فرمودند و تاکید کردند در شرایطی که ملت ایران دشمن دارد، مردم باید با عزم و تصمیم راسخ به میدان بیایند و رأی بدهند. دو روز بعد، مردم ایران لبیکگویان به ندای رهبر خود به میدان آمدند و گل کاشتند. از ساعات ابتدایی صبح، صفهای شلوغ مردمی نشان میداد حماسهای دیگر خلق خواهد شد. 24 ساعت بعد، وقتی اولین خبرها از مشارکت مردم روی خروجی ستاد انتخابات وزارت کشور قرار گرفت، مشخص شد این مردم با وجود تمامی اعتراضات و دلخوریها، به نظام خود وفادارند و نظام را از خود میدانند. مشارکت 70درصدی مردم، رسانههای خارجی را شوکه کرد. کارشناس بیبیسی اعتراف کرد: «آیتالله خامنهای باهوشترین و سیاستمدارترین رهبر جهان است. کسی که انتخابات را بهگونهای مدیریت کرد که حتی دشمنان ایران نیز مجبور شدند مردم ایران را به رأی دادن ترغیب کنند!»
رأیگیری البته حواشیای هم داشت که شاید پررنگترینش اعتراض رئیسی و ستاد انتخاباتی او به کمآمدن تعرفه در برخی روستاها و شهرهای کمجمعیت بود. آنطور که کدخدایی اعلام کرد میزان گزارش تخلفات بالا بوده، اما گویا تخلفات آنقدر پررنگ نبوده که در نتایج تاثیرگذار باشد. از بامداد شنبه اخبار درباره پیروزی روحانی با فاصله نسبتاً زیاد در کانالهای تلگرامی ردوبدل میشد. انواع و اقسام شوخیهای مجازی با انتخابات آغاز شد و این بار در حالی که ابتدا اعلام شده بود نتایج قطعی اعلام میشود و کمی بعد اعلام شد نتایج تدریجی اعلام میشود، تا ساعت نزدیک به 9:30 روز شنبه نتایج اعلام نشد. هرچند صورت شاد و بشاش نمایندگان روحانی در وزارت کشور و ترک ستاد توسط نماینده رئیسی و البته توییتها و پستهای اینستاگرامی چهرههای سیاسی نشان میداد نتایج بهنفع روحانی است. یکی از جالبترین واکنشها قبل از اعلام قطعی نتایج را «پیام فضلینژاد» اصولگرا داشت که در توییتر نوشت: «دور از انتظار نبود: آرای قالیباف جذب نشد، ابتذال تتلو فاجعه آفرید، انرژی جنبش دو روز آخر هدر رفت، میرسلیم کنار نرفت و… یک اوج و فرود سریع!» و این یعنی اصولگرایان شکست را پذیرفتند.
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
ساعت از چهارده گذشته بود که وزیر کشور پشت تریبون قرار گرفت و نتایج نهایی را اعلام کرد: «حسن روحانی با کسب ۵۷درصد آرا مجدداً رئیسجمهور ایران شد.»
از ۴۱ میلیون و ۲۲۰ هزار و ۱۳۱ رأی مأخوذه، حسن روحانی با کسب ۲۳ میلیون و ۵۴۹ هزار و ۱۶ رأی و با اختصاص ۵۷درصد آراء رئیس جمهور ایران شد؛ همچنن براساس این آراء ابراهیم رئیسی ۱۵ میلیون و ۷۸۶ هزار و ۴۴۹ رأی یعنی ۳۸.۵ درصد آراء را به خود اختصاص داد. سیدمصطفی میرسلیم نیز با کسب ۴۷۸۲۱۵ رأی و سیدمصطفی هاشمیطباء با کسب ۲۱۹۴۵۰ رأی در رتبههای بعدی قرار گرفتند.
صبح امید از شنبه اردیبهشتی طلوع کرد و راه تدبیر امتداد مییابد. روحانی عصر دیروز اولین نشست خود را در آغاز راه دومین دوره از ریاستجمهوری خویش برگزار کرد. حامیان او خوشحال هستند و لابد «هاشمی» هم خوشحال است. آرزوی او برآورده شد؛ روحانی دوباره به پاستور میرود
روحانی 23 میلیونی شد / انتخاب دوباره روحانی برای ریاست جمهوری ایران
نویسنده : اوا صدر