زبان عامل تنظیم کننده حس بویایی و چشایی
پژوهشگران مرکز امراض شیمیایی “مونل”(Monell) آمریکا باور دارند گیرندههای بویایی که در بینی وجود دارند، در سلولهای چشایی انسان که در زبان وجود دارند هم به چشم میخورند. یافتههای این پژوهش نشان میدهند که ممکن است تعامل میان حس بویایی و چشایی، از زبان آغاز شود نه از مغز.
“محمت هاکان اوزدنر”(Mehmet Hakan Ozdener)، زیستشناس سلولی مؤسسه مونل و از نویسندگان این پژوهش گفت: شاید پژوهش ما بتواند نشان دهد که چگونه مولکولهای بو، درک ما را از مزه تنظیم میکنند. ممکن است این پژوهش بتواند به ابداع طعمدهندههایی مبتنی بر بو منجر شود که بتوان از آنها برای تشخیص نمک، شکر و چربی اضافی عامل بیماریهایی مانند اضافهوزن و دیابت استفاده کرد.
اگرچه بیشتر افراد، تأثیر عطر و طعم را با هم یکسان میدانند اما طعم بیشتر غذاها و نوشیدنیها، بیشتر ناشی از بوی آنهاست. بو میتواند اطلاعات جامعی در مورد کیفیت طعم غذا ارائه دهد. مغز، ورودیهای مربوط به طعم، بو و موارد دیگر را ترکیب میکند تا احساسی در مورد طعم به وجود آورد.
تاکنون تصور میشد که حس چشایی و بویایی، دو سیستم حسی مستقل هستند که اطلاعات آنها پیش از رسیدن به مغز با یکدیگر تعاملی ندارند اما اوزدنر و گروهش با پژوهش خود، این طرز فکر را به چالش کشیدند.
این گروه پژوهشی، برای دستیابی به سلولهای زنده انسان که در آزمایشگاه کشت شدهاند، از روشهای ابداع شده در مؤسسه مونل استفاده کردند. آنها با استفاده از روشهای ژنتیکی و زیستپزشکی، سلولهای چشایی را بررسی کردند و دریافتند سلولهای چشایی انسان، مولکولهای مهمی را در بر دارند که در گیرندههای بویایی هم به چشم میخورند.
پژوهشگران برای نشان دادن واکنش سلولهای چشایی به مولکولهای بو، از روشی موسوم به “تصویر برداری کلسیمی” (calcium imaging) استفاده کردند.
یافتههای این پژوهش برای نخستین بار، عملکرد گیرندههای بویایی را در سلولهای چشایی انسان و نقش مهم آنها را در سیستم چشایی نشان میدهند. براساس این پژوهش، گیرندههای بویایی از طریق تعامل با گیرندههای چشایی زبان، نقش مهمی در سیستم چشایی ایفا میکنند
اوزدنر افزود: وجود گیرندههای بویایی و چشایی در سلول یکسان، فرصتهای خوبی برای بررسی تعامل میان بو و مزه در زبان ارائه میدهد.
این پژوهش، در مجله “Chemical Senses” به چاپ رسید.