ساخت نانو حاملی که دارو را به طور هدفمند در بدن آزاد می کند

محققان دانشگاه گیلان، موفق به تولید نانوحامل های دارویی شدند. این نانوحامل لیفی، دارای ساختار یکنواختی است و قابلیت رهایی هدفمند دارو را دارد. نتایج این کار قابل کاربرد در صنایع داروسازی و پزشکی خواهد بود.

به گزارش ایرنا، این نانوحامل لیفی، دارای ساختار یکنواختی است و قابلیت رهایش هدفمند دارو را دارد. نتایج این کار قابل کاربرد در صنایع داروسازی و پزشکی خواهد بود.

نانوحامل های لیفی، موادی زیست تخریب پذیر و سازگار با بدن هستند که با رهایش هدفمند و کنترل شده دارو، سبب افزایش خواص درمانی داروها و کاهش عوارض جانبی آن ها می شوند. از طرفی سایکلودکسترین ها از مواد پرکاربرد در صنایع داروسازی و تولید حامل های دارویی است. این ماده توانایی ویژه ای در پذیرش مولکول های مهمان دارد. در این تحقیق، سعی شده است با استفاده فرایند الکتروریسی، نانوالیاف کیتوسان توسط ترکیبات سایکلودکسترین عامل دار شود. بررسی قابلیت استفاده از نانوالیاف تولید شده، به عنوان سیستم دارورسانی و نرخ رهایش دارو توسط آن، از اهداف اصلی مطالعه شده توسط این محققان بود.

نانوالیاف تولید شده در این تحقیق، دارای محدوده قطر 130 تا 210 نانومتر است و ساختاری یکنواخت دارد. با توجه به نتایج، قطر این نانوالیاف با افزایش مقدار کیتوسان عامل دار شده، کاهش می یابد. مطالعات مربوط به آزادسازی دارو در بافر فسفات نیز حاکی از این است که، با افزایش مقدار کیتوسان، مقدار جذب دارو افزایش می یابد. از دیگر عوامل موثر بر نرخ رهایش دارو، افزایش دما است.

به گفته مهندس مریم باژبان، کارشناس ارشد نساجی از دانشگاه گیلان، با انجام تحقیقات بیشتر در راستای افزایش میزان بارگیری دارو در نانوالیاف تولید شده و بهبود راندمان رهایش کنترل شده و هدفمند دارو، می توان این نانوحامل را در مقیاس صنعتی نیز تولید نمود.

در این کار، عامل دار کردن زیست پلیمر کیتوسان توسط ترکیبات سایکلودکسترین، طی دو مرحله انجام گرفت. در ابتدا گروه های کربوکسیل، در یک محیط قلیایی در بتاسایکلودکسترین شکل گرفتند. سپس، این گروه های کربوکسیل، از طریق پیوندهای آمیدی با گروه های آمینو موجود در کیتوسان، اتصال برقرار کردند. با توجه به ویسکوزیته پایین زیست پلیمر تولید شده و عدم قابلیت ریسندگی آن، از پلی وینیل الکل به عنوان جزء دوم مخلوط الکتروریسی در نسبت های مختلف استفاده شد. ساختار، قطر و شکل نانوالیاف تولید شده، توسط میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین عوامل موجود در نمونه تولید شده، توسط روش طیف سنجی مادون قرمز(FTIR) تعیین شد. آزمایش های مربوط به رهایش داروی سالیسیلیک اسید از نانوحامل تولید شده، توسط روش طیف سنجی مادون قرمز در بافر فسفات، در دو دمای بدن و محیط بررسی شد.

تصاویر حاصل از میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان دهنده تولید الیاف با ساختار یکنواخت و بدون ایجاد ساختار دانه تسبیحی است. نتایج حاصل از ویسکوزیته برشی و هدایت الکتریکی محلول های ریسندگی بیان گر این است که قطر نانوالیاف تولید شده به طور مشخص تحت تاثیر نسبت مخلوط قرار دارد. به عبارتی افزایش مقدار کیتوسان عامل دار شده (توسط سایکلودکسترین) در مخلوط پلیمری، سبب کاهش قطر نانوالیاف حاصله می شود.

افزایش میزان جذب دارو با مقدار کیتوسان، به دلیل افزایش پیوندهای آبگریز مولکول های دارو با حفره آبگریز سایکلودکسترین است. این پیوندها نرخ آزادسازی دارو را کاهش می دهند.

نتایج کار تحقیقاتی مریم باژبان، دکتر مهدی نوری و دکتر جواد مختاری (اعضای هیئت علمی دانشگاه گیلان) در مجله Chinese Journal of Polymer Science (جلد 31، شماره 10، ماه jun ، سال 2013) انتشار یافته است.