سرطان لب چیست و آیا کشنده است؟
سرطان لب چیست ؟ سرطان لب ناشی از رشد خارج از کنترل سلول‌های غیرطبیعی است که باعث ایجاد ضایعات یا تومورهایی روی لب‌ها می‌شوند. یکی از انواع سرطان‌ها، سرطان لب است که از دسته سرطان‌های دهانی بشمار می‌آید. این سرطان در سلول‌های نازک و مسطح به نام سلول‌های سنگفرشی ایجاد می‌شود که سلول‌های نواحی ذکر شده در زیر را در بر می‌گیرد:
- لب
- دهان
- زبان
- گونه‌ها
- سینوس‌ها
- گلو
- کام سخت و نرم
سرطان لب و انواع دیگر سرطان‌های دهان از انواع سرطان‌های سر و گردن هستند.
عواملی که سبک افزایش خطر ابتلا به سرطان لب می‌شود
برخی عوامل سبک زندگی به افزایش خطر ابتلا به سرطان لب منجر می‌شود. این موارد عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- مصرف زیاد الکل
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید
- برنزه کردن
در ابتدا دندانپزشکان طی معاینه معمول دندانپزشکی علائم سرطان لب را تشخیص می‌دهند.
سرطان لب در صورت تشخیص به موقع قابل درمان می‌باشد.
علل سرطان لب
به گفته موسسه ملی تحقیقات دندانپزشکی و جمجمه صورت، اکثر موارد سرطان دهان وابسته به مصرف دخانیات و مصرف زیاد الکل می‌باشد.
یکی از اصلی‌ترین عوامل خطر سرطان لب قرار گرفتن در معرض نور خورشید است، به‌خصوص برای افرادی که در محیط‌های باز کار می‌کنند؛ چراکه که بیشتر در معرض نور خورشید قرار دارند.
افرادی که در معرض خطر سرطان لب قرار دارند
سبک زندگی تاثیر بسزایی بر خطر ابتلا به سرطان لب دارد. تقریباً 40000 نفر هر ساله به سرطان دهان مبتلا می‌شوند. عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به سرطان لب عبارتند از:
- سیگار کشیدن یا استفاده از محصولات تنباکو (سیگار، سیگار برگ، پیپ، یا جویدن تنباکو)
- مصرف زیاد الکل
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور مستقیم خورشید (چه طبیعی و چه مصنوعی، از جمله تخت‌های برنزه کننده)
- داشتن پوست روشن
- جنسیت مرد
- مبتلا بودن به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، نوعی عفونت مقاربتی
- داشتن سن بالاتر از 40 سال
علائم سرطان لب
علائم و نشانه‌های سرطان لب به شرح زیر است:
- زخم، ضایعه، تاول، زخم یا توده روی دهان که ماندگار بوده و از بین نمی‌رود
- یک لکه قرمز یا سفید روی لب
- خونریزی یا درد روی لب‌ها
- تورم فک
ممکن است سرطان لب هیچگونه علائمی ایجاد نکند. معمولا دندانپزشکان طی معاینه معمول دندانپزشکی سرطان لب را تشخیص می‌دهند. در صورتی که روی لب‌هایتان زخم یا توده دارید، لزوماً به معنی مبتلا بودن به سرطان لب نیست. در صورت مشاهده هر گونه علامت حتما موضوع را به دندانپزشک یا پزشک اطلاع دهید.
نحوه تشخیص سرطان لب
در صورت داشتن علامت یا نشانه سرطان لب، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک به منظور بررسی نواحی غیرطبیعی و تلاش برای شناسایی علل احتمالی یک معاینه فیزیکی از لب‌ها و سایر قسمت‌های دهان انجام خواهد داد.
پزشک دستکش دست کرده و با انگشتش درون دهان را لمس می‌کند و از آینه‌ها و چراغ‌های مخصوص نیز برای معاینه داخل دهان استفاده می‌کند. حتی ممکن است پزشک برای بررسی، غدد لنفاوی متورم را لمس کند.
بعلاوه پزشک در مورد موارد زیر از شما سوال می‌پرسد:
- سابقه سلامتی
- سابقه سیگار و الکل
- بیماری‌های گذشته
- درمان‌های پزشکی و دندانپزشکی
- سابقه خانوادگی بیماری
- داروهای مصرفی
در صورت مشکوک بودن به سرطان لب، برای تایید تشخیص بیوپسی انجام می‌شود. در طول بیوپسی، نمونه کوچکی از ناحیه آسیب دیده برداشته شده و در آزمایشگاه آسیب شناسی زیر میکروسکوپ بررسی می‌شود.
در صورت تایید سرطان لب توسط بیوپسی، پزشک تعدادی آزمایش دیگر برای تعیین میزان پیشرفت سرطان یا گسترش آن به سایر قسمت‌های بدن انجام خواهد داد.
آزمایشات به شرح زیر است:
- سی تی اسکن
- اسکن ام‌آرآی
- اسکن PET
- اشعه ایکس قفسه سینه
- شمارش کامل خون (CBC)
- آندوسکوپی
عوارض احتمالی سرطان لب
اگر تومور لب درمان نشود ممکن است به سایر نواحی دهان و زبان و دیگر نقاط دوردست بدن گسترش یابد. در صورت پیشرفت سرطان درمان آن دشوارتر خواهد شد.
بعلاوه، درمان سرطان لب ممکن است عملکرد و زیبایی را تحت تاثیر قرار دهد. افراد مبتلا به سرطان لب که برای برداشتن تومورهای بزرگ روی لب‌هایشان عمل می‌کنند، بعد از جراحی احتمالا در صحبت کردن، جویدن و بلع دچار مشکل می‌شوند.
بعلاوه، ممکن است جراحی باعث تغییر شکل لب و صورت شود. با این‌وجود، می‌توان با مراجعه به آسیب شناس گفتار، گفتار را بهبود بخشید؛ و جراحان ترمیمی یا زیبایی استخوان‌ها و بافت‌های صورت را بازسازی می‌کنند.
برخی از عوارض شیمی درمانی و پرتودرمانی به شرح زیر است:
- ریزش مو
- ضعف و خستگی
- کم اشتهایی
- حالت تهوع
- استفراغ
- بی‌حسی در دست‌ها و پاها
- کم خونی شدید
- کاهش وزن
- پوست خشک
- گلودرد
- تغییر در طعم
- عفونت
- غشاهای مخاطی ملتهب در دهان (موکوزیت دهان)
