شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
با پایان‌یافتن انتخابات شورای شهر تهران و آشکارشدن چهره‌های راه‌یافته به شورای پنجم اکنون وظیفه منتخبان مردم است تا دقیق و کارشناسی‌شده به مشکلات بپردازند؛ البته یکی از مهم‌ترین وظایفی که به‌عهده شورای شهر پنجم قرار دارد انتخاب شهردار جدید است؛ چراکه پیام مردم در انتخابات تغییر وضع موجود بود؛ بنابراین باید تغییرات در سطح مدیریت شهری صورت گیرد و افرادی به کار گمارده شوند که مطابق میل و مطالبات مردم عمل می‌کنند. در این راستا «نسل‌فردا» با دکتر نعمت احمدی، استاد دانشگاه به گفت‌وگو پرداخته که در ادامه می‌خوانید:
****متأسفانه فساد اقتصادی مشکلی است که امروز در برخی ادارات کشور مشاهده می‌شود؛ اما به چه دلیل این معضل در شهرداری‌ها خود را بیشتر از سایر ادارات نشان می‌دهد؟
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
بسیاری از افراد معتقدند فساد تنها به شهرداری اختصاص ندارد. متأسفانه فساد درحال نهادینه‌شدن در کشور است. می‌توان چشم خود را بر حقایق بست و اذعان داشت که خبری نیست؛ اما واقعیت این است که فساد در برخی ادارات کشور وجود دارد. فساد گسترده است و در همه‌جا ریشه دوانده؛ اما در شهرداری‌ها بیشتر از سایر نهادهاست؛ به این علت که در شهرداری کافی است همراهی یک بخشی از شهرداری را داشته باشید. این همراهی باعث می‌شود یک زمین تغییر کاربری داده شود یا زمانی که درخواست نقشه می‌کنید کمی ضوابط جابه‌جا شود یا وقتی پایان کارگرفته می‌شود تا حدودی اغماض کرد. این‌ها شرایطی است که فساد در شهرداری را بیشتر به‌وجود می‌آورد؛ چون با کسی هم درگیر نمی‌شود. در این بخش حق‌الله مطرح است: نه حق‌الناس؛ یعنی طرف مقابلی وجود ندارد که مدعی شود با این حرکت شهرداری به حقوق من تجاوز شده؛ بلکه به حقوق عام تجاوز شده و متأسفانه حقوق عمومی حافظ و نگهبان و مدعی ندارد. می‌شود در کوچه شش‌متری مجوز ساخت یک ساختمان چند ده طبقه را گرفت. می‌شود برخلاف نظر کمیسیون ماده پنج تغییر کاربری داد. می‌شود پول گرفت و سطح زیربنا را تغییر داد. اینجاست که فساد در شهرداری بیشتر از سایر ادارات نمود پیدا می‌کند؛ چون مقابل آن حق‌الناسی وجود ندارد که مدعی شود حقوق من مورد تجاوز قرارگرفته است.
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
*****چه راهکارهایی برای مقابله با آن وجود دارد؟
شهرداری از ابتدای امر به این صورت عمل کرد و دایره خدمات و درآمدهای آن وسیع بوده است. شهرداری در پلیس به‌اضافه10 جرایمی را بدون پرداخت کمترین هزینه از مردم دریافت می‌کند و موجب اعتراض عمومی می‌شود و در مقابل آن خدماتی هم ارائه نمی‌دهد. در ساخت‌وساز هم به‌همین کیفیت رفتار می‌کند. اگر به ساخت‌وسازهای تهران توجه کنید، می‌بینید هیچ نظم و انضباطی در آن‌ها مشاهده نمی‌شود و ساختمان‌ها از هیچ‌گونه استانداردی برخوردار نیستند؛ این درحالی‌است که ساختمان‌های اروپایی شناسنامه‌دار هستند. علت وجود این مشکلات این است که شهرداری به وظایف خود در دادن پروانه و نظارت بر ساخت‌وساز عمل نکرد. در پاسخ به این سؤال که چه باید کرد باید اذعان داشت شوراهایی که تاکنون داشته‌ایم یعنی شورای اول به‌اصطلاح مردمی بود، اما عملکرد آن به‌گونه‌ای بود که کمر اصلاحات را شکست. شورای شهر اول تهران به یک شورای پرحاشیه و پرحرف‌وحدیث تبدیل شده بود. این درحالی بود که چهره‌های تأثیرگذار این شورا مانند عبدالله نوری نیز شورا را ترک کردند و به وزارت کشور رفتند و از طرف دیگر جمیله کدیور نیز وارد مجلس شورای اسلامی شد.
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
****اکنون شورای پنجم تهران باید چگونه با این مسئله برخورد کند؟
اگر این شورا می‌خواهد در تاریخ اسمی از آن بماند و اگر می‌خواهد آغازگر مبارزه با فساد باشد، اگر می‌خواهد ندای مردم را بشنود و اثرگذار باشد، خیلی ساده است. شورا پارلمان شهری است؛ یعنی نمایندگانی که در شورا فعالیت می‌کنند همانند نمایندگان مجلس شورای اسلامی هستند. شهرداری مانند دولت نیاز به بودجه سالیانه دارد و بودجه آن باید در شورا تصویب شود و شورا نظارت بر هزینه و درآمدها داشته باشد. اگر شورا به اولین وظیفه عادی خود یعنی بر درآمد شهرداری و بودجه مصوب نظارت کند در این صورت شاهد برخی مشکلات کنونی نخواهیم بود. این ارگان در هر شهر بزرگ‌ترین مالک است و پارک‌ها و بسیاری از بناها در مالکیت این نهاد قرار دارد. اگر شورای پنجم نظارت دقیقی بر اداره آن‌ها داشته باشد و میزان درآمد و هزینه‌های شهرداری به‌درستی بررسی شود و بر آن نظارت کند، می‌تواند کارنامه مثبتی از خود برجای گذارد؛ در غیر این صورت شورایی همانند شورای کنونی خواهد شد. اولین اقدام هر شورای شهر باید این باشد که یک طرح تحقیق و تفحص نسبت به شهرداران فعلی در اولین جلسه خود تصویب کند. شورای پنجم تهران باید در اولین جلسه کاری خود نخستین مصوبه خود را تحقیق و تفحص نسبت به عملکرد شهرداری در دوره دوازده‌ساله‌اش قرار دهد؛ برای نمونه، در تهران یک رقم معینی نداریم که ببینیم مثلاً در ساخت طبقه دوم بزرگراه صدر تا چه میزان هزینه شده است: دو هزار میلیارد شنیده‌ایم؛ چهار هزار میلیارد نیز شنیده‌ایم؛ درحالی‌که تفاوت این اعداد و ارقام فاحش است؛ حتی وقتی این شفافیت درباره این مبالغ وجود ندارد چه باید کرد. پس شورا می‌تواند مثل گذشته نباشد و نظارت بر درآمدها و هزینه‌ها و بودجه مصوب و عملکرد شهرداری و مهم‌تر از تمامی این موارد تحقیق و تفحص نسبت به شهرداران سابق داشته باشد.
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
*****برخی افراد بر لزوم شفافیت مدیریت شهرداری تحت عنوان «شهرداری شیشه‌ای» تأکید می‌کنند. این موضوع تا چه اندازه می‌تواند به مدیریت شهری تهران کمک کند؟
سنگ بزرگ علامت نزدن است. اکنون زمان زیادی لازم است تا به مدیریت شیشه‌ای برسیم. حداقل قضیه این است که تحقیق و تفحص صورت گیرد و نظارت بر درآمدها و هزینه‌ها انجام شود. شهرداری یکی از معدود اداراتی است که در آن شاهد وجود فساد اداری قابل‌توجه هستیم.
***** شورای پنجم باید چه اقداماتی انجام دهد تا عملکرد موفقی از خود برجای بگذارد؟ بهتر نیست که آقای قالیباف از سوی این شورا مورد مواخذه قرارگیرد؟
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
به‌نظر من اگر شورای شهر پنجم تهران قصد دارد عملکرد موفقی از خود برجای بگذارد باید دو اقدام بسیار مهم انجام دهد: نخستین اقدامی که شورای جدید باید انجام دهد این است که محمدباقر قالیباف را به‌خاطر سیاست‌هایی که در طول مدیریتش در شهرداری تهران انجام داده مورد مواخذه قرار بدهد. از سوی دیگر شورای شهر جدید باید به همه پرونده‌های فساد اقتصادی در شهرداری و شورای شهر رسیدگی کند و نتایج را به مردم اعلام کند. شورای شهر پنجم باید در این زمینه با قاطعیت رفتار کرده و از تمامی امکانات موجود برای مشخص‌شدن پشت پرده شهرداری تهران استفاده کند. دومین اقدام مهمی که شهرداری تهران باید انجام دهد انتخاب یک شهردار متعهد و متخصص برای شهر تهران است. به‌نظر من فردی می‌تواند در شهرداری تهران مدیریت کارامدی داشته باشد که از بدنه مدیریت شهری باشد و مسائل شهری را به‌خوبی بشناسد؛ درنتیجه اگر شهردار تهران با تمهیدات سیاسی انتخاب شود هیچ کمکی به شهر تهران نخواهد کرد. تهران مدت‌هاست که از سیاست‌بازی و سیاست‌کاری رنج میبرد؛ درنتیجه در دوران جدید انتخاب یک شهردار که با مدیریت شهری آشنا باشد یکی از اولویت‌های جدی شورای شهر است.
******ارزیابی شما از روند انتخاب شهردار و شاخصه‌های شهردار مطلوب چیست؟
اولاً نباید به اشخاص رأی دهیم. شورا نباید به اشخاص رأی دهد. اکنون شورای شهر باید از افرادی که خواهان شهرداری تهران هستند، درخواست کند برنامه‌های خود را به‌صورت مدون ارائه دهند و این نهاد نیز برنامه‌های این اشخاص را درمعرض افکار عمومی قرار دهد. متأسفانه اشکالی که اکنون همانند گذشته تکرار شد این است که ما دوباره در شهرداری به شخص رأی می‌دهیم: نه به برنامه‌ها؛ این درحالی‌است که امروز دوره اشخاص گذشته است و در عصر برنامه‌محوری زندگی می‌کنیم. بیاییم یک‌بار برای همیشه به این موضوع پایان دهیم و همانند زمانی که پذیرفتیم به لیست رأی دهیم منتخبین ما نیز به اشخاص رأی ندهند؛ بلکه به برنامه این افراد رأی دهند. اکنون منتخبین شورا باید درهریک از شهرها از کسانی که می‌خواهند شهردار شوند درخواست ارائه برنامه کنند؛ حتی این افراد لیست اسامی معاونین خود را هم ارائه دهند. بعدازآن برنامه‌های آن‌ها درمعرض رأی داخلی و افکار عمومی قرار گیرد و بهترین گزینه انتخاب شود. باید شهردار تهران شهرداری باشد که از ادبیات خان‌سالاری و اربابی و نگاهی که به رعایا می‌کند برخوردار نباشد؛ صرف‌نظر از اینکه می‌خواهد وارد پاستور شده و رئیس‌جمهور شود؛ همچنین نگاه ارباب‌مابانه و حذفی نداشته باشد؛ بلکه درصدد تأمین وسایل حمل‌ونقل عمومی و توجه به بافت فرسوده و غیره باشد.
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
****امروز با یک‌دست‌بودن دیدگاه‌ها و عقاید منتخبان شورای شهر و دولت آقای روحانی به‌نظر می‌رسد بار دیگر شاهد همکاری دولت و مدیران شهری خواهیم بود. این موضوع تا چه میزان می‌تواند به پیشبرد بهتر امور در هرکدام از این مجموعه‌ها کمک کند؟
پس از جنگ تحمیلی و هنگامی‌که مرحوم آیت‌الله هاشمی به ریاست‌جمهوری رسید، کشور در مسیر بازسازی خرابی‌های جنگ و توسعه قرار گرفت. درواقع ایشان با نگرش توسعه‌گرایانه اقتصادی درصدد بهبود این وضعیت برآمد و هدف او هم‌سویی و همراهی اعضای هیئت دولت در سازندگی بود. در دولت آیت‌الله هاشمی طرحی به تصویب رسید که بر اساس آن شهردار تهران می‌بایست به‌عنوان عضو کابینه در جلسات هیئت دولت شرکت کند تا شهردار بتواند باتوجه به برنامه کلان دولت برنامه‌ریزی کند و در جریان امور باشد. آقای کرباسچی جایگاه و اهمیت شهرداری تهران را متحول کرد و پس از دوران او شهرداری به یک جایگاه بااهمیت تبدیل شد.
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
****آیا حضور شهردار تهران در هیئت دولت می‌تواند در اداره امور مؤثر باشد؟ منع حقوقی از این حیث وجود ندارد؟
تعریف دولت، کابینه و پرسنل این نهاد مشخص است. ازنظر حقوقی شهردار نباید در هیئت دولت حضور داشته باشد؛ اما ازنظر مصالح عامه با توجه به اینکه شهردار تهران، شهردار شهری است که تمام وزارت‌خانه‌ها در آن متمرکز است، پیشانی کشور محسوب می‌شود و اداره همه امور کشور از آن نشأت می‌گیرد، باید در هیئت دولت حضور داشته باشد و بتواند دولت را قانع کند که بودجه شهر تهران را مساوی با دیگر شهرها درنظر نگیرد. حضور شهردار تهران در سطح یک وزیر در کابینه مفید و منشأاثر است؛ مضاف براینکه اگر به بودجه سالیانه شهرداری تهران توجه کنید بودجه آن از بسیاری از وزارت‌خانه‌ها بیشتر است؛ اما شهرداری تهران از دولت کمک نمی‌گیرد؛ درحالی‌که می‌تواند به دولت کمک کند. به‌نظر بنده حضور شهردار در هیئت دولت از این باب که تهران مرکز اقتصادی، سیاسی و قضایی کشور است و باید سیاست‌های آن متناسب با سیاست‌های کلان باشد، واجب است.
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
*****چه زمانی پست شهرداری به‌عنوان سکویی برای پرتاب افراد به پست ریاست‌جمهوری تبدیل شد؟
بعد از آقای کرباسچی بود که نگاه شهرداری سیاسی شد: اولاً پست شهرداری به سکوی پرتاب برای تصدی مقام ریاست‌جمهوری تبدیل شد. آقای احمدی‌نژاد زمانی که شهردار تهران بود برای خود منابع مالی ایجاد کرد و با اشخاص ذی‌نفوذ ارتباط پیدا کرد و از همان‌جا زمینه حضور در انتخابات ریاست‌جمهوری را برای خود فراهم کرد. این درحالی بود که شورای دوم شهر تهران به‌صورت کامل تابع دیدگاه‌های احمدی‌نژاد بود و این دو با همکاری یکدیگر تلاش می‌کردند سیاست‌های اصولگرایان را برای رسیدن به قدرت اجرا کنند؛ درنتیجه شهرداری تهران برای احمدی‌نژاد و اصولگرایان به یک سکوی پرتاب برای رسیدن به ریاست‌جمهوری تبدیل شد. قبل از آن احمدی‌نژاد هیچ سابقه مدیریتی نداشت و تنها سابقه آن استانداری استان اردبیل بود. اگر قرار باشد زمانی نهادهای نظارتی پاسخگوی تاریخ باشند در قانون اساسی در اوصاف رئیس‌جمهور به رجل سیاسی و مدیر و مدبربودن فرد کاندیدا تأکید شده و بنده متوجه نشدم چگونه نهادهای نظارتی این اوصاف را در وجود ایشان کشف کردند؛ همچنین درباره محمدباقر قالیباف که دو دوره با عدم اقبال مردم تهران روبه‌رو شده بود یعنی آرای او در دوره اول و در دوره دوم که کاندیدای ریاست‌جمهوری شد از نمایندگان تهران کمتر بود و مردم تهران به ایشان اقبالی نداشتند؛ اما جای سؤال بود که چرا بازهم برای حضور در رقابت ریاست‌جمهوری تائید صلاحیت شد.
شورای پنجم نباید به اشخاص رأی دهد / نعمت احمدی در گفت‌وگو با زندگی سالم
نوینسده : لیلا کاظمی
