مسکن مهر اقتصاد را نابود کرد

مسکن مهر اقتصاد را نابود کرد

آثار مخرب مسکن مهر بر اقتصاد

تلاش دولت یازدهم این بود که عوارض بمب نقدینگی را به حداقل ممکن برساند.

همین  دو روز پیش بود که وزیر راه و شهرسازی، بحث مسکن مهر را به بمبی تشبیه کرد که منجر به ویرانی سلسله نهادهای تامین مسکن شده؛ البته آقای وزیر وضعیت این بمب را  مثل بمباران شدید سوریه و یمن، ویران کننده و مخرب دانست.یکی از معضلات اقتصادی که در کنار مسکن مهر رشد کرد، معضل نقدینگی بود. گفت وگوی نسل فردا با هادی حق شناس؛ نظریه پرداز سیاسی، در این خصوص است.

نقدینگی چه تاثیری در ساخت مسکن مهر داشت؟

بمب نقدینگی درسال91 منفجر شد .به عبارت دیگرآنچه که از محل خط اعتباری بانک مرکزی برای تامین منابع ساخت حدود دومیلیون مسکن مهر تامین شد، به دلیل اینکه نوع پول تامین شده چاپ بانک مرکزی بود و اصطلاحا پول پرقدرت یا پرفشارتعریف می شد، درآن مقطع این مبلغ نزدیک به هزارمیلیارد تومان منتج به افزایش نقدینگی در اقتصاد کشور شد؛ همچنین تامین خط اعتباری بانک مرکزی برای ساخت مسکن مهر،  یکی از دلایل تورم سال91تا92 در اقتصاد بود. بنابراین از حیث شاخص های اقتصادی این بمب همان زمان  آثار مخرب خود را روی شاخص های کلان اقتصادی برجای گذاشت. به نظر می رسد از آن زمان به بعد درهر مقطعی که بخشی از مسکن مهر تحویل شد یا به عبارت ساده‌تر در هرمقطعی که بخشی از اقساط مسکن مهر به نظام بانکی بازمی گشت، درواقع مثل این می ماند که بخشی از عوارض انفجاربمب نقدینگی درحال تجمع و جمع شدن بود.

 دولت یازدهم برای مهار این مسئله، به چه راهکارهایی دست زد؟آیا توانست بمب نقدینگی را به درستی مهار کند؟

تلاش دولت یازدهم این بود که عوارض بمب نقدینگی را به حداقل ممکن برساند و به نظر می رسد که در این راستا موفق عمل کرده و دلیل موفقیت دولت آقای روحانی این بود که تا قبل از استقرار دولت تدبیر و امید حدود یک میلیون مسکن مهر تحویل داده شده بود و در این دولت نیز حدود یک میلیون دیگر آن تحویل داده شد یا ساخت آنها به اتمام رسیده است و اکنون کسانی که مسکن مهر را تحویل گرفتند، در حال بازپرداخت اقساط آن هستند.

بخشی از پول های مسکن مهر در حال بازگشت به نظام بانکی کشور است؟

بله، بخشی از پول در حال بازگشت به نظام بانکی کشور است و از سوی دیگر چون این پروژه تقریبا روبه اتمام است؛ بنابراین از هردو بعد عوارض مسکن مهر درحال جمع‌آوری است؛ گرچه طرح مسکن مهر منتج به این شد که اخلال درروندساخت و ساز مسکن توسط بخش خصوصی پدیدآید ولی به خاطر اینکه مسکن مهر آغاز شد، اغلب  ازعرضه مسکن توسط بخش خصوصی  کاسته شد؛ به طوری که عوارض ناشی از آن را در اقتصاد در سال های آینده شاهد خواهیم بود.

 با توجه به اینکه جمعیت کشور جوان است، ضرورت بازسازی بافت های فرسوده همیشه برای دولت‌ها وجود دارد؟

بله  این  ضرورت بازسازی بافت های فرسوده و  نیاز به مسکن جدید درکشور وجود دارد، اما در چند سال گذشته به دلیل ساخت مسکن مهر و شاخص های کلان اقتصادی که نرخ تورم دو رقمی و بالای 30درصدی در اقتصاد  تجربه شد، عملا عرضه مسکن توسط بخش خصوصی در سنوات گذشته به حداقل ممکن رسید که این امر یکی از عوارض عرضه مسکن مهر بوده است. گرچه درمورد این پروژه  از حیث مکان یابی، نوع ساخت، کیفیت و همچنین زیرساخت می‌توان بحث‌های جدی را مطرح کرد، اما در مجموع پروژه مسکن مهر تا سال های سال عوارض خود را بربخش مسکن خواهد گذاشت.

 پس به نوعی مسکن مهر بر دولت فعلی تحمیل شد؟

از منظر نقدینگی و ایجاد تورم، عوارض آن در چند سال گذشته بر اقتصاد تحمیل شد؛ به طوری که عوارض آن بابهره برداری از مسکن مهر درحال به حداقل رسیدن است. مسکن مهر پروژه ای بود که درحال اتمام است؛ اکنون برای کاهش عوارض آن باید درنهایت  بازپرداخت اقساط مالکان مسکن مهر  به خزانه بانک مرکزی بازگردد و این بانک با ابزار پولی که در اختیار دارد، می‌تواند اثر چاپ پول پرقدرت را به حداقل ممکن برساند. درخصوص تامین مسکن جوانان بحث  های جدی مطرح شده است درمسکن سه ضلع دولت، بخش خصوصی به عنوان سازنده همچنین جوانان و مردم به عنوان بهره برداران این پروژه، وجود دارند. طبیعی است که اگر دولت و بخش خصوصی بتوانند به تفاهم برسند که دولت از حیث تامین تسهیلات کمک کننده باشد،بخش خصوصی نیز پروژه ساخت مسکن را برعهده گیرد، درنهایت مسکن به مردم تحویل داده شود و اقساط آنها توسط بهره بردار پرداخت شود، این بهترین راهکاری است که می تواند جوانان را صاحب مسکن کند و معضلات موجود در این راستا مرتفع شود؛ البته نباید فراموش شودکه درمجلس هفتم و هشتم قانون مربوطه نیز تصویب شد. بنابراین اگر دولت، بخش سازنده و بهره برداران  با یک فرمول منطقی به تفاهم برسند، به نظر می رسد مسکن دار شدن جوانان دور از دسترس نخواهد بود.

سارا امین پور – روزنامه نسل فردا