نقش مؤثر والدین در کتابخوانی کودکان و نوجوانان
کتابخوانی یکی از مهم‌ترین فعالیت‌ها برای رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی کودکان است. والدین می‌توانند با ایجاد محیطی کتابخوان و تعامل مؤثر، به تقویت مهارت‌های زبانی و تخیلی فرزندان خود کمک کنند. این فعالیت نه تنها به یادگیری زبان، بلکه به رشد احساسات و توانایی‌های اجتماعی کودکان نیز می‌انجامد.
چرا کتابخوانی برای کودکان مهم است؟
خواندن برای کودکان به رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی آنها کمک می‌کند. این فعالیت نه تنها به تقویت مهارت‌های سوادآموزی و واژگان کودک می‌پردازد بلکه به تقویت تخیل، خلاقیت و همدلی نیز کمک می‌کند. از طریق خواندن، کودکان می‌توانند با دنیای جدیدی آشنا شوند، احساسات و تجربیات شخصیت‌ها را درک کنند و مهارت‌های اجتماعی‌شان را بهبود بخشند.
فواید اصلی خواندن برای کودکان عبارتند از:
- رشد شناختی: خواندن به کودکان کمک می‌کند تا درک عمیقی از دنیای خود پیدا کنند و اطلاعات جدید کسب کنند.
- توسعه همدلی: خواندن داستان‌ها به کودکان این امکان را می‌دهد که خود را در موقعیت‌های مختلف قرار دهند و احساسات دیگران را درک کنند.
- افزایش واژگان و مهارت‌های زبانی: شنیدن کلمات جدید و عبارات در کتاب‌ها به توسعه واژگان کودکان کمک می‌کند.
- تقویت خلاقیت و تخیل: کودکان هنگام خواندن کتاب، باید تخیل خود را برای تجسم شخصیت‌ها و محیط‌ها به کار گیرند.
- ارتقای روابط والدین و کودک: خواندن با والدین به تقویت رابطه عاطفی بین آنها و ایجاد احساس توجه و امنیت در کودک کمک می‌کند.
چگونه والدین می‌توانند به کتابخوان شدن فرزندان خود کمک کنند؟
یادگیری خواندن نیاز به تمرین دارد. عشق به خواندن نیازمند اشتیاق است. با فرزندتان زیاد کتاب بخوانید و حس لذت، شگفتی و علاقه به کتابخوانی را در او ایجاد کنید.
روزانه با هم کتاب بخوانید. می‌توانید صبحانه را با خواندن خبر شروع کنید، بعد از شام داستانی بخوانید یا قبل از خواب با هم کتاب بخوانید. برنامه‌ریزی برای خواندن روزانه می‌تواند به عادتی تبدیل شود که همه منتظرش باشند.
صحبت کنید و دایره لغات را گسترش دهید. مکالمات جذاب باعث افزایش واژگان، مهارت‌های زبانی و دانش در مورد دنیا می‌شوند. گفت‌وگو بهترین منبع آشنایی کودک با کلمات و ایده‌های جدید است.
الگوی خواندن باشید. کودکان دوست دارند کارهای بزرگ‌ترها را انجام دهند. بگذارید فرزندتان شما را در حال خواندن ببیند و بشنود که درباره آن صحبت می‌کنید.
به کلمات توجه کنید. به کلمات اطراف خود توجه کنید و درباره آنها صحبت کنید. چیزهای زیادی برای خواندن وجود دارد: تابلوها، دستور پخت‌ها، جعبه‌های غلات، کتابچه‌های راهنما، برنامه‌های اتوبوس، اخبار، نقشه‌ها و منوها.
به کتابخانه بروید. از تمام کتاب‌ها، مواد، برنامه‌های داستان‌خوانی و منابعی که کتابخانه محلی ارائه می‌دهد استفاده کنید.
خانه‌ای پر از کتاب بسازید. از کتاب‌فروشی‌ها یا فروش‌های حیاطی کتاب تهیه کنید. قفسه یا سبد ویژه‌ای برای نگه‌داری کتاب‌های فرزندتان و یک سبد برای کتاب‌های کتابخانه داشته باشید. مطمئن شوید مکان‌های آرام و راحتی برای خواندن وجود دارد.
سنت‌های خواندن ایجاد کنید. علاوه بر داستان‌های قبل از خواب، به یک کتاب مخصوص تولد، داستان‌های محبوب تعطیلات، یا شب‌های مخصوص خواندن خانوادگی فکر کنید.
بگذارید کودکان کتاب‌ها را انتخاب کنند. عنوان‌هایی را پیشنهاد دهید که به علایق فرزندتان بپردازد، افق‌هایشان را گسترش دهد و آنها را با انواع مختلف نوشتار آشنا کند. نشان دهید کتاب‌هایی وجود دارد که خودشان را در آنها ببینند و کتاب‌هایی که دنیای دیگران را نشان دهند.
تشویق به بازخوانی کنید. تکرار به کودکان کمک می‌کند یاد بگیرند. بازخوانی کتاب‌ها و شعرهای محبوب به کودکان کمک می‌کند تا پیوندهای معناداری بین خود و کتاب‌ها ایجاد کنند.
انواع کتاب‌های مناسب کودکان برای شروع کتابخوانی
خواندن داستان‌ها با کودکان، آنها را با پیچیدگی‌های زبان آشنا کرده و به کسب مهارت‌های زبانی مهم کمک می‌کند. با این حال، نوع کتاب‌هایی که برای کودکان خوانده می‌شود، تأثیر بسزایی بر عمق یادگیری آنها دارد.
کتاب‌های تصویری داستانی
در کتاب‌های تصویری داستانی، متن و تصاویر با هم داستان را روایت می‌کنند. این نوع کتاب به خصوص برای کودکان خردسال مناسب است زیرا تصاویر رنگارنگ و شفاف، خط داستانی ساده‌ای را پشتیبانی می‌کنند. تصاویر اغلب اطلاعات بیشتری از متن به کودکان ارائه می‌دهند.
کتاب‌های مشارکتی
کتاب‌های مشارکتی نوع دیگری از کتاب‌های داستانی هستند. کودکان خردسال با شادی از امکان تکرار پیشنهادات کتاب لذت می‌برند، مانند دست زدن، لمس کردن انگشتان پا، یا پوشاندن چشم‌ها.
کتاب‌های پیش‌بینی‌شدنی
کتاب‌های پیش‌بینی‌شدنی، کودکان را در تجربه خواندن دخیل می‌کنند. زبان الگو‌دار، عبارات تکراری و داستان‌های پیش‌بینی‌شدنی، به کودکان پیش‌دبستانی کمک می‌کند که حدس بزنند در ادامه چه چیزی خواهد آمد. این کتاب‌ها به درک زبان و ساختار جملات و داستان‌ها کمک می‌کنند.
کتاب‌های مصور
با وجود اینکه کتاب‌های مصور متنی ندارند، اما داستان واقعی برای گفتن دارند. خوانندگان باید از طریق تصاویر داستان‌ها را تفسیر کنند و با دقت به جزئیات و حالات توجه کنند. این تجربه به کودکان کمک می‌کند که بر ترتیب داستان‌ها تمرکز کنند و فرصتی برای استفاده از «زبان کتاب» پیدا کنند.
افسانه‌ها و قصه‌های اخلاقی
داستان‌های موجود در این کتاب‌ها غالباً نتیجه سال‌ها داستان‌گویی شفاهی هستند. بسیاری از این داستان‌ها دارای مفهوم اخلاقی یا موضوعی هستند. اکثر افسانه‌ها و قصه‌ها دارای زمینه فرهنگی یا تاریخی هستند و به کودکان کمک می‌کنند درباره فرهنگ‌ها و تجربیات مختلف یاد بگیرند.
کتاب‌های الفبایی
کتاب‌های الفبایی یا برای کمک به کودکان در شناسایی حروف و درک اینکه حروف در زبان استفاده می‌شوند، طراحی شده‌اند. کتاب‌های الفبایی با استفاده از هنرهای خلاقانه، الفبای زبان را به گونه‌ای جذاب و جالب به کودکان معرفی می‌کنند..
کتاب‌های شمارش
کتاب‌های شمارش در اندازه‌ها و اشکال مختلف موجود هستند. کتاب‌های شمارش ابتدایی، تصاویری جذاب از اشیاء روزمره را با اعداد از 1 تا 5 یا 1 تا 10 ارائه می‌دهند. کتاب‌های شمارش برای کودکان خردسال اهمیت دارند، زیرا آنها را با زبان مربوط به اعداد آشنا می‌کنند.
نتیجه‌گیری
با تشویق کودکان به خواندن و انتخاب کتاب‌های مناسب، والدین می‌توانند به توسعه مهارت‌های مختلف فرزندان خود کمک کنند. کتاب های کودک و نوجوان نه تنها به افزایش دانش فرزند شما کمک می‌کنند، بلکه رابطه عاطفی والدین و کودک را نیز تقویت می‌کند. ایجاد عادات خواندن روزانه، به ویژه با مشارکت والدین، می‌تواند علاقه به کتاب را در کودکان پایدار کند.
تولید محتوای این رپورتاژ توسط مجله اینترنتی زندگی سالم صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست
