از زمان تماس با فرد مبتلا به سوزاک و ورود باکتری به بدن چیزی حدود ۳ تا ۷ روز طول می کشد.

کلامیدیا اولین بیماری و سوزاک دومین بیماری شایع مقاربتی در جهان محسوب می شوند. البته آمار دقیقی از شیوع این بیماری ها در ایران موجود نیست چون مسائل فرهنگی باعث می شود افراد اطلاعات دقیقی از خود ارائه ندهند. این دو بیماری با علائم بسیار خفیفی شروع و با یک دوره درمان دارویی به راحتی برطرف می شوند، اما اگر به آنها اهمیت داده نشود، می توانند حتی باعث نازایی، عفونت و درد شدید لگنی شوند.

ممکن است اصلا علامتی ایجاد نشود!
از زمان تماس با فرد مبتلا به سوزاک و ورود باکتری به بدن چیزی حدود ۳ تا ۷ روز طول می کشد تا علائم بیماری ظاهر شود. البته ممکن است فرد اصلا علامتی از خود نشان ندهد و کاملا ظاهر سالمی داشته باشد. در هر حال علائم بیماری در خانم ها اغلب به صورت عفونت و التهاب گردن رحم نشان داده می شود. به دنبال آن نیز ممکن است علائمی خفیف مثل درد یا سوزش هنگام نزدیکی ایجاد شود. از آنجایی که گردن رحم شکننده می شود و خونریزی پیدا می کند فرد بین عادات ماهانه دچار لکه بینی شده یا در زمان نزدیکی دچار خونریزی و درد می شود. در معاینه داخلی زنان به راحتی می توان ترشحات چرکی در گردن رحم را مشاهده کرد. پس ممکن است علائم و درد آنقدر خفیف باشند که فرد متوجه نشود و بعد به تدریج از دوره حاد بیماری عبور کند و در عین حال عفونت بدون درمان باقی بماند.

سریع به پزشک مراجعه کنید!
التهاب گردن رحم اگر درمان نشود ممکن است به قسمت های دیگر ازجمله داخل لگن گسترش پیدا کند و باعث عفونت لگنی شود که علائم، عوارض و درد آن شدیدتر است. به این صورت که فرد با هر حرکت گردن رحم یا فشار دادن روی نواحی تخمدان و لوله های رحم و همچنین هنگام نزدیکی احساس درد شدید می کند و ممکن است ترشحات چرکی و بدبو داشته باشد. از آنجایی که این عفونت می تواند روی رحم و لوله های رحمی تاثیر بگذارد یکی از عوارض درمان نکردن آن، چسبندگی لوله ها و نازایی است. پس اگر عفونت لگنی درمان نشود احتمال دارد در طول زمان خود به خود علائم از بین بروند یا فقط یک درد مزمن لگنی باقی بماند اما به سیستم باروری فرد آسیب بزند.

عفونتی دردناک همراه با چرک
سوزاک در یک چهارم خانم ها باعث عفونت مجرای ادراری می شود. در این صورت فرد دچار سوزش، تکرر ادرار و حتی ترشح چرکی می شود. یکی دیگر از عوارض سوزاک، عفونت ناحیه مقعد است. چنین عفونتی، بسیار دردناک و همراه با ترشحات چرکی بسیار از ناحیه مقعد است اما معمولا با درمان آنتی بیوتیکی خیلی سریع برطرف می شود. یکی دیگر از عوارض نه چندان شایع سوزاک التهاب حلق و فارنژیت است. این عفونت در خانم های باردار و افرادی که دچار نقص سیستم ایمنی هستند هم می تواند اتفاق بیفتد.

علت تولد زودرس نوزاد
ابتلا به سوزاک در زمان بارداری می تواند باعث پاره شدن زودتر از موعد کیسه آب و درنتیجه زایمان زودرس شود. اگرچه به نظر می رسد این بیماری روی نوزاد و روند زایمان تاثیر نمی گذارد و باعث ناهنجاری و مرگ جنین نمی شود اما خود زایمان زودرس می تواند عوارضی را برای مادر و جنین در پی داشته باشد. احتمال زنده ماندن جنین نارس بسیار کمتر از یک نوزاد عادی است، پس درمان این بیماری در خانم های باردار بسیار اهمیت دارد.

در آقایان هم باعث نازایی می شود اگر …
سوزاک در آقایان بیشتر به صورت عفونت مجرای ادراری همراه با سوزش، تکرر ادرار، ترشحات و… ظاهر می شود. ترشحات ممکن است چرکی باشند و بیشتر قبل از ادرار صبحگاهی از مجرا خارج می شوند. از این ترشحات می توان نمونه گیری کرد و سوزاک را تشخیص داد. عوارض سوزاک در آقایان به اندازه خانم ها خطرناک نیست مگر اینکه عفونت مجاری ادراری منجر به «اپیدیدماتیس» شود. اپیدیدیم مجرایی است که ترشحات منی از آن رد می شود و در باروری آقایان نقش زیادی دارد. اگر این التهاب اتفاق بیفتد و مزمن شود، می تواند باعث چسبندگی یا بسته شدن اپیدیدیم و نازایی در آقایان شود. عارضه دیگر آن عفونت و التهاب لوله اپیدیدیم است که به صورت درد یک طرفه بیضه و جمع شدن آب در کیسه بیضه، التهاب، تب و… تظاهر می کند و معمولا با درمان آنتی بیوتیکی برطرف می شود.

تنها راه ابتلا، ارتباط جنسی است
تنها راه ابتلا به سوزاک ارتباط جنسی است و معمولا راه دیگری برای ابتلا به این عفونت وجود ندارد. در تمام بیماری های مقاربتی باید حتما از همسر هم تحقیق کرد و بهتر است او نیز در ویزیت پزشک حضور داشته باشد تا همزمان درمان شوند. درمان بیماری بسیار ساده است زیرا گنوکوک میکروب ضعیفی است و خیلی راحت با آنتی بیوتیک از بین می رود. در گذشته برای درمان از پنی سیلین استفاده می کردند اما الان باتوجه به پیدا شدن موارد مقاومت به پنی سیلین، از دیگر داروهای آنتی بیوتیک مثل سفیکسیم، سیپروفلوکساسین و… استفاده می شود. انتخاب اولیه نوع درمان ترجیحا تزریق عضلانی است. حتی با یک دوز تزریق می توان میکروب را از بین برد. در خانم های باردار نیز معمولا از داروهای بی خطر مثل سفیکسیم استفاده می شود.

بهترین راه پیشگیری کدام است؟
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مقاربتی راه های مختلفی وجود دارد اما اینکه هر کدام چقدر موثر است آمار دقیقی در دست نیست. مسلما هرچه تماس مستقیم با ترشحات تناسلی کمتر باشد احتمال ابتلا نیز کمتر می شود. وسایل جلوگیری مثل کاندوم در این زمینه بسیار تاثیرگذارند اما باز هم آمار خیلی دقیقی از تاثیرگذاری آنها وجود ندارد. محلول های آنتی باکتریال و ژل های پوشاننده دیوار واژن نیز وجود دارند که مانع از نفوذ میکروب به مخاط می شوند اما همه این موارد در مرحله تحقیق هستند و میزان اثرگذاری آنها خیلی مشخص نیست. اخیرا نوعی وسیله پیشگیری زنانه نیز طراحی شده است. اگرچه تاثیرگذاری آن به اندازه کاندوم مردانه نیست اما توصیه می شود خانم ها به خصوص آنهایی که نمی توانند همسرشان را متقاعد به استفاده از کاندوم کنند حداقل از این نوع کاندوم استفاده کنند. لازم به ذکر است که هیچ گونه واکسنی برای پیشگیری از سوزاک و کلامیدیا وجود ندارد.

شایع ترین علت عفونت ادراری در مردان
شایع ترین علت میکروبی بیماری های مقاربتی در جهان کلامیدیاست. علائم سوزاک و کلامیدیا بسیار به هم شبیه هستند با این تفاوت که علائم سوزاک پر سر و صداتر و بیشتر از علائم کلامیدیاست. به نظر می رسد در ۳۰ درصد از موارد، سوزاک و کلامیدیا هردو همزمان باهم ایجاد می شوند. درنتیجه فردی که با ترشح، سوزش و عفونت مجرای ادرار مراجعه می کند معمولا برای هر دو بیماری درمان می گیرد. بسیاری از اوقات فرد متوجه کلامیدیا نمی شود زیرا درد، سوزش، ترشح و… در آن بسیار کمتر از سوزاک است، بنابراین ممکن است دیرتر به پزشک مراجعه کند یا اصلا مراجعه نکند. دوره پنهان آن نیز کمی طولانی تر است و از زمان تماس با فرد آلوده بین ۷ تا ۱۴ روز طول می کشد تا علائم ظاهر شوند. درست مثل سوزاک ممکن است فرد اصلا علامتی از خود نشان ندهد و متوجه بیماری نشود اما ناقل آن باشد. پس بهتر است در همه شرایط از روش های پیشگیری استفاده شود.

علائم در خانم ها
ترشحات در کلامیدیا خیلی غلیظ و چرکی نیست و ممکن است کاملا آبکی و شفاف باشد. فرد ممکن است دچار دردهای لگنی غیراختصاصی شود. درد و خونریزی هنگام نزدیکی و لکه بینی بین عادات ماهانه نیز در کلامیدیا اتفاق می افتد. این بیماری اگر درمان نشود، می تواند منجر به عفونت و التهاب لگنی شود. در این صورت هنگام معاینه شکم و روی تخمدان ها دردناک است و ممکن است حتی تب و علائم دیگر نیز به آن اضافه شود. درست مانند سوزاک اگر عفونت به داخل لگن گسترده شود، می تواند در آینده منجر به چسبندگی و نازایی شود. سایر علائم و عوارض کلامیدیا در خانم ها و آقایان نیز مانند سوزاک است البته با شدت کمتر.

درمان بسیار آسان
درمان کلامیدیا با استفاده از آنتی بیوتیک ها انجام می شود و بسیار راحت است. معمولا در این مورد به مدت ۷ روز از داروهای خانواده اریترومایسین استفاده می شود که برای خانم های باردار نیز بی خطر است. اگر هم فرد باردار نبود، می توان از داروهای موثرتر مثل داکسی سایکلین و آزیترومایسین استفاده کرد. پزشک معمولا از روی علائم کلینیکی بیمار می تواند سوزاک و کلامیدیا را تشخیص دهد و برایش دارو تجویز کند. برای تشخیص آزمایشگاهی نیز از ترشحات نمونه گیری می شود. این روش به خصوص برای خانم های باردار لازم است زیرا تشخیص نوع بیماری و انتخاب درمان در این افراد از اهمیت بیشتری برخوردار است. البته روش های تشخیص آزمایشگاهی خیلی راحت نیستند. برای سوزاک محیط کشت وجود دارد اما این روش ها برای کلامیدیا در حد تحقیقات است و خیلی عملی نیست. در نتیجه از روش های مولکولی و پیدا کردن ژنوم کلامیدیا یا سوزاک یا نوکلئیک اسید باکتری در ترشحات استفاده می شود که در برخی آزمایشگاه های ایران نیز قابل انجام است.