کاهش وزن در ایام شیردهی
در دوران شیردهی، بدن شما میتواند تا حدی نیاز اضافی به مواد مغذی را جبران کند. اضافه وزن دوران بارداری مانند مخزنی درونی به تأمین مواد مغذی کمک میکند. معمولا افراد در دوران شیردهی دچار افزایش اشتها میشوند. برای اینکه در این دوران، انرژی و مواد مغذی بیشتری را وارد بدن خود کنید باید کمی بیشتر از سابق غذا بخورید، زیرا انرژی زیادی مصرف میکنید و در دوران بارداری نیز ذخیرهی چربی بدنتان را از دست دادهاید. در ادامه با زندگی سالم همراه باشید تا بیشتر بدانید.
اگر از رژیمهای رایجی مثل رژیم لاغری در دوران شیردهی استرالیایی استفاده میکنید، باید حواستان به تأمین مواد لازمی چون یُد، آهن و کلسیم هم باشد. برای اینکه از وجود این مواد در رژیم غذاییتان مطمئن شوید باید به متخصص تغذیه یا مشاور پزشکی خود مراجعه کنید. اگر میخواهید مادهای مانند یُد بهمقدار کافی به بدنتان برسد باید از مکملها استفاده کنید. علت نیاز به مکملها این است که رژیم غذایی عادی، نمیتواند مقدار مناسبی از مواد مذبور را برای مادر تأمین کند.
لاغری در ایام شیردهی
در دوران بارداری، ذخیره شدن چربی در بدن برای سوزاندن در هنگام شیردهی امری طبیعی است. از دست دادن چربی برای هر مادر متفاوت است. برخی در همان هفتههای اولیهی شیردهی، برخی کمی دیرتر و بعضی از مادران با توقف شیردهی، چربیهای اضافی را از دست میدهند. درهرحال باید چربی اضافی موجود در بدن را از دست بدهید و نگذارید که چربیهای ناخوشانید تا زایمان بعدی یا بهطور مستمر در بدن شما جا خوش کنند. اگر برای کاهش چربیها اقدام نکنید، از دست دادن آنها بهطور عادی بسیار دشوار خواهد شد. با وجود اینکه شیردهی به نوزاد باعث مصرف مقادیر قابلتوجهی انرژی میشود، اما رابطهی دقیقی میان افزایش/کاهش وزن و شیردهی در مطالعات کشف نشده است. پس اگر بهدنبال رژیم لاغری در دوران شیردهی و روشهای کم کردن وزن هستید، باید شرایط جسمانی خود را بهدقت بشناسید.
هرچند گفته میشود که شیردهی به نوزاد باعث کاهش وزن میشود، اما بهتنهایی کافی نیست. باید ورزش کردن و رعایت رژیم غذایی را نیز چاشنی فرایند لاغری تدریجی خود کنید. از دست دادن وزن تا حدود نیمکیلو در هفته برای مادران شیرده مجاز است. برای کاهش وزن در دوران بارداری و شیردهی نباید از رژیمهای سنگین و فوری استفاده کنید. زیرا این رژیمها فاقد تعادل غذایی لازم برای رساندن مواد مفید و مناسب به بدن شما و نوزادتان هستند. اگر برای کاهش وزن عجله دارید، باید حتما به متخصصین تغذیه و پزشک مراجعه کنید. پزشکان میتوانند در تنظیم رژیم لاغری در دوران شیردهی به شما کمک کنند.
کمبود وزن شدید در ایام شیردهی
برخی از مادران هم مشکل دیگری را در زمان شیردهی تجربه میکنند؛ این مادران بیش از اندازه و باسرعت وزن کم میکنند. اگر شما هم چنین مشکلی دارید باید تعداد وعدههای غذاییتان را افزایش دهید. البته سعی کنید در مصرف خوراکیهای انرژیزایی که در بخش انتخابهای اختیاری (موادی با قند اضافی و چربی اشباعشده) جدول عنوان شدهاند، جانب احتیاط را نگه دارید. چنین موادی به افزایش وزن کمک میکنند، اما مواد مغذی لازم برای بدن را تأمین نخواهند کرد. سعی کنید وعدههای غذاییتان را کمحجم اما پرتعداد کنید یا از خوردن میانوعدهها غافل نشوید. اگر کاهش وزن خیلی نگرانتان میکند، باید سری به متخصص تغذیه یا پزشکتان بزنید. بههرحال برخی بهدنبال رژیم لاغری در دوران شیردهی هستند و برخی هم میخواهند چاق شوند!
تشنگی در ایام شیردهی
بدن شما برای تولید شیر مقدار زیادی از مایعات خود را مصرف میکند. به همین خاطر، معمولا در دوران شیردهی بیشتر احساس تشنگی میکنید. نمیتوان در این دوران مقدار مشخصی را برای مصرف مایعات تعیین کرد. علت این است که مقدار مایعات لازم برای بدن هر فرد به عوامل مختلفی همچون میزان فعالیت، دمای هوا و غذاهایی که مصرف میکند، بستگی دارد. اما هرگز به بهانهی اینکه فراموش میکنید یا سرتان شلوغ است، از نوشیدن آب غافل نشوید. شما میتوانید لیوان یا بطری آبی برای خود تهیه کنید تا هر وقت میخواهید به نوزادتان شیر بدهید، آب بنوشید. وقتی از منزل خارج میشوید هم با خود یک بطری آب بههمراه داشته باشید.
رژیمهای لاغری در ایام شیردهی
رژیم لاغری در دوران شیردهی باید منطقی و با مطالعه انتخاب شود. رژیمهای گیاهخواری، رژیمهای خاصی هستند که دو نوع کلی برای آنها وجود دارد:
- رژیمهای گیاهی که خوردن محصولات حیوانی نظیر لبنیات یا تخممرغ و در برخی موارد ماهی در آنها جایز است.
- رژیمهای غذایی که خوردن محصولات حیوانی بهطور کلی در آنها ممنوع است (وِگان).
زمانی که مصرف فرآوردههای حیوانی در رژیم غذایی کم یا حذف میشود، نگرانیهایی بابت کمبود پروتئین، آهن، کلسیم، ویتامین b۱۲ و سایر اسیدهای چرب امگا۳ به وجود میآید. در صورت پیروی از رژیم گیاهخواری، میتوانید با برنامهریزی درست کمبود مواد نامبرده (منهای ویتامین b۱۲) را جبران کنید. اگر مدتها قبل از بچهدار شدن هم گیاهخوار بودهاید، بهتر است برای ادامهی این رژیم در زمان شیردهی، میزان و سطح ویتامین b۱۲ بدنتان را اندازهگیری کنید و در صورت نیاز از مکملها کمک بگیرید. درصورتی که نسبت به پیروی از چنین رژیمی تردید دارید بهتر است با متخصص تغذیه و پزشکتان مشورتی داشته باشید تا مطمئن شوید که کمبودی شما یا نوزادتان را تهدید نمیکند. گیاهخواری یکی از انتخابهای پیشروی شما در زمینهی رژیم لاغری در دوران شیردهی است.
برخی از مادران نیز برای انتخاب رژیم لاغری دوران شیردهی به سراغ رژیمهای بدون لبنیات میروند. علت این انتخاب توصیههای سنتی اطرافیان و القائات فرهنگی یا عدم تحمل شیر گاو از سوی مادر یا نوزاد است. در بعضی از فرهنگها بهطور سنتی تمایلی به مصرف لبنیات وجود ندارد و افراد کلسیم موردنیازشان را از منابع دیگری تأمین میکنند. در رژیمهای غربی معمولا از لبنیات بهعنوان منبع تأمین کلسیم استفاده میشود. البته لبنیات برای تأمین پروتئین و برخی از ویتامینها نظیر ویتامین B۲ (ریبوفلاوین)، ویتامین A و B۱۲ نیز مورداستفاده قرار میگیرد. در صورت حذف لبنیات از رژیم غذایی باید حتما منبع مناسب دیگری برای تأمین مواد نامبرده، جایگزین شود. متخصصین تغذیه میتوانند بنابه شرایط هر فرد و البته با در نظر گرفتن معذوریتهای فرهنگی و سنتی هر شخص به او رژیمی مناسب بدهند.
نیلوفر شهدوست