کتاب زنانگی و بدن منصوره موسوی

جامعه شناسی بدن

هر چند حتی حضور اجتماعی زنان منجر به آغاز مطالعات جامعه‌شناسان در این حوزه نشد؛ اما با گذشت زمان ساختار مردانه علم در قرن نوزدهم شکست و زنان به صورت جدی مورد مطالعه قرار گرفتند. جامعه‌شناسی بدن، اگرچه در کشورمان بسیار مهجور واقع شده‌است؛ اما پس از سال‌های 1960 با عقب راندن اندیشه‌ کلیسا در دو پارگی وجود انسان به جسم و روح و تعریف جسم به عنوان جایگاه شیطان و مظهر لذات پست دنیوی، در میان موضوعات عمده‌ جامعه‌شناسی قرار گرفت و اهمیت بسیار آن ارتباط مستقیم مطالعات جهانی امروزه در حوزه‌ زنان با شناخت بدن زنانه را نتیجه داد.

دوره بلوغ، آغاز دوره شرمساری

در ایران سن بلوغ از نظر وظایف شرعی، قوانین مدنی، قوانین مجازات اسلامی و قوانین آموزش متفاوت است و عدم وجود یک سن دقیق، دلیل ترجیح جامعه بر ورود سریع و غالبا بدون شناخت فیزیولوژیکی دختران به دوران بزرگسالی‌است. آغازی که با شرمساری و انفعال همراه است؛ در حالی‌که برزخ میان سنت و مدرنیسم و حجم عظیم تناقض‌ها به سلامت و اصالت زن ایرانی آسیب بسیاری وارد کرده‌است، همچنان گفتمان‌های علمی مردسالارانه، تابوهای اجتماعی، هنجارهای فرهنگی و کهن الگوهای تاریخی برخاسته از جبر جغرافیایی مطالعات دقیق حوزه‌ زنان را احاطه کرده و ورود به این عرصه با دشواری‌هایی روبه‌رو است.

جنسیت نابرابر زن و مرد

نگاه جوامع مدرن و سنتی به این معقوله بسیار واضح است؛ اما جامعه‌ ترکیبی چون کشور ما که در هر مسئله نگاه چندگانه و کاملا متناقضی را در پیش گرفته‌است، با تسلط بر بدن، جنسیت نابرابر زنانه و مردانه را تعریف و آن را تحت کنترل می‌گیرد. تزریق اندیشه‌ هدف از رشد و حتی تحصیل تنها برای آنکه همسر و مادر بهتری باشد به دختران جوان و قوانین تبعیض‌آمیز، جامعه را با سرکوب زنانگی در خانواده، بحران هویت، از خودبیگانگی جنسیتی و آمار دخترانی که از جنسیت خود بیزار و به وضعیت “تهی شدن از خود انسانی” رسیده‌اند روبه‌رو کرده‌است. آسیب‌هایی که بسیار فراتر از واژه و غیرقابل جبران خواهند بود.

نگاه درست به زن در جامعه

منصوره موسوی کتاب را خلاف مطالعات انتقادی و رادیکالی، با هدف شکستن تابوی نگاه نادرست به زنانگی، هنجارها، فرهنگ‌های جامعه و یک گام نظری در جهت تغییر اندیشه‌ای که منشأ خشونت غیر فیزیکی و ذهنی است می‌داند. او معتقد است تنها با آگاهی می‌توان به باور تغییرپذیری رفتارهای برآمده از ناآگاهی رسید. موسوی در میان کتاب گریزی به اندیشه‌ فمینیست رادیکالی برای دگرگونی‌های بنیادی می زند و درنهایت نتیجه‌گیری می‌کند که در واقعیت نه هر زنی قربانی و نه هر مردی قربانی‌کننده‌است و جامعه کنونی بیش از هر چیز به نگاه درست و واقعی برآمده از شناخت به زن احتیاج دارد. نویسنده بارها کتاب را به نظریات و کتاب‌های قوی در این حوزه ارجاع می‌دهد و با تسلط علمی ثابت شده بر موضوع خواننده زن را برای ورود بدون واهمه به جریان شناخت خود آماده می‌سازد.

درس‌هایی از قرآن؛ مقام زن در قرآن کریم

نویسنده : ریحانه نعمتی