چگونه درد، دندان درآوردن نوزادان را کاهش دهیم؟ (پاسخ متخصص)
دندان‌درآوردن یکی از مراحل مهم رشد نوزادان است که معمولاً از حدود چهار تا هفت ماهگی شروع می‌شود و تا سن سه سالگی ادامه دارد. این فرآیند با تغییراتی در لثه‌ها، همچون درد، تورم و حساسیت لثه، همراه است که می‌تواند برای نوزادان آزاردهنده باشد.
بسیاری از والدین با دیدن نوزادانشان که با این علائم مواجه هستند، نگران می‌شوند. اما با داشتن اطلاعات کافی درباره‌ی این فرآیند و استفاده از راهکارهای مناسب، می‌توان به نوزادان کمک کرد تا این دوره را با آرامش بیشتری طی کنند.
در این مقاله قصد داریم روش های مختلف جهت کاهش درد دندان درآوردن نوزادان را به شما معرفی کنیم. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
چه زمانی نوزادان شروع به دندان درآوردن می کنند؟
قبل از پرداختن به روش های کاهش درد دندان درآوردن بچه ها، بهتر است با زمان رویش دندان ها در کودکان آشنا شویم:
دندان ها در واقع رشد خود را در دوران بارداری شروع می کنند. در اوایل هفته پنجم بارداری، اولین جوانه های ریز دندان شیری شروع به رشد می کنند. در بدو تولد، تمام 20 دندان شیری در فک بالا و پایین کودک نشسته و منتظر رویش و بیرون آمدن هستند.
به گفته دکتر آلاله طلوعی، متخصص دندانپزشکی کودکان در تهران:
به طور میانگین، دندان درآوردن کودک از حدود 8 ماهگی شروع می شود. (گاهی کمی زودتر و گاهی دیرتر). اکثر کودکان تا سن 3 سالگی تمام 20 دندان شیری را دارند.
به ندرت، و به دلایلی که کامل مشخص نیست، نوزادان می توانند با دندان هایی به دنیا بیایند که به آنها دندان های “ناتال” می گویند. این دندان ها معمولا کوچک و شل هستند و اغلب تغییر رنگ می دهند. گاهی این دندان لق است، که می تواند به این دلیل باشد که ریشه به طور کامل رشد نکرده است. توصیه عمومی دندانپزشکی این است که دندان های ناتال لق را بردارید، زیرا در صورت استنشاق توسط کودک می توانند خطرات تنفسی ایجاد کنند.
اگرچه سن رویش دندان در کودکان می تواند متفاوت باشد، اما ترتیب رشد دندان ها بین همه نوزادان تقریباً یکسان است.
به‌طور کلی زمان رشد طبیعی دندان‌های کودک عبارت است از:
- ۵ تا ۷ ماهگی: رشد اولین دندان‌های پیشین (دندان‌های مرکزی)؛
- ۶ تا ۸ ماهگی: رشد دندان‌های پیشین بالایی ؛
- ۹ تا ۱۱ ماهگی: رشد دندان‌های پیشین جانبی و بالایی؛
- ۱۰ تا ۱۲ ماهگی: رشد دندان‌های پیشین جانبی پایین ؛
- ۱۲ تا ۱۶ ماهگی: رشد دندان‌های آسیای اولی (عقب لثه)؛
- ۱۶ تا ۲۰ ماهگی: رشد دندان‌های نیش در عقب دهان ؛
- ۲۰ ماهگی به‌بعد: رشد دندان‌های آسیایی دوم.
چه زمانی دندان درنیاوردن کودک نگران کننده است؟
در اکثر موارد، دندان‌درآوردن یک فرآیند طبیعی است که در زمان مناسب خود به صورت طبیعی رخ می‌دهد. اما در برخی موارد، ممکن است تأخیر در رویش دندان‌ها مشاهده شود که ممکن است نیاز به مشاوره پزشکی داشته باشد. به طور کلی، باید نگران دندان درنیاوردن فرزندتان شوید اگر:
- کودک شما به سن ۱۸ ماهگی رسیده و هیچ نشانه‌ای از رویش دندان‌ها ندارد.
- علاوه بر تأخیر در رویش دندان‌ها، علائم دیگری مانند درد، تورم، خونریزی لثه، یا علائم عفونت در دهان مشاهده می‌شود، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.
- بعضی مشکلات سیستمیک مانند عفونت یا مشکلات مرتبط با سیستم ایمنی می‌تواند باعث تأخیر در رویش دندان‌ها شود. در صورت وجود شک در این زمینه، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
برای اطلاعات بیشتر در مورد دندان درنیاوردن کودک پیشنهاد می کنیم مقاله” همه چیز درباره دیر درآمدن دندان‌های نوزاد” را مطالعه کنید.
علائم دندان در آوردن نوزادان
علائم دندان درآوردن کودکان ممکن است متنوع باشند و بسته به هر کودک متفاوت باشد، اما برخی از علائم شایع شامل موارد زیر می‌شود:
- لثه‌های متورم و حساس: در زمان رویش دندان لثه‌های نوزاد ممکن است متورم و حساس شوند.
- بی قراری و گریه: نوزادان ممکن است به دلیل درد و ناراحتی لثه‌هایشان، بیشتر گریه کنند.
- افزایش دما: گاهی اوقات دمای نوزادان به دلیل فعالیت لثه‌ها و احتمالی بروز التهاب، افزایش می‌یابد، اما معمولاً این افزایش دما کم است و کمتر از 38 درجه است.
- جویدن یا میل به جویدن چیزهای سخت: نوزادان به دلیل احتیاج به تسکین درد لثه‌ها، میل به جویدن یا جویدن اشیاء سخت پیدا می کنند.
- آب دهان زیاد: در دوره‌ی دندان درآوردن، نوزادان ممکن است آب دهان زیاد داشته باشند که می‌تواند باعث بروز بثورات روی صورت شود.
- سرفه کردن: برخی از نوزادان ممکن است به دلیل تحریک لثه‌ها، سرفه کنند.
- مالیدن گونه یا کشیدن گوش: نوزادان ممکن است برای تسکین درد لثه‌ها، به دست زدن به گونه یا کشیدن گوش خود بپردازند.
- دست بردن بیش‌از‌حد به داخل دهان: این عمل به دلیل احساس درد و ناراحتی در لثه‌ها و تمایل به تسکین این درد است.
- بد غذایی: به دلیل درد لثه ها، کودک ممکن است از خوردن غذا امتناع کند.
- اختلالات در خواب و تغییرات در رفتار: کودکان ممکن است در دوره‌ی درآوردن دندان‌ها به دلیل ناراحتی و درد لثه‌هایشان، مشکلات در خواب داشته باشند و رفتارشان تغییر کند.
دندان درآوردن می تواند دردناک باشد، اما معمولاً نوزادان را بیمار نمی کند. اگر کودک شما دچار اسهال ، استفراغ ، بثورات روی بدن، تب بالا یا سرفه شدید شد حتما به پزشک مراجعه کنید. این موارد علائم طبیعی دندان درآوردن نیستند.
راه‌کارهایی برای کاهش درد و بی‌قراری دندان درآوردن کودک
برای کاهش درد دندان درآوردن کودکان، می‌توانید از روش‌ها و راهکارهای زیر استفاده کنید:
استفاده از اشیا یا خوراکی های سرد
نوزادان عاشق جویدن و گاز گرفتن برای کمک به تسکین هر گونه ناراحتی هستند. دادن هر چیز سرد به آنها به کاهش درد کمک می کند.
برای کمک به کاهش درد لثه ها از پستانک یا حلقه‌های لاستیکی مخصوص دندان کودک که داخل یخچال قرار داده اید و میوه ها و سبزیجات یخ زده استفاده کنید. از تکه‌های خیلی کوچک میوه یا سبزی‌هایی که می‌توانند خطر خفگی را ایجاد کنند یا هر چیز خیلی سفت که می‌تواند لثه‌ها را کبود کند و درد بیشتری ایجاد کند، خودداری کنید.
اعمال فشارکم و ماساژ لثه
دندان درآوردن می تواند باعث خارش لثه ها شود. اعمال مقداری فشار می تواند به تسکین نقاط درد روی لثه های حساس آنها کمک کند. لثه‌های کودک خود را با انگشت تمیز یا یک دستکش نرم ماساژ دهید. این کار می‌تواند در کاهش درد و ناراحتی لثه‌ها کمک کند.
درمان دارویی
جهت کاش درد دندان درآوردن بچه می‌توانید از داروهایی مانند ژل‌های مسکن استفاده کنید. همچنین دوزهای کمی از مسکن‌هایی مانند استامینوفن و ایبوپروفن می‌تواند به کودک شما کمک کند. اما قبل از استفاده هر گونه دارو حتما با پزشک کودکان مشورت کنید.
استفاده از داروهای گیاهی
استفاده از چای هل می‌تواند در کاهش درد و ناراحتی دندان درآوردن کودک کمک کند. همچنین می‌توانید از مواد طبیعی مانند هویج، موز و سیب یخ زده استفاده کنید.
بهتر است از استفاده از داروهای گیاهی و داروهای مسکن قبل از مشورت با پزشک خودداری کنید، به خصوص اگر کودک شما زیر ۲ سال است.
برای تکسین درد دندان درآوردن بچه چه مواردی را نباید انجام داد؟
در زمان کاهش درد دندان درآوردن کودک، انجام دادن موارد زیر توصیه نمی‌شود:
- استفاده از ژل‌های مخصوص دندان درآوردن کودک که شامل کلین سالیسیلات باشند، زیرا ممکن است منجر به سندرم ری(Reye’s syndrome) در برخی از کودکان شود.
- استفاده از ژل‌های دندان حاوی داروهای مخدر مانند لیدوکائین و بنزوکائین، زیرا دوز آنها به سختی قابل اندازه‌گیری است که ممکن است منجر به مصرف بیش از حد شود.
- استفاده از گردنبند‌های دندان درآوردن که اغلب از دانه‌های کهربا ساخته شده‌اند. برخی از افراد معتقدند این گردنبند ها خواص ضد التهابی دارند. علاوه بر این که شواهد واضحی برای اثبات اینکه گردنبند‌های دانه کهربا به تسکین علائم دندان دراوردن کمک می‌کنند، وجود ندارد، این گردنبند های خطرناک بوده و می تواند خطر خفگی در کودک را افزایش دهد.
- استفاده از شیرینی جات سرد مانند بستنی و آب میوه های سرد. بستنی‌های یخی و آب‌های میوه خنک، هر چند که باعث سردی فوری دهان کودک می شوند، اما ممکن است بیش از حد سرد باشند و باعث آسیب دیدن بافت‌های دهانی شوند. همچنین، مواد قندی که در این خوراکی‌ها وجود دارد، می‌تواند باعث رشد باکتری‌های مخرب در دهان کودک شود که می‌تواند به دندان‌های کودکان آسیب برساند.
چگونه از دندان های جدید نوزاد مراقبت کنیم؟
بهداشت دهانی مناسب، حتی قبل از ظهور دندان‌های نوزاد، بسیار حیاتی است:
- تا زمانی که دندان‌ها ظاهر نشده‌اند، با یک حوله مرطوب دهان کودکتان را حداقل یک بار در روز تمیز کنید.
- پس از ظهور دندان‌ها، دهان نوزاد را حداقل دو بار در روز با همان روش تمیز کنید. ( پس از غذا خوردن بهترین زمان برای این کار است).
- پس از یک سالگی و بیرون آمدن دندان ها، از مسواک نرم و خمیر دندان بدون فلورید مناسب برای کودکان استفاده کنید. همچنین می‌توانید از نخ دندان برای پاک کردن فضای بین دندان‌ها استفاده کنید.
- انجمن دندانپزشکی آمریکا (ADA) توصیه می کند که بچه ها در سن 1 سالگی یا ظرف 6 ماه پس از ظاهر شدن اولین دندان به دندانپزشک مراجعه کنند. تا دندانپزشک کودک مشکلات احتمالی را تشخیص داده و آموزش های لازم به والدین در مورد مراقبت های پیشگیرانه را بدهد.
در نهایت
هنگامی که نوزادان شروع به دندان درآوردن می‌کنند، توجه به راهکارهای مناسب برای کاهش درد و راحتی آنها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. استفاده از اشیاء و خوراکی های سرد از جمله راه‌هایی است که می‌تواند به کاهش درد و التهاب لثه‌ها کمک کند. اما باید مراقب بود که این خوراکی و اشیا بیش از حد سرد نباشند و مواد شیرین و قندی کمتری داشته باشند تا به سلامت دهان کودکان آسیب نرسد. همچنین، مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم نگران‌کننده مانند تب، تغییرات چشمگیر در رفتار کودک یا کاهش وزن غیرمنتظره در طی فرآیند دندان درآوردن، امری ضروری است. با رعایت این نکات، می‌توان بهترین شرایط را برای راحتی و سلامتی کودکان در طی این مرحله مهم از رشدشان فراهم کرد.
همچنین بخوانید: سریعترین راه کاهش ورم لب بعد از تزریق ژل لب
تولید محتوای این رپورتاژ توسط مجله اینترنتی زندگی سالم صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست
