در مورد کمبود ویتامین B12 بیشتر بدانید

سیستم عصبی و سلول‌های خونی برای سالم ماندن نیاز به ویتامین ب‌12 دارند. راحت‌ترین و بهترین راه برای دریافت ویتامین B12، مصرف مواد غذایی حاوی این ویتامین می‌باشد.

ویتامین b12 را می‌توان از طریق خوراکی‌هایی از جمله گوشت، ماهی، مرغ و محصولات لبنی دریافت کرد. در صورت مصرف ناکافی خوراکی‌های حاوی این ویتامین ممکن است دچار کمبود ویتامین ب 12 شوید.

اما دلایل دیگری نیز برای کمبود ویتامین ب12 وجود دارند. مثلا، افرادی که مبتلا به دیابت هستند و از متفورمین برای کنترل قند خون استفاده می‌کنند بیشتر در معرض کمبود این ویتامین می‌باشند. طبق نتایج حاصل از تحقیقات انجام شده، 22 درصد از مبتلایان به دیابت نوع2 دچار کمبود ویتامین ب12 می‌باشند.

برای اطلاع از علائم کمبود ویتامین ب12 و راه‌کارهایی برای جبران کمبود این ویتامین با زندگی سالم در این مقاله همراه باشید.

علائم ناشی از کمبود ویتامین ب12

علائم کمبود ویتامین ب12 گاهی در ابتدا خفیف بوده و قابل تشخیص نیست. ممکن است دچار کمبود ویتامین ب12 باشید اما هیچ علائمی را تجربه نکنید. علائم رایج ناشی از کمبود ویتامین ب12 عبارتند از:

• خستگی
• ضعف
• از دست دادن اشتها
• کاهش وزن
• یبوست

شاید این علائم در ظاهر خیلی حاد نباشند، اما با گذشت زمان، کمبود ویتامین ب12 می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی‌تری شود.

دلایل کمبود ویتامین B12

معمولا ویتامین ب12 در محصولات حیوانی یافت می‌شوند و در گیاهان موجود نیستند. به همین دلیل، افرادی که گوشت و محصولات لبنی مصرف نمی‌کنند، مثلا افرادی که گیاه‌خوارند، بیشتر در معرض کمبود ویتامین ب12 قرار دارند.

مصرف ویتامین ب12 به تنهایی کافی نیست، بدن باید قادر به جذب این ویتامین نیز باشد. برخی داروها روند جذب ویتامین ب12 را دشوار می‌کنند، این داروها عبارتند از:

داروهای ریفلاکس اسید و زخم معده، از جمله:

• فاموتیدین (Pepcid AC)
• لانزوپرازول (Prevacid)
• امپرازول (Prilosec)
• متفورمین (گلوکوفاژ، گلومتزا)، (درمانی رایج برای دیابت نوع 2)
• کلرامفنیکل (آنتی بیوتیک)

از دیگر دلایل کمبود ویتامین ب12 می‌توان به کمبود فاکتور ذاتی (IF) (پروتئینی که توسط سلول‌های معده تولید می‌شود) اشاره کرد.

زمانی که سلول‌های معده در برابر حمله سیستم ایمنی آسیب‌پذیر باشند ممکن است تولید IF کاهش یابد. برای اینکه بدن بتواند ویتامین ب12 را از طریق خوراکی‌ها جذب کند نیاز به فاکتور ذاتی در روده کوچک دارد.

۷ نشانه که نشان می دهد کمبود ویتامین دارید

علت جدی بودن کمبود ویتامین ب12 چیست؟

زمانی که بدن به شدت با کمبود ویتامین ب12 مواجه باشد عوارض جدی از جمله کم‌خونی می‌تواند رخ دهد.

کم‌خونی به معنی کمبود گلبول‌های قرمز سالم (RBC) می‌باشد. برای حمل اکسیژن در خون وجود گلبول‌های قرمز ضروری است، به همین دلیل، در صورت کمبود این گلبول‌ها و کم‌خونی اکسیژن کافی به سلول‌ها نمی‌رسد.

علائم کم خونی عبارتند از:

• خستگی
• رنگ‌پریدگی پوست
• درد قفسه سینه
• سرگیجه
• سردرد

از دیگر علائم کمبود ویتامین ب12 می‌توان به از دست دادن حس چشایی و بویایی اشاره کرد. علائم جدی‌تر عبارتند از تپش قلب یا ضربان نامنظم قلب و تنگی نفس.

بعلاوه، کمبود ب12 می‌تواند منجر به نوروپاتی محیطی و علائمی از جمله بی‌حسی، ضعف، درد و پارستزی (احساس گزگز یا مور مور شدن که معمولاً روی بازوها، دست‌ها، و پاها احساس می‌شود) شود.

معمولا کمبود ویتامین ب12 با سطوح بالای اسید آمینه‌ای به نام هموسیستئین (که باعث افزایش خطر بیماری قلبی و سکته می‌شود) همراه است.

کمبود طولانی مدت و شدید ویتامین ب12 باعث ایجاد علائم زیر می‌شود:

• از دست دادن تحرک
• مشکل در راه رفتن
• هذیان
• افسردگی
• از دست دادن حافظه همراه با زوال عقل
• تشنج

در صورت تجربه علائم کمبود ویتامین ب12 باید چه کرد؟

علاوه بر رژیم غذایی، ورزش منظم و خواب کافی، با حفظ سطح قند خون سالم نیز می‌توانید به کنترل جذب ویتامین ب12 کمک کنید. برای دریافت برنامه درمانی مناسب با متخصص مشورت کنید.

بهتر است ویتامین ب12 را از طریق خوراکی‌ها و رژیم غذایی دریافت کنید. مواد غذایی ذکر شده در زیر منبع عالی از ویتامین ب12 می‌باشند:

• گوشت قرمز
• ماهی
• طیور
• تخم مرغ
• محصولات لبنی
• صدف
• جگر گاو

ممکن است متخصص حتی مصرف مکمل ویتامین ب12 را نیز به شما توصیه کند، به‌خصوص اگر گیاه‌خوار هستید و دچار کمبود شدید ویتامین ب12 می‌باشید بهتر است ویتامین ب12 را از طریق تزریق دریافت کنید.