اثر دومینو در زندگی: چگونه عادت‌های کوچک، تغییرات بزرگ ایجاد می‌کنند؟

رفتارهای انسان در طول زندگی مثل زنجیره‌ای به هم مرتبط هستند و هر عملی منجر به عمل بعدی می‌شود و به طور قابل توجهی بر عادت‌های ما اثر می‌گذارد. این رابطه‌ای که بین اعمال و عادت‌های ما وجود دارد؛ اثر دومینو شناخته می‌شود.

اثر دومینو چیست؟

اثر دومینو به ما نشان می‌دهد که چگونه تغییر در یک عادت می‌تواند بر روند کلی عادت‌ها و عمل آدم‌ها در طول روز، هفته، ماه و سال اثر بگذارد. این اصل به طور گسترده توسط محققان در زمینه‌های مختلف مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.

یک مثال تحقیقی از سال 2012 که توسط تیمی از محققان دانشگاه نورث وسترن انجام شد که نشان داد وقتی آدم‎ها، اوقات فراغتی که در آن تحرک وجود ندارد، کم کردند، به طور جالب مصرف چربی روزانه آن‌ها کاهش پیدا کرد. این نشان می‌دهد که اثر دومینو قدرت بالایی در تغییر عادت‌ها دارد.

دومینو و واقعیت زندگی

این پدیده فقط در پژوهش‌های علمی ثابت نشده است، بلکه در زندگی آدم‌ها نیز جریان دارد. به عنوان مثال شخصی را در نظر بگیرید که یک برنامه‌ی منظم ورزشی برای خود دارد، قطعا ورزش کردن به صورت همزمان باعث بهبود تمرکز، شادی درونی و بهتر شدن روند خواب می‌شود و عادت‌های غذایی و خواب و بیداری فرد را تحت تأثیر مثبت قرار می‌دهد.

دومینو و عادت‌های مثبت و منفی

نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم، این است که دومینو فقط مربوط به عادات مثبت نیست، بلکه منفی‌ها هم شامل می‌شود. به عنوان مثال فردی که مرتب گوشی همراه خود را چک می‌کند، برای طولانی مدت به چک کردن بی‌هدف گوشی منجر می‌شود و این عادت باعث تلف شدن عمده زمان فرد می‌شود و نمی‌تواند از زمان‌های خود به خوبی برای دیگر کارها استفاده کند.

دومینو و عادت‌های کوچک

بی‌جی فاگ، پروفسور استنفورد، به طور خلاصه می‌گوید: « شما هرگز نمی‌توانید فقط یک رفتار را تغییر دهید». رفتارهای ما مثل زنجیره کاملاً به هم مرتبط هستند و وقتی یک رفتار تغییر می‌کند، در کل رفتار تغییر ایجاد می‌شود. این موضوع اهمیت عادت‌های کوچک را برجسته می‌کند.

به طور مثال وقتی عادت بلافاصله گوشی را چک کردن بعد از بیدار شدن را ترک کنید، در طولانی مدت شاهد تغییر عادت‌های اول روز خواهیم بود.

یا اگر عادت نوشتن در ابتدای روز را در برنامه خود قرار دهیم، در همان چند روز ابتدایی متوجه کیفیت روز خود خواهیم شد.

بررسی اثر دومینو از درون

اثر دومینو به دو دلیل اصلی رخ می‌دهد. یکی به دلیل به هم پیوستگی عادت‌ها به صورت زنجیره‌وار که نقش به سزایی در عملکرد آدم‌ها ایجاد می‌کند و دلیل دیگر به یک اصل کلیدی رفتار انسانی مرتبط است، تعهد و ثبات. وقتی افراد حتی یک تهعد کوچک به هدفی در زندگی داشته باشند، باعث ایجاد ثبات بیشتر در دیگر مسیرهای زندگی هم می‌شود.

قوانین اثر دومینو

اثر دومینو پدیده‌ای نیست که فقط از بیرون به آن نگاه کنیم، بلکه می‌توانیم آن را به درون زندگی خود ببریم و از آن بهره‌مند شویم. با ساختن رفتارها و عادات جدید و کوچک در طول روز، باعث ایجاد دیگر عادت‌های مثبت در زندگی شویم.

سه قانون کلیدی برای کارآمد کردن روش دومینو وجود دارد:

با رفتاری که بیشترین انگیزه را به شما می‌دهد؛ شروع کنید

یک کار کوچک و قابل دستیابی با توجه به شرایط فعلی خود انتخاب کنید و آن را به طور مستمر انجام دهید. این کار یک رضایت خاطر در لحظه ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که نسبت به فردی که می‌خواهید باشید، آگاه‌تر شوید.

مهم نسیت کدام دومینوی اول می‌افتد، تا زمانی که در حال انجام آن هستید یعنی شما در مسیر تغییر مثبت هستید.

با حرکت سریع به سمت کار بعدی که انگیزه انجام آن را دارید، بروید

باید اجازه دهید اشتیاق در مسیر انجام شما را مستقیماً وارد مرحله‌ی بعد کند. با هر تکرار عادت به خود و مسیری که در آن قرار دارید؛ متعهدتر شوید.

هنگامی که از چالش‌ها واهمه دارید، قدم‌ها را کوچک‌تر بردارید

اثر دومینو یادآور پیشرفت است نه رسیدن به نتایچ آنی و در لحظه. باید روی حفظ حرکت خود در مسیر دقت کنید، مثل خود دومینو که پشت سر هم اتفاق می‌افتد. باید از چالش‌های مسیر واهمه نداشته باشیم و برای رسیدن به مقصد، آرام اما پیوسته و بدون متوقف شدن، پیش برویم.

سخن آخر

زنذگی ما را عادت‌های کوچک و بزرگمان پیش می‌برد. بنابراین هر کدام از این عادت‌ها به صورت زنجیره‌وار باعث ایجاد عادت بعدی می‌شوند و اثر دومینو در زندگی جریان دارد. با آگاهی از این اثر می‌توان موشکافانه‌تر در این مسیر ماند و پیش رفت.