احادیثی در باب روزی حلال
احادیث این بخش با توجه به منابع ذکر شده در نرم افزار “جامع الاحادیث نور” بازبینی و به روز شده اند
حدیث (1) قال الله تعالی:
يا أَحمَدُ إِنَّ العِبادَةَ عَشَرَةُ أَجزاءَ: تِسعَةٌ مِنها طَلَبُ الحَلالِ فَإِذا طَيَّبتَ مَطعَمَكَ وَ مَشرَبَكَ فَأَنتَ فى حِفظى وَ كَنَفى؛
در حديث قدسى آمده است كه خداوند مى فرمايد: اى احمد همانا عبادت ده جزء است كه نه جزء آن طلب روزى حلال است، پس چون خوراكى و نوشيدنى خود را پاك كردى در پناه و حمايت من هستى.
بحار الانوار(ط-بیروت) ج 74 ، ص 27
حدیث (2) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
طَلَبُ الْحَلَالِ فَرِيضَةٌ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ وَ مُسْلِمَةٍ.
كسب درآمد حلال، بر هر مسلمانى واجب است.
بحار الانوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص 9 ، ح 35
حدیث (3) امام على علیه السلام :
إِنَّ العَبدَ لَيَحرُمُ نَفسَهُ الرِّزقَ الحَلالَ بِتَركِ الصَّبرِ، و َلا يُزادُ عَلى ما قُدِّرَ لَهُ؛
بنده به سبب بى صبرى، خودش را از روزى حلال محروم مى كند و بيشتر از روزى مقدّر هم نصيبش نمى شود.
شرح نهج البلاغه(ابن ابی الحدید) ج3، ص160
حدیث (4) امام صادق عليه السلام :
اَلفَضلُ بنُ أَبى قُرَّةَ: دَخَلنا عَلى أَبى عَبدِاللّهِ (علیه السلام) و َهُوَ يَعمَلُ فى حائِطٍ لَهُ فَقُلنا: جَعَلَنَا اللّهُ فِداكَ: دَعنا نَعمَل لَكَ أَو تَعمَلهُ الغِلمانُ، قالَ: لا دَعونى فَإِنّى أَشتَهى أَن يَرانِىَ اللّهُ عَزَّ و َجَلَّ أَعمَلُ بِيَدى وَأَطلُبُ الحَلالَ فى أَذى نَفسى؛
فضل بن ابى قرّه: خدمت امام صادق علیه السلام كه در باغش مشغول كار بود رسيدم و عرض كردم: خدا ما را فداى شما كند، اجازه بدهيد ما برايتان كار كنيم يا غلامان اين كار را انجام دهند. حضرت فرمودند: نه، مرا به حال خود بگذاريد، زيرا دوست دارم خداوند عز و جل مرا در حال كار كردن و زحمت كشيدن براى كسب روزى حلال ببيند.
من لا یحضره الفقیه ج3، ص163، ح3595
حدیث (5) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
حَقُّ الوَلَدِ عَلى والِدِهِ… أَن لا يَرزُقَهُ إِلاّ طَيِّبا؛
حق فرزند بر پدرش اين است كه… جز از راه حلال، روزى او را تامين نكند.
نهج الفصاحه ص 447 ، ح 1394
حدیث (6) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
مَنْ أَكَلَ مِنَ الْحَلَالِ الْقُوتَ صَفَا قَلْبُهُ وَ رَقَّ وَ دَمَعَتْ عَيْنَاهُ وَ لَمْ يَكُنْ لِدَعْوَتِهِ حِجَابٌ
هر كس از قوت حلال بخورد،قلبش رقت و صفا می یابد ، چشمانش پر اشك مى شود و براى (استجابت) دعايش مانعى نمى باشد.
مجمع البحرین ج 5 ، ص 353
حدیث (7) امام صادق علیه السلام :
اَلغُلامُ… يَتَعَلَّمُ الحَلالَ و َالحَرامَ سَبعَ سِنينَ؛
فرزند… را در هفت سال سوم (از چهارده سالگى به بعد) حلال و حرام ياد دهيد.
كافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 47، ح 3
حدیث (8) امام باقر عليه السلام :
و َاللّهِ لَحَديثٌ تُصيبُهُ مِن صادِقٍ فى حَلالٍ و َحَرامٍ خَيرٌ لَكَ مِمّا طَلَعَت عَلَيهِ الشَّمسُ حَتّى تَغرُبَ؛
به خدا قسم اگر از شخصى راستگو حديثى درباره حلال و حرام بشنوى، از آنچه كه آفتاب بر آن طلوع و غروب مى كند براى تو بهتر است.
کافی(ط-الاسلامیه) مقدمه ص 7 -محاسن ص227، ح157
حدیث (9) امام صادق علیه السلام :
لا خَيرَ فى مَن لا يُحِبَّ جَمعَ المالِ مِن حَلالٍ فَيَكُفَّ بِهِ وَجهَهُ و َيَقضىَ بِهِ دَينَهُ؛
خيرى در آن كس نيست كه دوست ندارد از راه حلال مالى بدست آورد كه آبرويش را حفظ و قرضش را با آن ادا نمايد.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص7، ح30
حدیث (10) امام على عليه السلام :
مَن يَكتَسِب مالاً مِن غَيرِ حِلِّهِ يَصرِفهُ فى غَيرِ حَقِّهِ؛
هر كس مالى را از راه غير حلال بدست آوَرَد، آن را در راه غير حق مصرف خواهد نمود.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 355 ، ح 8109
حدیث (11) امام صادق عليه السلام :
إذا أرادَ أَحَدُكُم أَن يُستَجابَ لَهُ فَليُطَيِّب كَسبَهُ و َليَخرُج مِن مَظالِمِ النّاسِ ، وَ إِنَّ اللّهَ لا يَرفَعُ إِلَيهِ دُعاء عَبدٍ وَفى بَطنِهِ حَرامٌ أَو عِندَهُ مَظلَمَةٌ لأِحَدٍ مِن خَلقِهِ؛
هر كس بخواهد دعايش مستجاب شود، بايد كسب خود را حلال كند و حق مردم را بپردازد. دعاى هيچ بنده اى كه مال حرام در شكمش باشد يا حق كسى بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمى رود.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 90، ص321، ح31
حدیث (12) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
اَلصُّلحُ جائِزٌ بَينَ المُسلِمينَ، إِلاّ صُلحا أَحَلَّ حَراما و َحَرَّمَ حَلالاً؛
صلح ميان مسلمانان جايز است، مگر صلحى كه حرامى را حلال يا حلالى را حرام كند.
من لا یحضره الفقیه ج3، ص32، ح 3267 {شبیه این حدیث در کافی(ط-الاسلامیه) ج 7 ، ص 413 }
حدیث (13) امام باقر عليه السلام :
قالَ لَهُ رَجُلٌ إِنّى ضَعيفُ العَمَلِ قَليلُ الصَّلاةِ قَليلُ الصَّومِ وَ لكِن أَرجو أَن لا آكُلَ إِلاّ حَلالاً و َلا أَنكَحَ إِلاّ حَلالاً: و َأَىُّ جِهادٍ أَفضَلُ مِن عِفَّةِ بَطنٍ وَ فَرجٍ؟!؛
در پاسخ به كسى كه عرض كرد: من در عمل ناتوانم و نماز و روزه كم به جا مى آورم اما سعى مى كنم جز حلال نخورم و جز با حلال نزديكى نكنم فرمودند: چه جهادى برتر از پاك نگه داشتن شكم و شرمگاه؟!
محاسن ص292، ح448
حدیث (14) امام على عليه السلام :
أَربَعٌ مَن أُعطيَهُنَّ فَقَد أُعطىَ خَيرَ الدُّنيا و َالآخِرَةِ صِدقُ حَديثٍ و َأَداءُ أَمانَةٍ و َعِفَّةُ بَطنٍ و َحُسنُ خُلقٍ؛
چهار چيز است كه به هر كس داده شود خير دنيا و آخرت به او داده شده است: راستگويى، اداء امانت، حلال خورى و خوش اخلاقى.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 217 ، ح 4282
حدیث (15) رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم :
الْعِبَادَةُ سَبْعُونَ جُزْءاً أَفْضَلُهَا طَلَبُ الْحَلَال
عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است.
بحار الانوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص 9 ، ح 36
حدیث (16) امام على علیه السلام :
حُسْنُ الْخُلْقِ فى ثَلاثٍ: اِجْتِنابُ الْمَحارِمِ وَ طَـلَبُ الْحَلالِ وَ التَّـوَسُّعُ عَلَى الْعِيالِ؛
خوش اخلاقى در سه چيز است: دورى كردن از حرام، طلب حلال و فراهم آوردن آسايش و رفاه براى خانواده.
مجموعه ورام ج 1 ، ص 90 – بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 68 ، ص 394، ح 63
حدیث (17) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
الْعِبَادَةُ عَشَرَةُ أَجْزَاءٍ تِسْعَةُ أَجْزَاءٍ فِي طَلَبِ الْحَلَال
عبادت ده جز دارد که نه جزء آن در طلب روزی حلال است.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص 9 ، ح 37
حدیث (18) ابن عباس :
كَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله و سلم) إِذَا نَظَرَ إِلَى الرَّجُلِ فَأَعْجَبَهُ فَقَالَ هَلْ لَهُ حِرْفَةٌ فَإِنْ قَالُوا لَا قَالَ سَقَطَ مِنْ عَيْنِي قِيلَ وَ كَيْفَ ذَاكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ لِأَنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا لَمْ يَكُنْ لَهُ حِرْفَةٌ يَعِيشُ بِدِينِه
هر گاه پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم به مردى نگاه مى كرد و از او خوشش مى آمد مى پرسيد: كارى دارد؟ اگر مى گفتند: نه، مى فرمود: از چشمم افتاد. پرسيدند: اى پيامبر خدا چرا چنين است؟ فرمود: براى اينكه مؤمن اگر حرفه اى نداشته باشد با دينش زندگى مى كند (و به نام دين، بار دوش اين و آن مى شود)
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص 9 ، ح 38
حدیث (19) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
مَنْ أَكَلَ مِنْ كَدِّ يَدِهِ مَرَّ عَلَى الصِّرَاطِ كَالْبَرْقِ الْخَاطِف
هر كس از دسترنج خود بخورد، مثل برق از پل صراط خواهد گذشت.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص 9 ، ح 39
حدیث (20) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
مَنْ أَكَلَ مِنْ كَدِّ يَدِهِ نَظَرَ اللَّهُ إِلَيْهِ بِالرَّحْمَةِ ثُمَّ لَا يُعَذِّبُه أَبَدا
هر کس از دسترنج خویش بخورد خداوند با نظر رحمت به او نگاه خواهد کـرد و او را عـذاب نـمـی کند.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص 9 ، ح 40
حدیث (21) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
مَنْ أَكَلَ مِنْ كَدِّ يَدِهِ حَلَالًا فُتِحَ لَهُ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ يَدْخُلُ مِنْ أَيِّهَا شَاء
هر کس از دسترنج حلال خویش معاش و هزینه خود را تأمین کند. درهای بهشت بر او گشوده شود تا از هر یک که خواست داخل گردد.
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص 10 ، ح 41
حدیث (22) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
مَنْ أَكَلَ مِنْ كَدِّ یَدِهِ كَانَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی عِدَادِ الْأَنْبِیَاءِ وَ یَأْخُذُ ثَوَابَ الْأَنْبِیَاءِ ؛
اگر كسی با دستش كار كند و روزی بخورد ، در روز قیامت در زمره و گروه انبیا است و خدا ثواب انبیا را به او می دهدَ»
بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 100 ، ص 10 ، ح 42
