ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
«انجمن ایما» از پاییز سال 88 با چند نفر دانشجو کلید خورد. کسانی که با عشق و علاقه و با شناسایی که در مناطق محروم اصفهان داشتند، منطقه حصه را انتخاب کردند و به عنوان یک ngo ثبت شدند و به مرور زمان فعالیت هایشان گسترده شد و از چند بچه که محروم از تحصیل بودند به بچه های بیشتری ارتقا یافت که در حسینیه محل به این بچه ها آموزش داده می شد. تا اینکه خانه امید شکل گرفت، خانه ای که در آن فعالیت های انجمن ایما گسترده شد و تیم های مختلفی هم اضافه شدند از بحث پزشکی که معاینات رایگان در کنار بود تا «کانون مادران آفتاب» که در زمینه زنان سرپرست خانوار و بد سرپرست فعالیت می کرد و کلاس های کارآفرینی برای زنان هم در کنار آن بود. گفت و گوی نسل فردا را با محمدرضا حسن نژاد کارشناس مددکاری که از سال ۸۹ عضو ایما شده و در حال حاضر مدیرعامل انجمن است را بخوانید:
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
چرا ایما ؟
در ابتدا نام این انجمن امام علی بود،اما به دلیل تشابه اسمی مجبور به تغییر شدیم و این نام به این خاطر انتخاب شد که بنا بر رسالتی که در انجمن داریم فرای مداخله مستقیم در امور، ما فرد اشاره گر هستیم و کارمان تلنگر زدن و اشاره کردن است .
حالا چرا حصه را به عنوان پایلوت انتخاب کردید ؟
ببینید به مناطق زیادی رفته بودیم، دارک، زینبیه و قائمیه در این مکان ها به هر حال یکسری خیریه ها کار می کردند، ولی حصه هم به دلیل معضلاتی که از آن برهه زمانی داشت و هم به دلیل نادیده گرفته شدن از سوی مسئولینی که آنجا بودند و مسائلی که داشت انتخاب شد. بنا به اولویت بندی هایی که شد دیدیم که حصه مناسب ترین جایی است که می توانیم در آن کار کنیم.
گفتید که حصه معضلات مختلف داشت می شود این موضوع را بازتر کنید و بگویید شما چطور با این معضلات کنار آمدید؟
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
به هر حال حصه به دلیل جدا ماندن از شهر اصفهان در نتیجه عدم رسیدگی مسئولین، تنوع زیاد قومیتی که هویت سازی در آن را سخت می کند، عدم دسترسی به امکانات تفریحی و فرهنگی،کودکان بی شناسنامه، بزه‌های خانمان سوز از جمله اعتیاد، خریدو فروش مواد. شهرت یافته است، اما اینها موضوعاتی است که در دید عموم بسیار پررنگ شده و حصه به مرکز اصلی مواد مخدر مو مشهور شده که درست هم نیست چون به هر حال در حصه همانقدر که کسانی هستند در آن که درگیر نابهنجاری ها هستند شهروند سلامت هم دارد که در آنجا زندگی می کنند من طی ۷ سالی که در این منطقه کار می کنم بسیاری از جوان های این منطقه را دیده ام که در تحصیلات عالیه مشغول هستند و فعالیت اجتماعی انجام می دهد اما چیزی که در محیط حصه وجود دارد بحث اعتیاد، بد سرپرست بودن، تکدی گری، فقر و تحت آسیب بودن بچه ها و به خصوص دخترها است، ولی بیس ماجرا فاقد مدرک بودن بچه ها است که آنها را به این سمت کشانده که فاقد شناسنامه و مدرک شناسایی و محروم از تحصیل شوند و حالا این اعتیاد یا به خاطر بحث قاچاق یا مصرف توسط خود بچه ها یا خانواده هایشان بوده و یا دلایل دیگری دارد. وقتی اعتیاد وارد یک ساختار خانوادگی می شود تمام زوایا را تحت تاثیر قرار می دهد وقتی که یک پدری اعتیاد پیدا می کند به هر حال روی بچه ها تاثیر منفی می گذارد و به سمتی می رود که مدرک بچه اش را گرو می گذارد و یا می فروشد و بچه به طور اتفاقی فاقد هویت می شود و معضلی که به چشم می آید فقر فرهنگی است باعث می شود که کسی دغدغه هویت نداشته باشد و یا ازدواج می کنند و دغدغه ثبت این ازدواج را ندارند بچه به دنیا می آید و دغدغه گرفتن گواهی تولد ندارند، اینها همه جمع می شود و تبدیل می شود به یک معضل و بمب اجتماعی که حالا بروز آن در حصه بیشتر است، اما متاسفانه این دید وجود دارد که حصه سرتاسر پلیدی دارد و سیاه نشان داده شده ما در عین حال که می خواستیم این سیاهی ها کمتر نشان داده شود، تلاشمان معرفی حصه بود اینکه این منطقه شهروند درست هم دارد و می توان این معضلات را رفع کرد بنابراین بر اساس توانمان کار کردیم تا تغییراتی را ایجاد کنیم.
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
موضوعی در صحبت هایتان بود این است که آسیب های حصه برای دخترها بیشتر است شما ngo ای هستید که در رابطه با آموزش بچه های محروم از تحصیل کار می کنید ، شما برای یاد گرفتن و آموزش بچه های این منطقه آیا آمار دارید که چند درصد دختران در این منطقه نمی توانند درس بخوانند و این در رابطه با پسرها چقدر است؟
طبق آمار تقریبی قریب به یقین که در مهرماه امسال شناسایی کردیم هم در حصه غربی و هم در حصه شرقی بالای 200 نفر کودک محروم از تحصیل در این منطقه شناسایی شده که هم دختر و هم پسر هستند و با معضلات مختلف شامل نداشتن مدرک یا ترک تحصیل یا به علت داشتن خانواده های معتاد هستند که ما بنا بر اولویت ها ثبت نام می کنیم .
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
برای نظرسنجی و نزدیک شدن به خانواده ها برای اینکه اطلاعات درستی به شما بدهند به هر حال نیاز به اعتماد سازی دارید در این زمینه تا چه حد توانسته اید قدم بردارید؟
ما چند سالی است که داریم در این محیط کار می کنیم، شاید اولش سخت بود، ولی همانقدر که این خانواده ها مشکل دارند پذیرش کمک هم دارند، شاید برای کار کردن زنان در بیرون منزل مشکل داشته باشند،البته هیچوقت مددجو را در جایگاهی قرار نمی دهیم که گداپروری شود یا وابسته صرف به ما بشود، اما در هر محیطی که مشکل وجود داشته باشد دغدغه ای هست که مردم آن محیط دوست دارند که رفع شود و وقتی که ما به آنها می گوییم که می خواهیم این مشکل را رفع کنیم، ناخودآگاه این اعتماد جلب می شود. ابتدا خانه امید را به نام خانه دانشجوها می شناختند؛ اما کم کم ایما در محل جا افتاد و اکنون خانه امید محیط امنی شده هم برای ما و هم برای مددجویان به نحوی خود مددجوها ما را به همدیگر معرفی می کنند.
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
قالب فعالیت های شما تنها در بخش آموزش است؟ این سوال را به این دلیل می پرسم که به هر حال حصه یک منطقه محروم و دارای فقر فرهنگی به شمار می رود و به هر حال آسیب های زیادی در این منطقه نهفته است.
بیس انجمن بر روی مباحث آموزشی است چون رسالتمان تنها کمک مالی و لقمه دادن دست این افراد نبود ما سعی کردیم در این حیطه ماهی گیری یادشان بدهیم؛ بنابراین بحث آموزش ما سرجای خودش هست، در بحث گرفتن شناسنامه با دادگستری و ثبت احوال و سازمان های اینچنینی در ارتباط هستیم و آنها ما را می شناسند و تلاشمان این است که بحث گرفتن شناسنامه های بچه های محروم از تحصیل زیر پوشش ایما بیاید و انجمن های دیگر هم که این بچه ها را می شناسند آنها را به ما معرفی کنند دقیقا اکنون مسئول تیم حقوقی داریم که پیگیری شناسنامه بچه ها را می کند بنا به شجره نامه ها پروسه پیگیری دارد و هیچ بحثی وجود ندارد که حالا آن پدر مرده و مادر هم نیست گواهی تولدی هم وجود ندارد و خیلی طول می کشد که شناسنامه ای برای این بچه گرفته شود. برخی اوقات که همه چیز آماده است فقط شناسنامه گم شده خیلی کارها راحت تر است، اما وقتی که یک بحث به این شکل پیچیده می شود یکی از کسانی که باعث احراز هویت این بچه ها هست نیستند؛ پروسه طولانی تر می شود که خوشبختانه تلاش می شود برای کسانی که شرایط داشتند شناسنامه بگیریم.
پس شما به غیر از فعالیت های آموزشی فعالیت های حقوقی هم دارید؟
بله مدتی بود که برنامه ریزی می کردیم که روی چه حیطه ای کارآفرینی داشته باشیم و از یک ماه پیش که بحث هم مهارت آموزی و هم کارآفرینی به شکل جدی راه بیافتد در این حیطه کار کردیم که به تازگی تیم کار و مهارت راه افتاده که هدف این است که برای بچه های بالای 18 سال بحث مهارت آموزی را داشته باشیم. گاهی کسانی هستند که از بحث آموزش ما منفک شده اند و کسانی هستند که شرایط ادامه تحصیل ندارند، اما می توانند حرفه ای را بیاموزند و به آنها حرفه آموزی می کنیم و روی خانم هایی سرپرست خانوار هم بحث کارآفرینی را داریم به این خاطر که این هدف ما نیست که کمک رسانی مالی انجام دهیم بنابراین سرمایه و وقتمان را گذاشتیم روی بحث کارآفرینی و اولویت اولمان که آموزش و شناسنامه گرفتن برای هویت بچه ها است و بیشتر بر روی این سه مورد تمرکز داریم. به این خاطر که اعتقاد داریم اگر کمک مالی داشته باشیم اما آنِ ماجرا را به بچه یاد ندهیم بعد از مدتی که این کمک حذف شود، این آموزه ها از بین می رود و به همین خاطر تصمیم گرفتیم که انجمن آموزش محور باشیم.
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
از بحث فرهنگی صحبت کردید . منازلی که گاهی چندین نفر خانوار باهم زندگی می کنند، کودکانی که هویت مشخصی ندارند و معلوم نیست از کدام یک از خانواده ها هستند،بنابراین با این شرایط نیاز به بسته های آموزشی هست که به این خانواده ها کمک می کند که راه درستی را پیشه کنند، آیا شما در این مسیر هم گام برداشته اید؟ به عنوان مثال خانواده ای که دچار آسیب ها و بیماری های مختلف از جمله ایدز و هپاتیت هستند و می توان آنها را با آموزش در مسیر درستی هدایت کرد.
بنده به عنوان مدیرعامل و اولین مسئول تیم مشاوره خیلی تلاش کردم که به این هدف برسیم . البته موضوع مهمی که وجود دارد پتانسیل انجمن هم هست و بحث اینکه در سطح شهر فضای اینکه مشاوری باشد و خیلی سخت می شود آنها را مجاب کرد که آموزه هایی که بابت آن ها پول دریافت می کند را به شکل رایگان در اختیار این خانواده ها بگذارد، این موضوع همیشه بالانس نبوده و همواره با کاهش نیرو مواجه بوده ایم، اما همیشه جزء اهداف مشاوره ما بوده که بیشتر بحث آموزش داشته باشیم تا مشاوره فردی که قبلا در قالب کانون مادران بود وما هر چقدر که انجمن پتانسیل داشته باشد این کار را انجام می دهیم .
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
اینها به خصوص در خانواده هایی دیده می شود که دارای اعتیاد هستند و بقیه آسیب ها هم از این نشات می گیرد چقدر در این موضوع به بچه هایی که در کلونی از اعتیاد هستند؛ مهارت نه گفتن را یاد می دهید؟و تفکر او را نسبت به مواد مخدر روشن و شفاف می کنید که به آن سمت نرود؟
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
برای بچه ها بیشتر در کلاس های مهارت زندگی این مسائل گفته می شود، اما به هر حال ما زمان محدودی را با بچه ها هستیم و اکثر وقت این بچه ها با خانواده هایشان می گذرد، ما بچه ای را از خانواده اش جدا نمی کنیم و هیچکدام را به سرپرستی نمی گیریم فقط خانواده هایی را در اولویت آموزش ها قرار می دهیم و به بچه ها آموزش های مختلفی از جمله مراقبت از بدن را داریم که قطعا بچه ها اینقدر با این موضوع آشنا هستند که زود این مساله را می گیرند و از طریق منابع اطلاعاتی خودشان به ما بازخورد می دهند ما نیز به آنها آگاهی می دهیم، البته ممکن است کند پیش برود و حداقلش این است که بچه در فضایی که پدرش اعتیاد دارد آگاهانه تحت آسیب قرار نمی گیرد.
پس شما تعاریف خاصی برای آموزش هایتان دارید .
بله ما اول هدف کوتاه مدت برای خودمان تعریف کردیم، اینکه اگر بچه ای دعوا کرد به جای چاقو، سنگ بردارد تا درگیر بحث های حقوقی نشود ،اکنون به بچه ها یاد می دهیم که واقعا آسیب چیست؟ البته هیچوقت ادعای بزرگ نداریم چون تسلطی روی خانواده ها نداریم، ما فقط یکسری آموزش می دهیم و بچه ها را کنترل می کنیم و بعد از آن بچه ها به محفل خانواده برمی گردند، اما قطعا اینقدر حس امنیت و وابستگی بین بچه های خانه امید و مدرسان وجود دارد که دوست دارند در این خانه باشند.
مساله ای که هست دخترها در حصه آسیب های بیشتری می بینند تا پسرها، آیا نوع آموزش پسرها با دخترها متفاوت است ؟
در بحث های آموزشی بچه ها بر اساس سطح سوادشان طبقه بندی شده اند و این نیست که آنها را از هم جدا کنیم چون در بحث درسی آنها تداخل ایجاد می شود، اما ما بحث های مهارتی را در کلاس های مشاوره آموزش می دهیم قطعا فضای کلاس های مشاوره متفاوت است و بچه ها بر اساس سن و جنس تفکیک می شوند و بنا به سطحشان آموزش می بینند به هر حال کسانی که در سن نوجوانی هستند برخی مسائل شفاف تر برایشان توضیح داده می شود.
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
به هر حال این بچه ها دچار بلوغ زودرس می شوند چون آسیب هایی که آنجاست فرق می کند و با فرهنگی که در دل شهر وجود دارد فرق دارد، آیا این موضوع باعث نمی شود که میانگین سنی برای مشاوره را پایین تر بیاورید.
خب این الویت بندی در انجمن وجود ما برای آموزش بچه ها را از سنین 8 تا 14 سال انتخاب می کنیم اگر پتانسیل انجمن بود که برویم سراغ 12 تا 14 ساله ها ادامه می دهیم، ولی بنا به پتانسیل و اولویت اولمان این سنین هستند، در عین حال در بحث تربیت جنسی باید دقت لازم را داشته باشیم چون اگر بازخورد اشتباهی ایجاد شود در خانواده و انجمن مشکل پیش می آید و ساختارها به هم می ریزد، یکسری از موارد را سعی می کنیم با طمئنینه پیش برویم و شوری ما را نگیرد که شعوری در آن نباشد و به فراخور زمان و بنا به پتانسیلی که داریم این کار را انجام می دهیم.
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
وجود افراد سالم در کنار افراد مشکل دار مثل سیبی خرابی است که ممکن است به دیگران آسیب برساند آیا کسانی که به شکل سالم در این محیط هستند تحت تاثیر محیط قرار نمی گیرند؟
خیر چون جمعیت کمی ندارند و خودشان هم فعالیت می کنند تا این مشکلات را حل کنند و با ما همراه می شوند ما هم هر وقت که نیاز داریم که امین داشته باشیم در فعالیت هایمان کمک می کنند.
وقتی بحث آسیب ها وموضوعات قضایی هم پیش می آید چقدر از بچه ها و خانواده ها حمایت می کنید؟
تا حالا موردی پیش نیامده که درگیر این موضوع شویم ولی اگر اتفاق اینچنینی پیش بیاید به هر حال در تعامل گفتاری در ارتباط با انجمن های دیگر هستیم که پیگیری می شود .
بعد از اعتیاد و مشکلات هویتی و آموزشی بیشترین مشکل بچه های حصه را نام ببرید.
با برچسب زدن به بچه ها مخالف هستم چون یک آدم بزرگتری باعث این موضوع شده است و اگر فقر فرهنگی نبود آن خانواده به سمت اعتیاد هم نمی رفت .بیشتر از اینکه در حصه اعتیاد وجود داشته باشد، فقر فرهنگی است که تابوهایی شکل گرفته که شکستن آنها سخت می شود.
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
می شود این تابوها را جزیی تر بگویید که چیست؟
تابویی که شکل گرفته بحث عدم مسئولیت پذیری اغلب آقایان و گذاشتن بار زندگی بر دوش خانم هاست، و یا اشتغال خانم ها است اینکه یک زن خانم نباید بیرون برود یا مثلا ازدواج زودرس دختران که خیلی سخت می شود آن را شکست و از دست ما خارج است، ما می توانیم یکسری آموزش بدهیم که اگر این بچه 13 ساله ازدواج کرد بتواند مراقبت هایی را اعمال کند تا در این سن آسیب کمتری ببیند.
آیا نمی توانید از طریق ارگان های دولتی جلوی این موضوع را بگیرید؟
دولت جلوی این موضوع را می گیرد و حمایت کرده که این اتفاق نیفتاد، اما همانطور که گفتم در عرف این مردم این موضوع جا افتاده و ازدواج زیر 15 بسیاری در حصه وجود دارد که ثبت نمی شود.
ایما؛ خانه امید / همه آنچه می توان درباره «انجمن ایما» باید بدانید را بخوانید
نویسنده : دریا قدرتی پور
