بیماری مشترک گربه و انسان
به‌طور کلی، احتمال انتقال بیماری از فرد دیگر به شما بیشتر از احتمال انتقال بیماری از حیوانات به شماست. چنان‌که اغلب بیماریهای عفونیِ انسان‌ها فقط مختص انسان‌هاست، بیشتر بیماریهای عفونیِ گربه‌ها نیز فقط خود آنها را آلوده می‌کند. اما برخی بیماری‌ها میان انسان‌ها و حیوانات مشترک بوده و امکان انتقال آنها از راه حیواناتی مانند گربه‌ها وجود دارد. این بیماریهای مشترک ممکن است از راه تماس با بزاق و مدفوع گربه‌ی آلوده به انسان‌ها منتقل شوند. در این مقاله شما را با ۶ بیماری عفونی مشترک که از گربه‌ها به انسان منتقل می‌شوند آشنا خواهیم کرد.
بیماری عفونی مشترک که از گربه‌ها به انسان منقل می‌شوند
۱. بیماری خراش گربه
بیماری خراش گربه (چنگ گربه) یک بیماری باکتریایی مشترک میان انسان و گربه‌هاست. معمولاً گربه‌ها زمانی‌که درحال لیسیدن خود هستند، از راه قورت‌دادن مدفوع کک‌ها یا کنه‌ها به این بیماری مبتلا می‌شوند. سپس، این بیماری از راه چنگال‌های گربه‌های آلوده به انسان منتقل می‌شود. همچنین، لیسیدن زخم بازِ انسان توسط گربه نیز می‌تواند موجب انتقال این بیماری از راه بزاق گربه آلوده شود.
معمولاً گربه‌های آلوده دچار تب یا ورم غده‌ها می‌شوند. در انسان نیز این بیماری ممکن است علائمی مانند ورم غده‌های لنفی، تب و سردرد ایجاد کند. این علائم معمولاً خودبه‌خود بهبود می‌یابند. هرچند ممکن است این روند بهبودی ماه‌ها به‌طول بینجامد. همچنین افرادی که دچار ضعف دستگاه ایمنی هستند، بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری خراش گربه هستند.
همچنین بخوانید: آلرژی به گربه و عفونت‌های ناشی از در تماس بودن با گربه‌ها
۲. کرم های لوله ای
کرم‌های لوله‌ای از انگل‌های رایج در گربه‌ها هستند که امکان انتقال آنها به انسان‌ها نیز وجود دارد. تخمِ کرم‌های لوله‌ای در مدفوع گربه‌های آلوده وجود دارد و چنانچه چیزی به این مدفوع آلوده شود و سپس توسط انسان خورده شود، به انسان منتقل خواهد شد. این تخم‌ها در بدن به کرم تبدیل شده و می‌توانند به مغز، کبد، چشم و ریه انسان منتقل شوند. اگر کرم‌ها به چشم‌های انسان حمله کنند، احتمال نابینایی همیشگی فرد وجود دارد. خطر آلودگی به این کرم‌ها در کودکان بیشتر است؛ زیرا احتمال اینکه کودکان چیزهای آلوده به مدفوع گربه را به دهان‌شان بزنند، بیشتر است. بنابراین، باید مراقب بود که مدفوع گربه‌ها در تماس با اشیای خانه قرار نگیرد و کودکان پس از دست‌زدن به چیزهای مختلف دست‌شان را بشویند.
بسته به اینکه فرد چه تعداد کرم لوله‌ای خورده باشد، علائم متفاوتی را تجربه می‌کند. علائم ممکن است شامل دردهای شکمی، استفراغ و اسهال باشند یا علامتی در فرد بروز نکند. برای درمان کرم‌های لوله‌ای باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برایتان داروی ضدانگل مناسب تجویز می‌کند.
۳. توکسوپلاسموز
توکسوپلاسموز یک بیماری انگلی رایج در گربه‌هایی است که بیرون از خانه زندگی می‌کنند. توکسوپلاسموز، زنان باردار و افرادی را که دستگاه ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر تهدید می‌کند. گربه‌ها از راه خوردن گوشت شکار آلوده، گوشت خام یا شیر پاستوریزه‌نشده به این بیماری مبتلا می‌شوند. انگل‌ها به دستگاه گوارش گربه‌ها حمله کرده و موجب تولید زیگوسیت‌هایی می‌شوند که در مدفوع گربه‌ی آلوده وجود دارند. تماس با مدفوع گربه‌ی آلوده می‌تواند موجب بروز عفونت در برخی افراد شود. همچنین آلودگی می‌تواند از راه مادر به نوزاد نیز منتقل شود. معمولا نوزادان در بدو تولد علائمی ندارند؛ ولی به‌مرور علائمی مانند نابینایی و معلولیت ذهنی در آنها بروز می‌کند. می‌توان با ترکیبی از داروها، توکسوپلاسموز را در انسان درمان کرد؛ اما احتمال دارد انگل‌ها تا ابد در سلول‌ها و بافت‌های فرد باقی بمانند. توکسوپلاسموز را در گربه‌ها به‌کمک آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توان درمان کرد.
برای پیشگیری از توکسوپلاسموز نباید بگذارید گربه‌تان شکار کند. همچنین اگر باردار هستید، بهتر است مسئولیت نظافت گربه را به فردی دیگر واگذار کنید.
۴. درماتوفیتوز
درماتوفیتوز (کچلی یا قارچ پوستی) از عفونت‌های قارچی رایج در گربه‌هاست که ممکن است از راه تماس مستقیم انسان با خز یا پوست گربه به انسان منتقل شود. هاگ‌های این قارچ‌ها در محیط‌های مرطوب و گرم رشد کرده و از راه بستر یا وسیله‌ی تنظیف گربه یا از راه تماس با حیوان آلوده به گربه‌تان منتقل شده و نقاط دایره‌ای‌شکلِ کچلی روی پوست گربه ایجاد می‌کنند. معمولا پوست گربه‌های آلوده خشک یا چرب شده و ناخن یا چنگال آنها نیز تغییرشکل پیدا می‌کند. در انسان‌ها نیز ضایعات دایره‌ای‌شکلی به‌وجود می‌آید. درحالی‌که گربه‌ها به‌مرور بهبود می‌یابند، انسان‌ها تنها با کِرِم و پودرهای ضدقارچ OTC درمان می‌شوند.
۵. هاری
بیشتر موارد هاری در انسان‌ها از راه تماس مستقیم با خفاش، راکون و هر پستاندار دیگری مانند سگ‌ها و گربه‌های آلوده به ویروس هاری بروز می‌کنند. بنابراین، واکسیناسیون هاری در این حیوانات بسیار مهم است.
اگر گمان می‌کنید حیوانی آلوده به هاری شما را گاز گرفته است، بلافاصله محلِ گازگرفتگی را با آب و صابون و محلول‌های ضدعفونی رایج مانند یُد بشویید. سپس به پزشک مراجعه کنید. یک دوره واکسیناسیونِ یک‌ماهه می‌تواند به درمان این ویروس کمک کند. درصورت عدم‌درمان، ویروس هاری ممکن است به مرگ فرد بینجامد. بنابراین، اگر واکسیناسیون هاری گربه‌تان را انجام نداده‌اید یا زمان آن به‌تأخیر افتاده، باید گربه‌تان را به‌مدت ۴۵ روز قرنطینه کنید تا ببینید علائمی از هاری در آن وجود دارد یا خیر.
حقایقی درباره ایدز و هرپس گربه‌ها
این بیماریهای گربه‌ها میان گربه‌ها و انسان‌ها مشترک نیستند. بنابراین، احتمال انتقال آنها از گربه‌ها به انسان‌ها وجود ندارد. ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان (FIV) که از آن با عنوان «ایدز گربه‌ها» یاد می‌شود، موجب تضعیف دستگاه لنفاوی گربه‌ها شده و درنهایت، به کل دستگاه ایمنی گربه‌ها حمله می‌کند. ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان از سویه ویروس لوسمی گربه‌ها و ویروس نقص ایمنی انسانی یا ایدز است. هیچ درمانی برای ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان وجود ندارد. البته گربه‌های آلوده می‌توانند تا سال‌ها پس از آلودگی نیز به زندگی‌شان ادامه دهند. گربه‌ها معمولا از راه گازگرفتن گربه‌ی آلوده به این ویروس آلوده می‌شوند.
ویروس هرپس گربه‌سانان (FVH-۱) موجب عفونت دستگاه تنفسی فوقانی در گربه‌ها می‌شود. عفونت این ویروس موجب بروز علائمی مانند عطسه‌کردن، تخلیه‌ی ترشحاتی از بینی و چشم و التهابات پلک در گربه‌ها می‌شود. ترشحات بینی، چشم و دهان گربه‌ی آلوده می‌تواند موجب انتقال این ویروس به گربه‌های دیگر شود. همچنین احتمال انتقال این ویروس از ظرف آب و غذای گربه‌ها نیز وجود دارد. هنوز برای این ویروس، درمانی وجود ندارد؛ اما می‌توان آن را به‌کمک داروهایی کنترل کرد. همچنین واکسن‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به آن نیز وجود دارند.
چگونه از بیماری های مشترک گربه‌ها در امان بمانیم؟
با رعایت نکات بهداشتی عمومی می‌توانید از ابتلا به بیماریهای گربه‌ها در امان بمانید. همیشه پس از دست‌زدن به گربه‌ها دستان‌تان را بشویید و برنامه‌های کنترل کک را به‌طور منظم دنبال کنید. با دقت مراقب خانه‌ی گربه‌تان باشید. به خاک آلوده به مدفوع گربه دست نزنید. رعایت این نکات، خطر ابتلا به بیماریهای گربه را تا حد چشمگیری کاهش می‌دهد.
مجله اینترنتی زندگی سالم
میلاد فروحی
