خلاصه زندگی نامه شهریار
زندگینامه شهریار تبریزی
سید «محمـد حـسین بهجـت تبریـزی»، مـتخلص بـه «شـهریار» فرزنـد حـاج میرآقـا خشگنابی، از وکلای درجه اول تبریز و از دانشمندان اهل ادب در سال 1258 هجـری در تبریز متولد شد. شهریار تحصیلات مقدماتی را با قرائت گلستان و نصاب نزد پدر دانشمند خویش شروع کرد و در همان اوان با دیوان خواجه الفتی سخت یافت.
تحصیلات شهریار
پس از تحصیلات مقدماتی خود، دوره متوسطه را در مدارس متحده و فیوضـات بـه پایان برد و در سال 1300 به تهران آمد و دنباله تحصیلات خود را در دارالفنون ادامه داد تا اینکه بالاخره در سال 1303 وارد مدرسـه طـب آن زمـان شـد و پـس از پـنج سـال تحصیل در رشته پزشکی، دست از ادامه تحصیل کشید و به خراسان رفت.
ارتباط با کمال‌الملک
در نیشابور به خدمت نقاش بزرگ کمال‌الملک رسـید و مثنوی زیبایی برای استاد سرود. در بازگشت بـه تهـران بـه اسـتخدام بانـک کشـاورزی درآمد. چند سالی در عوالم درویشی سیر کرد و سرانجام به زادگاه خود تبریز بازگشت و تا زمان بازنشستگی در بانک کشاورزی خدمت کرد. استاد محمدحسین شهریار را به سبب غنا و استحکام شعری، تنوع آفرینش‌های هنری و از همه مهم‌تر جاذبه، نفوذ و رواج کلام می‌توان یکی از بزرگ‌ترین شاعران قرن حاضر ایران دانست.
نظر ملک‌الشعرای بهار درباره شهریار
ملک‌الشعرای بهار درباره شخصیت او می‌گوید: شهریار نه تنها افتخار ایران است، بلکه افتخار مشرق زمین به‌شمار می‌رود. شهریار کلکسیونی کم‌نظیر از نبوغ، احساس، عاطفه سرشار و البته استاد شعر است. چهره ادبی شهریار از دو نیم‌رخ شعر فارسی و شعر ترکی آذری تشکیل یافته است. هر دو سوی این نیم رخ‌ها، صورت زیبا و دلنشین شهریار ایران را تشکیل می‌دهند. شهریار نه تنها در شیوه کلاسیک و موسوم ادب فارسی حق سخنوری را ادا کرد، بلکه در اسلوب شعر فارسی نیز اعجازی اعجاب‌انگیز نشان داده است.
وی را نظامی، سعدی و حافظ امروز می‌خوانند و آثار وی را از نظر رعایت نکات اخلاقی، عرفانی و برانگیختن غرور ملی، حسن میهن‌پرستی و نوع‌دوستی، گل سر سبد ادبیات معاصر می‌دانند. هنر بزرگ شهریار را می‌توان در ابداع تابلوهای رنگین و توصیف دقیق شاعرانه، استخدام استادانه زبان و اصطلاحات و تعبیرات عامیانه و زبان محاوره و ابداع و آفرینش آثار عاطفی بسیار عمیق مشاهده کرد. قریب به اتفاق دیوان فارسی شهریار از منظر شکل و فرم، شعر سـنتی و بالاخص غزل است؛ ولی شـهریار در ایـن شـعرهای سـنتی نـوآوری خـاص و خارق‌العاده‌ای به منصه ظهور می‌گذارد که خواننده را ناگزیر بـه اعجـاب وامی‌دارد.
دوری از تصنع و تکلف
یکی از خصایص و امتیازهای شعر شهریار پرهیز از تصنع و تکلف است. سادگی لفـظ و آسانی معنی موجب شده است افکار و خیال‌های خود را به همان صورت کـه به‌خـاطرش می‌گذشت به بیان آورد و برای ابداع تعبیر تازه، خود را به تکلـف نیندازد و همـین آزادگی از قید پیرایه و تکلف، معـانی و خیال‌های او را قـدرت و تـأثیری دیگـر داده است. از این رو آن‌چه وصف و بیان آن مورد نظر شاعر است به خـوبی در نظـر مجسـم می‌شود و شکل طبیعی و صبغه واقعی خود را می‌یابد که زیبایی فکر و بیان حکایـت از جاذبه و گیرایی خاص شعر او دارد. شهریار نزدیک به سه چهارم قرن شعر سروده است. در قرنی طوفانی که لحظه به لحظه آن آبستن حوادث بود و شعر شرق نیز هر روز شاهد یک مکتب و سبک جدید بود. با وجود دلبستگی شهریار به موازین و سنت‌های شعری گذشته ایران، نمی‌توان او را به تمام معنا شاعر سنتگرا تلقی کرد و تأثیر مکتب‌ها و اسلوب‌های ادبی معاصر را در شعر او نادیده گرفت.
از میان مکتب‌های ادبی اروپایی که از دهه‌های نخست قرن بیستم در ایران رواج یافته است، او به‌طور خاص برخی از ویژگی‌های رمانتیسم را که با سرشت شعر فارسی مناسب می‌دانست، در آثار خویش به کار می‌گرفت. وی به صراحت تأکید می‌کرد که قطعه‌های ای وای مادرم، حیدربابا، هذیان دل و دو مرغ بهشتی را در چارچوب موازین رمانتیسم سروده است؛ گرچه شهریار اصلاً یک شاعر ذاتاً رمانتیک بود و برای رمانتیک بودن به خواندن بیانیه‌های مکتب رمانتیسم نیازی نداشت. عاقبت وی پس از هشتاد و سه سـال زندگی شاعرانه و با افتخار در 27 شهریورماه سال 1367 جهان فـانی را وداع گفـت. جامعیت و تنوع در شعر شهریار و نیز انسانیت شهریار، وی را به شاعری مردمی و محبوب تبدیل کرد و نام‌گذاری سالروز وفاتش به روز ملی شعر و ادب، شاید کوچک‌ترین کار در حق این شاعر متعهد و مردی باشد.
نویسنده : زهرا اقایی
از فروغ فرخزاد(FOROOGH FAROKHZAD) شاعر معاصر چه میدانید؟
