سانسورها و سوتیهای عجیب تلویزیون از سال 90 تا 92!
سانسورها و سوتیهای عجیب تلویزیون در از 90 تا 92 را در ادامه مطلب بخوانید. تغییر دیالوگهای فیلمهای سینمایی هنگام دوبله برای تلویزیون امری به شدت رایج در صداوسیما ست؛ تغییراتی که گاهی به فیلم لطمه بدی وارد میکند…
ممیزی در صداوسیما همـواره یکـی از بحثهای داغ بوده و مسئولان معمولا ترجیح دادهاند که در برابر رفتارهایشان در این زمینه سکوت کنند. بهویژه در مواردی که به سوتیهای ممیزی باز میگردد. بارها در خبرها خواندهاید که صداوسیما براساس سیاستهایی که پیش گرفته خبری را منعکس نکرده یا آن را تحریف کرده است.
متاسفانه ممیزیها در صداوسیما به هیچوجه مشخصشده نیستند و همواره مردم و هنرمندان نسبت به این موضوع گله دارند و آن را به دلیل حساسیتهای بیمورد ممیزان تخریبکننده میدانند. جالب اینکه ممیزانی که در سانسور و تغییر خبر و فیلم، با حساسیت بسیار عمل کرده و موجب اعتراض بسیاری میشوند در باقی موارد سوتیهای بسیاری دارند که نشان از عدم دقت آنها و نامشخص بودن سیاستهایشان دارد. در این گزارش به بعضی از مواردی که در برهه زمانی نیمه دوم سال ۹۰ تا نیمه دوم سال ۹۲ رخ داده است، اشاره میکنیم. هرچند بهطور حتم میزان سوتیهای ممیزی صداوسیما بیش از این موارد بوده و اینجا تنها از بعضی از این موارد نام برده شده است.
فیلمها و سریال
•«جانگوی آزادشده» جدیدترین ساخته تارانتینو چندی پیش از شبکه یک سیما پخش شد اما فیلم نمایش دادهشده تفاوتهای زیادی با اصل اثر داشت. حذف کامل بخشهایی از فیلم که حتما به دلیل بالا بودن حجم خشونت و قتل و خونریزی بوده است و ممیزی بخشهایی از فیلم که با موازین شرعی و عرفی کشورمان همخوانی ندارد باعث شده بود این اثر با نسخه اصل آن تفاوتهای زیادی داشته باشد. این ممیزی تا جایی بود که حتی بعضی از شخصیتهای داستان به کلی حذف شده و تنها صدای آنها به گوش میرسید. حذف بعضی سکانسهای کلیدی داستان همچنین باعث شده بود مخاطب نه از منطق روایی داستان چیزی دستگیرش شود نه اینکه کلا از فیلم چیز زیادی متوجه شود.
•پس از ممیزیهایی که گریبانگیر سریال «تا ثریا» شد و بخشهایی از سرنوشت کاراکترها و ماجراها را تغییر داد ممیزان سریال «راستش بگو» را زیر تیغ تیز سانسور خود قرار دادند. یکی از عوامل تولید این مجموعه تلویزیونی از حذف ۱۶۰ دقیقه از این سریال خبر داده بود.
•سریال «کلاه پهلوی» از جمله مجموعههایی است که پخش آن حواشی بسیاری به همراه داشته است. از یک سو بازیگرانی چون شقایق فراهانی معتقدند که ممیزیها به کلاه پهلوی لطمه زده است و از سوی دیگر شورای نظارت بر سازمان صداوسیما ضمن انتقاد شدید از نمایش عریان و قبحشکنانه مفاسد اخلاقی بعضی شخصیتهای حاضر در سریال کلاه پهلوی در چند قسمت اخیر، که خلاف موازین شرعی بوده و موجبات اعتراض مخاطبان را فراهم آورده است خواستار اصلاح اینگونه موارد شد.
•جلیل سامان کارگردان سریال «پروانه» در نشست فیلمش گفته بود: «متاسفانه صداوسیما در تلاش بود تا یک پایان الحاقی را به قسمت آخر پروانه اضافه کند.» در سکانسی از سریال که صحبتهای دو کاراکتر امیر (حامد کمیلی) و سیدحسن (هدایت هاشمی) بیان میشود و شخصیت روحانی قصه، مطالب ایدئولوژیکی را در نصیحت به امیر مطرح میکند، صداوسیما تنها حدود یک دقیقه از این سکانس چهار، پنج دقیقهای را روانه آنتن میکند.
•سکانسی از سریال «مختارنامه» که تصویری از حضرت ابوالفضل را هنگام ننوشیدن آب کنار فرات نشان میداد حذف شد. میرباقری به عنوان کارگردان اثر، ابتدا قصد داشت بازیگر نقش حضرت عباس (ع) را به وضوح نشان دهد اما با پیگیریها و اعتراضها به این تصمیم سازندگان «مختارنامه»، روابط عمومی سریال اعلام کرد چهره حضرت عباس (ع) به شکل نورانی (جلوههای ویژه کامپیوتری) پخش میشود. درنهایت صحنههای مربوط به قتال حضرت عباس (ع) از این سریال حذف شد و تنها صحنههای کمی از آن حضرت آن هم با جلوههای ویژه در برابر مخاطبان قرار گرفت.
•تغییر دیالوگهای فیلمهای سینمایی هنگام دوبله برای تلویزیون امری به شدت رایج در صداوسیماست؛ تغییراتی که گاهی به فیلم لطمه بدی وارد میکند. در اینجا به یک نمونه اشاره میکنیم. نام فیلم: خیابان دونفره / نام دوبلهشده برای تلویزیون: آرامش در مسیر. دیالوگهای اصلی فیلم «پسر: چقدر خوشگل شدی؟» «دختر: مرسی. بهخاطر تو این لباسو پوشیدم»: «پسر: امشب با هم بریم سینما؟»«دختر: بعدش؟»«پسر: بعدشم بریم خونه ما.» «دختر: واقعا هنوز دوستم داری؟»«پسر: من عاشقتم. تازه روانی میشم وقتی این عطرو به خودت میزنی.» «دختر: منم خیلی دوستت دارم. هیچوقت تنهام نذار. بدون تو میمیرم.» «پسر: بیا اینم کارت ورود به شوی لباس پنجشنبه.» «دختر: واااای تو محشری. (بازیگر زن به مقدار خیلی زیاد به بازیگر مرد نزدیک میشود)» و حالا دیالوگهای دوبلهشده فیلم برای تلویزیون: «پسر: باید یه فکری بکنم.»«دختر: موافقم. تازگی خیلی سر به هوا شدی.» «پسر: خیلی فکرم درگیر این پروژهس.» «دختر: کدوم؟»، «پسر: پایاننامه دانشگاهیم.» «دختر: واقعا هنوز از پایاننامهت دفاع نکردی؟» «پسر: نه دیگه. هر بار یه اتفاقی افتاده البته خودمم مقصرم، تو کمکم میکنی؟» «حتما. اتفاقا خیلی دوست داشتم کمکت کنم. الان بریم کتابخونه؟»، «پسر: آره. راستی این بلیت مترو از جیبت افتاد.» «آااااه. آسمون رو نیگا کن چقدر پرنده… (تصویر یکدسته گنجشک در آسمان پخش میشود)»
•سریالهای تلویزیونی بارها در صداوسیما دچار ممیزی میشوند و این حذفیات هیچ گاه به کارگردان اعلام نمیشود. کیانوش عیاری که بارها سریال «روزگار قریب»اش از شبکههای مختلف سیما پخش شده و چند ماه پیش از شبکه چهار سیما بازپخش شد در اینباره میگفت: «جالب است که هر بار بخشهایی را حذف میکنند گویی ممیزیها با مرور زمان تغییر میکنند.»
•فیلم سینمایی «یه حبه قند» به کارگردانی رضا میرکریمی در تعطیلات نوروز از شبکه سه سیما پخش شد اما نمایش این فیلم با حذفهایی همراه بود که موجب اعتراض کارگردان شد. در نسخه پخششده از تلویزیون سکانسهایی از جمله رقص کودکان حذف شده بود.
•فیلمهای تبلیغاتی نامزدهای ریاستجمهوری هم از ممیزی صداوسیما در امان نماندند. فیلم تبلیغاتی حسن روحانی در تلویزیون سانسور شد.
تیزرهای تلویزیونی و حذف نام افراد از تبلیغات و تیتراژها
•کم نیستند فیلمهایی که تیزر آنها هیچ گاه از صداوسیما پخش نشده و مسئولان دلیلی هم برای این ممانعت اعلام نکردهاند. فیلم «گذشته» از جمله این آثار است.
•نام روزبه بمانی، ترانهسرای آهنگ سریال «ماتادور» به خوانندگی احسان خواجهامیری، پس از پخش دو قسمت این سریال، از تیتراژ حذف شد. در ماه رمضان امسال نیز سریالهای مادرانه و دودکش و همچنین برنامه ماه عسل از ترانههای روزبه بمانی در تیتراژشان بدون ذکر نام استفاده میکردند و حک شدن نام وی در تیتراژ دو قسمت ابتدایی این ظن را تقویت کرده بود که شاید نام روزبه بمانی از لیست سیاه صداوسیما خارج شده است اما با پخش قسمت سوم بود که مانند کارهای قبلی وی، در کنار نام خواننده خبری از نام ترانهسرا نبود. پیش از این و در هنگام پخش سریال دودکش، حذف نام روزبه بمانی از تیتراژ، اعتراض شدید رضا صادقی (خواننده اثر) را به همراه داشت.
•نام و تصویر مصطفی زمانی از تیزرهای «ملکه» حذف شد. دستورالعملی به برنامهسازان صداوسیما ارسال شد که در آن پخش نام و تصاویر نامزدهای شورای شهر ممنوع اعلام شد. در میان این اسامی نام مصطفی زمانی نیز به چشم میخورد. مصطفی زمانی با انتقاد از عملکرد صداوسیما گفته بود: نمیدانم صداوسیما با استعلام از کدام مرجع این اخبار نادرست را دریافت کرده و متعاقبا نام و تصاویر من را حتی در تیزرهای فیلم «ملکه» حذف کرده است. مصطفی زمانی در ادامه گفت: «من برای حضور در انتخابات شورای شهر تهران ثبتنام نکردهام و پیش از این بارها اعلام کرده بودم که اصلا مخالف حضور بازیگران در عرصه سیاست هستم.»
•حمید نعمتالله، کارگردان سریال «وضعیت سفید» میخواست در تیتراژ سریالش از زندهیاد علی حاتمی تشکر کند که با مخالفت صداوسیما مواجه شد. او درباره دلیل این مخالفت گفت: «میخواستم در تیتراژ ابتدایی، این سریال را به زندهیاد علی حاتمی تقدیم کنم چون بههرحال در زمان فیلمبرداری این سریال تحتتاثیر آثار علی حاتمی بودم که متاسفانه با مخالفت مسئولان صداوسیما روبهرو شدم که البته دلیلش را هم نمیدانم.»
•نام مهران مدیری از تیزر تلویزیونی تهران ۱۵۰۰ حذف شد. این حذف به خواست بخش بازرگانی صداوسیما صورت گرفته بود.
•برخی فیلمها برای پخش تیزر تبلیغاتی خود از صداوسیما مشکلات بسیاری داشتند. «برف روی کاجها» و «تلفن همراه رییسجمهور» جزو فیلمهایی بودند که نتوانستند در تلویزیون تبلیغاتی داشته باشند. حبیب اسماعیلی، پخشکننده فیلم «تلفن همراه رییسجمهور» درباره عدم پخش تیزرهای این فیلم در تلویزیون گفت: برای سه تیزر از فیلم کد رسمی دریافت کرده بودیم و قرارداد هم بسته شده بود اما بدون اینکه دلیلی توضیح داده شود به ما اطلاع دادند که امکان پخش تیزرها فعلا وجود ندارد.
اخبار و گزارشها
•دریافت اسکار از سوی اصغر فرهادی تنها در برنامه ۹۰ و از سوی عادل فردوسیپور مطرح شد و برنامههای خبری هیچیک این موفقیت را انعکاس ندادند.
•شبکه خبر برای تحلیل دخالت آمریکا در افغانستان با یک کارشناس افغان ارتباطی تصویری برقرار کرد و کارشناس در حرفهایش گفت: «کشورهای همسایه ما از جمله ایران هیچوقت نخواستهاند در افغانستان دموکراسی وجود داشته باشد. ایران و پاکستان علاقه دارند در شرایط کنونی در افغانستان جنگ و بیثباتی باشد و ایران در ۳۰ سال گذشته در امور داخلی افغانستان مداخلات تخریبی داشته است. ایران یگانه کشوری در دنیاست که در انزوای عمیقی به سر میبرد.» جالب اینکه صحبتهای این کارشناس تا جمله پایانی به راحتی از تلویزیون پخش شد در حالی که از همان جمله ابتدایی موضع کارشناس مشخص بود. هنگامی که ممیزان تصمیم به قطع صحبتهای کارشناس گرفتند و به مجری برنامه اعلام کردند، مجری گفت: «گفتوگوی من بود با فضل الرحمان کارشناس مسائل افغانستان.»
•گزارشهای برنامه در شبکه پنج استان تهران بارها به طنزی میان مردم تبدیل شدهاند. آدمهایی که معمولا برای مصاحبه با این برنامه انتخاب میشوند آگاهی چندانی ندارند و همین موجب معروف شدن گزارشها میشود. پیرمردی که از دشواری صحبت میکرد تا چندی پیش این کلمه را به طنزی میان مردم بدل کرده بود. گویی صداوسیما برای پرکردن زمان شبکه اهمیت چندانی به کیفیت نمیدهد.
• شبکه خبر ارتباطی تصویری برقرار میکند با عابدی؛ گزارشگر برنامه در استودیو اما این گزارشگر متوجه نیست که تصویرش در حال پخش است و با خونسردی عینک دودیاش را با کتی که بر تن دارد پاک میکند و بعد از به چشم زدن آن میگوید: خوب است. هیچکس هم نیست که به او بگوید تصویرش روی آنتن است.
•سه معاون وزیر ارشاد، تودیع و معارفه شدند و وزیر ارشاد که خود اولین مطرحکننده موضوع حذف ممیزی قبل از انتشار کتابها بود، در این نشست به مناسبت معارفه حجتالاسلام والمسلمین سیدعباس صالحی، به همین موضوع گریزی زد و به انتقاد شدید از ممیزی سلیقهای در دوره گذشته پرداخت. وزیر ارشاد سپس به بیان بعضی مثالهای ناراحتکننده از سانسورهای سلیقهای گذشته پرداخت، اما از کل این سخنان که ۸۰ درصد نقد سانسورهای گذشته و ۲۰ درصد تاکید بر ادامه ممیزی طبق قانون بود، اخبار صداوسیما تنها به نقل چهار، پنج جمله جنتی پرداخت که در آن ۲۰ درصد جا میگرفت.
برنامههای موضوعی و خانوادگی
•آزاده نامداری یکی از مجریان جوان صداوسیما تا مدتها از سوی مردم مورد انتقاد قرار میگرفت. نامداری در برنامهای که از شبکه دو سیما پخش میشد سوالهایی از مهمان برنامه «مردی که سه زن داشت» پرسید که خشم زنان ایرانی را برانگیخت. بخشی از دیالوگهای مجری و میهمان: «شما آدم وفاداری هستید؟» «تا جایی که اذیتم نکنند بله! بالاخره هرکسی یه ظرفیتی داره! من اگه سه تا زن گرفتم بهخاطر این بوده که میکشیده، میلم میکشیده و میتونستم.» «برای سه تا خانمتون یه اندازه خرج میکنید؟» «دقیقا… اما یه امتیازاتی هم هرکدوم دارند و مساله کاملا شخصیه.» «اگه برگردید به گذشته بازهم همین راه …؟» «بله بهخاطر اینکه خوش میگذره… همش تنوع هست همش سرگرم هستید… من واقعیت رو میگم با این خانمها وقتم پر میشه و کاملا راحت زندگی میکنم…» از رسانه ملی با این شدت از حساسیت پخش ادامه چنین گفتوگویی عجیب بود.
•«جیگر» در مجموعه نوروزی کلاهقرمزی که الاغی با تکیهکلامهای خاص بود به دلیل بدآموزی به بچهها در صداوسیما دچار ممیزی شد. این خبر چند ماهی جنجال به پا کرد تا جایی که سرانجام مسئولان سازمان صداوسیما تغییرات و ممیزی مجموعه را رد کردند و قرار شد «جیگر» به قوت گذشته در کار حضور داشته باشد.
•حمید استیلی به همراه دو دخترش به برنامه «فیروزه» که به مناسبت بزرگداشت روز دختر از شبکه یک سیما پخش میشد، دعوت شده بود. در این برنامه یکی از دختران استیلی در پاسخ به سوال مجری درباره اینکه تاحالا شده پدرش ببازد یا خیر گفت: «چند وقت پیش چهاربرگ بازی کردیم، پدرم باخت و پولش را نداد!» جمله دختر استیلی و اشاره او به چهاربرگ عکسالعمل سریع مجری را در پی داشت و او از این دختر کمسنوسال خواست که مسائل خانوادگی را روی آنتن زنده مطرح نکند! دختر دیگر حمید استیلی نیز در داغ کردن برنامه زنده شبکه اول دستکمی از خواهرش نداشت. او در ادامه افشاگری کارتی خواهر بزرگترش به این نکته اشاره کرد که خوشحال میشود پدرش در مدرسه به دنبالش برود زیرا ماشین او مدل بالاست و والدین سایر بچهها چنین ماشینهایی ندارند!
برنامههای زنده
•دلهدزد، دستمالکش، کاسبکار و… تنها گوشهای از عبارات بعضی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی است که در جریان جلسه علنی مجلس مردادماه بهطور زنده از تلویزیون جمهوریاسلامی ایران پخش شد؛ عبارات و الفاظی که در خوشبینانهترین حالت حتی از تیغ تیز ممیزین سینما نیز جان سالم بهدر نمیبرند اما در رسانه ملی که نام بازیگری را بیدلیل حذف میکنند پخش چنین جملاتی از سوی نمایندگان مشکلی ایجاد نمیکند.
•اتفاقات غیرقابل پیشبینی در هر برنامه زندهای اجتنابپذیر است اما این مورد نشان از اشتباه مسئولان پخش صداوسیما دارد. وقتی علی جباری در برنامه معارف شبکه قرآن از حرم امام رضا (ع) روی آنتن صداوسیما بود احساس کرد که ارتباط قطع شده و با عصبانیت گفت: «چی کار میکنن اه… گور پدرشون نخواستم.» در همان دقایق اولیه این اتفاق بازگشت به استودیو تهران امکانپذیر بود و در این حالت فحشهای گزارشگر از رسانه ملی پخش نمیشد.
•حذف بخشی از سخنان آیتالله موحدیکرمانی در بازپخش خطبههای نمازجمعه تهران از موارد ممیزیهای بیدلیل صداوسیما بود. آیتالله موحدیکرمانی در خطبه دوم نمازجمعه توصیههایی را به حسن روحانی رییسجمهوری داشت. او گفت: «درست است که دولت نه عصای موسی در دست دارد و نه اینکه ید بیضا در اختیارش است، اما بحمدالله کلید دارد؛ پس این کلید را به کار بیندازد و مشکلات از جمله گرانی سرسامآور را حل کند.» با وجود آنکه در رسانههای مختلف خصوصا بخشهای مختلف رسانه ملی این سخنان به عنوان تیتر منتشر شد، اما این قسمت در بازپخش سخنان خطیب جمعه تهران که هر جمعه ساعت ۱۹ از شبکه اول سیما روی آنتن میرود، حذف شد.
•برنامههای کودک از جمله برنامه عمو پورنگ که به صورت زنده اجرا میشوند سوتیهای بسیاری دارند که کمتر مورد توجه ممیزان صداوسیما قرار میگیرند. سلطان که دائم زباندرازی میکند و البته در کنار آن انتقاد از اوضاع اقتصادی در برنامهای که ویژه کودکان است.
برنامههای ورزشی
•تیر ماه سال ۱۳۹۲ و به هنگام پخش بازیهای جام کنفدراسیونها سوتیهای صداوسیما خبرساز شد. در بازی فوتبال اسپانیا و ایتالیا زمانی که نوبت به پنالتی سوم اسپانیا رسید جرالد پیکه پشت توپ قرار گرفت و به زیبایی پنالتی خود را گل کرد در همین حین کارگردان خوشحالیهای شکـیرا (خواننده معروف کلمبیایی و همسر پیکه) را در بین تماشاگران نشان داد که مسئول پخش شبکه ۳ این تصاویر را اشتباها روی آنتن برد.
•شب بعد از فوتبال اسپانیا و ایتالیا در جریان بازی والیبال ایران – ایتالیا تصاویر دختران ایرانی از شبکه جام جم پخش شد که درحال شادی کردن پوشش را رعایت نکرده بودند. همین موضوع تا مدتها به سوژه طنز کاربران شبکههای اجتماعی فارسیزبان تبدیل شد.
•به تصویر کشیدن بوسه یک سوارکار در شبکه ورزش یکی دیگر از سوتیهای صداوسیما بود که چندی پیش سروصدا به پا کرد. سوارکار انگلیسی مربیاش را بوسید و دوربین به یکباره به استودیو برگشت و مجری برنامه را نشان داد که میخندد و نمیداند چه بگوید.
•برنامه پرطرفدار ۹۰ که برنامهای ورزشی است بخشی از زمان خود را به صحبت با پژمان جمشیدی درباره سریالش اختصاص داد. این برنامه از معدود برنامههایی است که ممیزان صداوسیما با آن مهربان بوده و بسیاری از حرفهای نه چندان مودبانه فوتبالیها و دعواهایشان به راحتی از آن پخش میشود.
• بهرام شفیع، یکی از مجریان باسابقه برنامههای ورزشی صداوسیما عنوان کرد وزیر ورزش و جوانان، سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی شده است. او در حضور علی فتحاللهزاده مدیرعامل باشگاه استقلال به خاطر حمایت از محمد عباسی وزیر ورزش عنوان داشت: «وی همزمان سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم شده و کارهایش بیشتر شده است.» این در حالی است که سرپرست این وزارتخانه اسدالله عباسی بود نه محمد عباسی.
•خرداد ماه ۹۲ آرش برهانی به برنامهای ورزشی که از شبکه سه روی آنتن میرفت دعوت شده بود. در ابتدای برنامه درحالی که حسینیان؛ مجری در حال احوالپرسی با میهمانان بود، گویا میکروفن دیگر عوامل برنامه در پشت صحنه باز بود و صدای آنها به وضوح روی تصویر اصلی شنیده میشد. در این دیالوگ کوتاه که مشخص نیست چه کسی در آن صحبت میکند، جملهای درباره آرش برهانی گفته شد که بینندگان تلویزیونی به وضوح آن را شنیدند. جملهای زشت که حتی نمیتوان آن را جایی نقل کرد.
•اولین برنامه «ورزش و مردم» سال ۹۱ با دو گاف از سوی بهرام شفیع همراه بود. این مجری باسابقه تلویزیون برنامهاش را با گلهگذاری از برنامه «سین مثل سریال» شروع کرد. او از اینکه برنامه «سین مثل سریال» در استودیوی برنامه او اجرا میشود و جایش را گرفته دلخوشی نداشت چون دکور اصلی برنامهاش را از دست داده بود و حالا با دو لت از دکور «ورزش و مردم» و دو میز باید اثبات میکرد برنامهاش «ورزش و مردم» است نه «سین مثل سریال»! او گفت اگر «سین مثل سریال» بخواهد ادامه پیدا کند با «جامجهانی» تلاقی پیدا میکند و مشکل پیش میآید در حالی که قرار نبود در سال ۹۱ جامجهانی برگزار شود. در ادامه هم برای جبران در صدد تشکر از مدیر شبکه برآمد که با تشکرش نشان داد نمیداند برنامه «سین مثل سریال» تنها به نظرسنجی سریالهای شبکه اول میپردازد.
منبع: روزنامه بهار
لطفا نظر خود را در مورد مطلب بالا در قسمت اعلام نظرات ذکر کرده و نوع مقالات و اخبار مورد علاقه خود را بیان کنید به بهترین نظرات هدایای نفیسی تعلق خواهد گرفت . باتشکر