شيوه استفاده كودك از زبان و حركتهاي فيزيكي براي برقراري ارتباطهاي كلامي و غير كلامي يكي از بهترين نشانه هاياوليه اي است كه مي تواند اختلالات رشدي كودك مانند اوتيسم (Autism) را كه ممكن است مانع رشد اجتماعي يا شناختي كودك شوند نشان دهد.

اختلالاتي مانند “اوتيسم” كه اختلالات رشدي فراگير ناميده مي شوند، نتيجه مشكلات عصبي هستند كه بر نواحي خاصي از مغز اثر مي گذارند. اوتيسم يك نقص رشدي پيچيده است كه ارتباط با ديگران و دنياي خارج را براي مبتلايان به اين بيماري مشكل مي كند.

اين بيماري معمولا در سه سال اول زندگي ظاهر مي شود و به دلايلي كه هنوز مشخص نيست ميزان شيوع آن در پسران چهار برابر دختران است. پيشرفتهاي اخير در تحقيقات مغزي نشان داده اند كه محيط زيست بر روي مغز كودك اثر مي گذارد. همچنين اين تحقيقات بر اهميت تشخيص و درمان زود هنگام تاكيد مي كنند:

زيرا مغز بر مبناي يك قاعده معروف كار مي كند كه متخصصان آن را “يا از مغزت استفاده كن يا اينكه آن را از دست مي دهي” ناميده اند و در نتيجه تجربه هاي اوليه كودك مي توانند ساختار مغز او را شكل دهند؛ پس بايد به محض اينكه متوجه شديد كودك شما به كمك پزشك نياز دارد فورا به دكتر مراجعه كنيد. به غريزه خود اعتماد كنيد و اگر فكر مي كنيد كه مشكلي وجود دارد با پزشك مشورت كرده يا به درمانگاههاي مخصوص درمان زود هنگام كودكان براي ارزيابي وضعيت كودك مراجعه كنيد. موارد زير ممكن است نشانه هاي اوليه بروز تاخير رشدي يا شناختي باشند.

سن نشانه

13 تا 18 ماهگي

* هنگام نگاه كردن به شما لبخند نمي زند يا نمي خندد.

* به طور مرتب سعي نمي كند تا از خودش صدايي دربياورد.

* در هنگام حرف زدن صرفا از يك حرف بي صدا استفاده مي كند نه بيشتر.

* چيزهايي را كه برايش جذاب است به شما نشان نمي دهد يا به آنها اشاره نمي كند.

* نسبت به شنيدن اسم خودش واكنش نشان نمي دهد.

* نسبت به صداهاي آشنا (صداي زنگ تلفن، صداي پدرش و…) پاسخي نمي دهد كه نشانه شناختن اين صداها باشد.

* هنگام ارتباط برقرار كردن با ديگران از حركات اعضاي بدن استفاده نمي كند (مثلا دستش را براي خداحافظي كردن تكان نمي دهد).

* نمي گذارد كه شما بفهميد او چه چيزهايي را مي خواهد يا نمي خواهد.

* در بازيهاي گروهي شركت نمي كند.

* حركات ديگران را تقليد نمي كند و تلاش نمي كند كه صداها يا آوازها را تقليد كند.

* با اسباب بازيهاي متنوع (خانه سازي كتاب عروسك ماشين و…) بازي نمي كند.

19 تا 24 ماهگي

* هنگام بازي كردن با ديگران رابطه برقرار نمي كند (مثلا چيزي را به بقيه نشان نمي دهد، اسباب بازي را به ديگري نمي دهد و منتظر واكنش ديگران نمي ماند).

* عكس افراد يا چيزهاي آشنا را تشخيص نمي دهد (مثلا تلاش نمي كند آنها را با دست نشان بدهد يا با ديدن آنها سعي نمي كند حرف بزند).

* در بازيهايي كه لازم است نقش كسي يا چيزي را بازي كند (مثلا در غذا دادن به عروسكهايش) شركت نمي كند.

25 تا 30 ماهگي

* به داستانهاي مصور گوش نمي دهد.

* عكسها را نام نمي برد.

* دستورهاي ساده را رعايت نمي كند.

30 تا 36 ماهگي

* درباره تجربه هاي اخير خود سوال نمي پرسد.

* حالت فيزيكي خود (مثلا گرسنگي يا درد) را بيان نمي كند.

* دستوراتي را كه از دو يا سه بخش تشكيل شده باشند رعايت نمي كند.

* در بازيهاي نمادين (مثلا استفاده از يك موز به جاي تلفن يا يك آجر خانه سازي به جاي ماشين) شركت نمي كند.

* در تبادلهاي كلامي كوتاه شركت نمي كند و از زبان صرفا براي برآورده كردن نيازهايش استفاده مي كند.

* براي حداقل 10 دقيقه توجهش را بر روي يك كار خاص متمركز نمي كند.

سلامت ایران